چالش های اساسی حقوق پیشگیری از جرم در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه حقوق دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

پیشگیری از جرم به‌عنوان راهبرد کنشی عمده سیاست جنایی در ایران مبتنی بر یک سلسله قوانین و مقرراتی است که با هدف هنجارمند‌سازی و نظامند کردن پاسخ­های کنشی به جرم وضع گردیده اند؛ این قوانین و مقررات، که مهم‌ترین منبع «حقوق پیشگیری از جرم»  را تشکیل می دهند، با چالش‌های اساسی مواجه هستند؛ چالش‌هایی که به  مبانی و اصول راهبردی حقوق پیشگیری از جرم آسیب جدی وارد کرده  و آن را با نوعی «بحران هویت» مواجه ساخته اند. لذا لازم است در راستای هویت بخشی به حقوق پیشگیری و حفظ جایگاه آن، این چالش‌ها و آسیب‌ها مورد مطالعه قرارگیرند. براین اساس مقاله حاضر با استفاده از روش پژوهشی مبتنی بر تحلیل منطقی و هرمنوتیک محتوای قوانین و مقررات مرتبط با پیشگیری و با در نظرگرفتن مبانی و اصول راهبردی حاکم بر پیشگیری از جرم، به بررسی ماهیت و مبانی این چالش‌ها و راهکارهای آنها می پردازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The basic challenges of crime prevention law in Iran

نویسنده [English]

  • Esmaeel Rahiminejad
Associate Prof. Law Dep. University of Tabriz, Tabriz. Iran.
چکیده [English]

Abstract
Crime prevention, as a main active strategy of criminal policy in Iran, is based on a series of laws and regulations, acted with aiming at normalizing and systematizing active responses to crime. These rules and regulations, which are the most important source of "crime prevention law", have such limitations and challenges that seriously damaged the fundamentals and strategic principles of crime prevention law and faced it with an "identity crisis". Therefore ,  it is necessary to study these challenges in order to give identity to crime prevention law and maintain its position. This article, using a research method based on the logical and hermeneutic analysis of the contexts of these rules and regulations and taking into account the foundations and strategic principles of crime prevention, examines the nature and bases of these challenges and their solutions.

Introduction

Nowadays crime prevention as a systematic strategy of criminal policy is based on a series of laws and regulations. These rules and regulations as well as practical procedures, which is so called as "crime prevention law", are approved and implemented with the aim of normalizing and structuralizing crime prevention. In Iranian legal system, there are many substantive and procedural laws and regulations including Article 156, Clause 5 of the Constitution, the Improving Administrative Health and Combating Corruption Act (2013), the Combating Goods and Currency Smuggling Act (2012), and the Crime Prevention Act (2016), which have passed with the aim of constitutionalizing, normalizing the preventive criminological doctrines and systematization of the active strategy of criminal policy to control crime. But analyzing the contexts of these rules shows that the legislator has ignored many of the principles, bases and strategies of crime prevention in the process of approving or amending them, which has faced crime prevention law with fundamental challenges in Iran. So that,  they have shaken the existence of crime prevention law and  raised  many questions such as: what are the bases of  these challenges, is it possible to talk about crime prevention law as an organized, scientific and systematic criminal policy strategy in the field of criminal policy? Are these challenges not the reason for the existence of "identity crisis" in crime prevention law? This article, taking into account the bases and strategic principles of crime prevention, examines the nature, foundations and solutions of these challenges in several axes of procedural, substantive and substantive-procedural ones.
 

Methodology

This article examines the nature, foundations and solutions of the basic challenges of crime prevention law in Iran by using the method of logical and hermeneutic analysis of the contexts of crime prevention laws and regulations.
 

Results and discussion

This article has examined the basic challenges of crime prevention law in Iran based on the foundations and strategic principles of crime prevention.The findings of this research shows that these challenges are of different nature, some of them are procedural, the other ones are substantive and  the third ones are procedural-substantive.  lack of comprehensive, integrated and independent monitoring and performance assessment system, lack of coherence and integrative policy-making and management system are the most important of first ones. Lack of adequate and effective implementation guarantee, risk and security-oriented crime prevention law are of the second ones. Non transparency of crime prevention law, duty or conduct (not-result) based preventive  obligations of the states  and non- independence of crime prevention law (dependence on classic criminal law and criminology and pressure and interest groups) are of. multiple nature ones.
 

