امنیت حقوقی اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها در پرتو تضمینات عدالت رویه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار حقوق عمومی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران و مربی گروه حقوق دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

ساختار حقوقی نظام آموزش عالی بر قوانین و رویه‌های معین‌  هیئت‌های خاصی مبتنی است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی، درصدد مطالعه مؤلفه‌های امنیت حقوقی در عدالت رویه‌ای است. تشتّت مراجع تصمیم‌گیری، قواعد ناهمگون و نظام حقوقی نامنسجم در آموزش عالی ایران نشان می‌دهد تحقق امنیت حقوقی در پرتو عدالت رویه ای دربارة اعضای  هیئت علمی با چالش‌های بیشتری رویاروست. پاسداشت حق دادخواهی و دسترسی به مرجع صالح رسیدگی، رعایت منع محاکمه مجدد، اصل برائت، علنی بودن رسیدگی، امکان دفاع یا لزوم تساوی طرفین دعوی، مستدل و موجه بودن آرا، اصل بی‌طرفی، حق اعتراض و تجدیدنظرخواهی و نیز انجام کامل تشریفات رسیدگی، از مهم‌ترین مصادیق تضمینات عدالت رویه‌ای مبتنی بر اصل امنیت حقوقی در حوزه آموزش عالی است. این پژوهش دریافته است که کوشش در راه پاسداشت هر یک از تضمینات پیش‌گفته در قبال دادخواهی اعضای  هیئت علمی در مراجع انضباطی می‌تواند به تحقق حداکثری امنیت حقوقی آنها یاری رساند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Legal Security of University Faculty Members in the Light of Guarantees of Procedural Justice

نویسندگان [English]

  • Asadollah Yavari 1
  • Reza Parastesh 2
1 Assistant Professor of Public Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 Faculty Member at University of Guilan
چکیده [English]

The higher education system is one of the structures of the social system that has fundamental missions, especially in training efficient human resources for society, and its legal structure is based on the rules and procedures of certain bodies. This research, which is written by descriptive-analytical method, with the belief that the actors of this sub-system need legal security to achieve the pre-planned goals, seeks to study its components in procedural justice. The fragmentation of decision-making authorities, heterogeneous rules and incoherent legal system in Iranian higher education show that the realization of the legal security standard for faculty members of some universities, especially from the perspective of guaranteeing it in the light of procedural justice, there are more challenges. Protecting the right to sue and access to the competent authority of the trial, observing the prohibition of retrial, the principle of innocence, openness of the trial, the possibility of defense or the need for equality of the litigants, the principle of impartiality, the right to object and appeal are some of the most important examples of justice guarantees procedures based on the principle of legal certainty in the field of higher education.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fair Trial
  • Higher Education
  • Procedural Justice
  • Principle of Legal Security
  • Faculty Members
آقابابایی، حسین (1389)، قلمرو امنیت در حقوق کیفری، چ اول، تهران: نشر سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
آشوری، داریوش (1366)، دانشنامه سیاسی، چ اول، تهران: انتشارات سهروردی و انتشارات مروارید.
آشوری، محمد (1384)، آیین دادرسی کیفری،ج اول، چ دهم، تهران: نشر سمت.
اخوان کاظمی، بهرام (1386)، امنیت در نظام سیاسی اسلام، چ اول، تهران: نشر کانون اندیشه جوان.
پرستش، رضا، موسوی‌زاده مرکیه، سید شهاب الدین (1394)، «حریم خصوصی مقامات عمومی»، مطالعات حقوقی معاصر(فقه و حقوق اسلامی سابق)، دوره ۶، ش11، ص ۸۳-۵۵.
توکلی، هدیه (1391)، «مؤلفه­های اصل امنیت حقوقی در نظام جمهوری اسلامی ایران»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، تهران: رشته حقوق عمومی، دانشگاه علامه طباطبایی.
جعفری