Conclusion

The existence of strategic and fundamental challenges has faced Iranian crime prevention law with some of "identity crisis ". So that, we can not speak of crime prevention law as an organized, scientific and systematic active strategy of criminal policy. In order to give identity to crime prevention law and maintain its independence it is necessary,that the  structure of law-making institutions to be reformed in the first place. The legislator must pay attention to the fundamentals and strategic principles of crime prevention, especially of trans-sectoral, knowledge-based, participatory and solidarity, sustainability and human dignity principles in the second place. It requires that the legislator dissolves all institutions and parallel structures of crime prevention and strengthen the status and credibility of the Supreme Council for Crime Prevention. Two basic actions should be done in this regard: First, the Supreme Council for Crime Prevention, based on the strategic principles, be constitutionalized in the Constitution, and based on that, the normal laws of crime prevention, including the crime prevention act (2010) should be reviewed and reformed. Second, in the case of non-constitutionalization, the objections and substantive or structural problems of the crime prevention act and the Supreme Crime Prevention Council should be resolved by revising and amending the law based on the solutions mentioned in the article. Changing the nature of preventive duty-oriented obligations of governments to result-based ones and criminalizing state crimes and create the necessary judicial structures to deal with  the cases of violations of preventive obligations of governments at the national and even the regional or global level is another fundamental step to identification  of crime prevention law.
 
5.Selection of References
Ebrahimi, Shahram and Safai Ateshgah, Hamed (2014), Legislator's Approach to Crime Prevention in the Law on Enhancing the Health of the Administrative System and Combating Corruption, Criminal Law Research Journal, 6th Year, 2nd Issue, Fall and Winter, pp. 31-7 (In persian).
Ahmadi, Azam and Malmir Mahmood (1400), evaluating the adequacy of petroleum laws and regulations from the perspective of crime prevention and fighting corruption, Crime Prevention Studies Quarterly, Volume 16, No. 61, pp. 65-85 (In persian).
Barani, Mohammad (2013), Prevention of Global Crimes, Tehran, Mizan Publications, first edition (in persian).
Jandali, Menon (1401), A study on the prevention of delinquency, translated and researched by Shahram Ebrahimi, Tehran, Mizan Publications, third edition (In persian).
Farjiha, Mohammad (2014), report on the scientific meeting on the crime prevention law: from formulation to approval, Tarbiat Modares University, written by Mohammad Arefi, available at Lawtest.ir www. (In persian).
Qumashi Saeed and Arefi Morteza (2016), economic and political obstacles to social prevention of crime, criminal law doctrines, Razavi University of Islamic Sciences, Mashhad, number 13, pp. 88-94  (In persian).
Mohammad Nasl, Gholamreza (1400), Basics of crime prevention (translation and research), Tehran, Mizan Publications, second edition  (In persian).
Najafi Abrandabadi, Ali Hossein (2014), report on the scientific meeting on the crime prevention law: from formulation to approval, Tarbiat Modares University, written by Mohammad Arefi, accessible at Lawtest.ir www (In persian).
Najafi Abrandabadi, Ali Hossein (2014), Towards the Definition of a National Crime Prevention Policy (Preface) in: Oxford Encyclopedia of Crime Prevention, Brandon C. Welch and David P. Farrington, translated by a group of criminal law and criminology researchers, researchers, by effort of: Hamidreza Nikokar, Tehran Mizan Publishing, pp.9-13 (In Persian).
Nieto Martin, Adan (2016), Towards a Rational Legislative Evaluation in Criminal Law, Switzerland, springer

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crime prevention law
  • Preventive criminology
  • Iranian legal system
  • challenges
  • solutions
منابع
ابراهیمی شهرام و صفایی آتشگاه، حامد (1394)، رویکرد قانونگذار به پیشگیری از جرم در قانون ارتقاء سلامت نظام اداری و مقابله با فساد، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال ششم، شماره دوم، پاییز و زمستان، صص 7-31.
ابراهیمی شهرام (1399)، بزه انگاری عدم انجام تدابیر پیشگیری از جرم، دانشنامه سیاستگذاری حقوقی، به کوشش لعیا جنیدی و امیر حسن نیازپور، تهران: معاونت حقوقی ریاست جمهوری، چاپ اول، صص 221-232.
احمدی، اعظم و مالمیر محمود (1400)، ارزیابی کفایت قوانین و مقررات نفتی از منظر پیشگیری از جرم و مبارزه با فساد، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، دوره شانزدهم، شماره 61، صص 65-85.
الماسی، نجادعلی، و حبیبی درگاه، بهنام (1390)، بررسی اصول کلی حاکم بر قوانین کارآمد از منظر تحلیل اقتصادی، مجله حقوق خصوصی، دوره هشتم، شماره دوم، صص 5-24.
بابا غیبی ازغندی، علیرضا(1388)، آینده پژوهی؛ رویکردی نو در طراحی برنامه های پیشگیری از جرم، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، سال چهارم، شماره سیزدهم، صص 89-117.
بارانی، محمد (1393)، پیشگیری از جرایم جهانی، تهران، انتشارات میزان، چاپ اول.
پاک نهاد، امیر (1394)، سیاست جنایی ریسک مدار، تهران ، انتشارات میزان، چاپ دوم .
تقی زاده، مریم (1399)، ارزیابی سیاستگذاری حقوقی در: دانشنامه سیاستگذاری حقوقی، به کوشش لعیا جنیدی و امیر حسن نیازپور، تهران: معاونت حقوقی ریاست جمهوری،چاپ اول، صص47-51.
جندلی، منون ( 1401)، در آمدی بر پیشگیری از بزهکاری، ترجمه و تحقیق شهرام ابراهیمی، تهران، انتشارات میزان،چاپ سوم.
حسینی، سید حمید و جانکی محمود (1399)، ارزیابی فلسفی مبانی حق بر مجازات نشدن در حقوق کیفری، مجله حقوقی دادگستری، دوره 84، شماره 112، صص 107-133.
رجب زاده، عزیزالله (1386)، بررسی لایحه پیشگیری از جرم، ساختار و سازمان پیشگیری از جرم (میزگرد سوم)، فصلنامه مطالعات پیشگیری از وقوع جرم، سال دوم شماره چهارم، صص 211-251.
رحمدل، منصور (1391)، حمایت کیفری از حقوق ملت، فصلنامه تحقیقات حقوقی بین المللی، شماره 18، صص 59-84.
رستمی غازانی، امید و باقری فرشاد (1399)، اصل شفافیت، در: دانشنامه سیاستگذاری حقوقی، به کوشش لعیا جنیدی و امیر حسن نیازپور، تهران: معاونت حقوقی ریاست جمهوری، چاپ اول، صص81-86.
شیری، عباس(1386)، بررسی لایحه پیشگیری از جرم با رویکرد انتظامی(میزگرد نخست)، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، سال دوم، شماره سوم، صص15-42.
فرجیها، محمد (1394)، گزارش نشست علمی قانون پیشگیری از وقوع جرم: از تدوین تا تصویب، دانشگاه تربیت مدرس، نوشته شده توسط: محمد عارفی، قابل دسترس در Lawtest.ir www.
قراچورلو، نجف (1384)، ارزیابی و مدیریت ریسک، تهران انتشارات علوم و فنون، چاپ اول.
قماشی سعید، و عارفی مرتضی (1396)، موانع اقتصادی و سیاسی پیشگیری اجتماعی ازوقوع جرم، آموزه های حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد، شماره 13، صص88-94.                                                                                                              
گرین، پنی و تونی وارد (1398)، جرم حکومتی: دولت ها، خشونت و فساد، ترجمه نبی غلامی، تهران، انتشارات مجد، چاپ اول.
محمد نسل، غلامرضا (1400)، مبانی پیشگیری از جرم ( ترجمه و تحقیق)، تهران، انتشارات میزان، چاپ دوم.
موذن زادگان، حسنعلی و دیگران (1397)، اصل شفافیت و جایگاه آن در رویه قضایی دیوان اروپایی حقوق بشر و حقوق ایران، مجله دیدگاههای حقوق قضایی، شماره 81،  ص200.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین (1388)، جرم شناسی نو –کیفرشناسی نو، در: تازه های علوم جنایی، تهران، انتشارات میزان ،صص724- 731.
نجفی ابرندآبادی علی حسین (1390)، پیشگیری عادلانه ازجرم، تازه های علوم جنایی، مجموعه مقالات در تجلیل از دکتر محمد آشوری، تهران انتشارات میزان، صص 583.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین (1377)، بزهکاری، احساس ناامنی و کنترل، مجله حقوقی دادگستری، شماره 22، صص43-84.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین(1394)، گزارش نشست علمی قانون پیشگیری از وقوع جرم : از تدوین تا تصویب، دانشگاه تربیت مدرس، نوشته شده، محمد عارفی، قابل دسترسی در Lawtest.ir www..
نجفی ابرندآبادی، علی حسین(1389)، از آموزه های جرم شناختی تا قانونگذاری جرم شناختی، در: مجموعه سخنرانی های همایش علمی –کاربردی پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه، انتشارات دادسرای عمومی و انقلاب مشهد، جلد اول، چاپ اول.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین(1394)، به سوی تعریف یک سیاست ملی پیش گیری از جرم(دیباچه) در: دانشنامه پیشگیری از جرم آکسفورد، براندون سی. ولش و دیوید پی. فارینگتون، برگردان فارسی، گروهی از پژوهشگران حقوق کیفری و جرم شناسی، به کوشش: حمیدرضا نیکوکار، تهران، نشر میزان.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین(1386)، بررسی لایحه پیشگیری از جرم با رویکرد انتظامی(میزگرد نخست)، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، سال دوم، شماره سوم، صص15-42.
نفیسی، علی اکبر(1355)، فرهنگ نفیسی، تهران انتشارات شرکت سهامی چاپ رنگین، جلد سوم، چاپ اول.
نیاز پور، امیر حسن (1396)، تاریخ قانون پیشگیری از جرم 1394، در: حج اندیشه( هم افزایی فقه و حقوق در تحقق عدالت و تعالی)، نعمت الله الفت (به کوشش) قم، دانشگاه مفید، چاپ اول، صص527-546.
ویژه، محمد رضا (1390)، شاخص های پیشگیری از جرم در قوانین، مورد واکاوی قانون محاسبات عمومی کشور، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، شماره 20.
Hornby, A.S (2021), Oxford Advanced Learner's Dictionary, London, 9th edition. 
Nieto Martin, Adan (2016), Towards a Rational Legislative Evaluation in Criminal Law, Switzerland, springer.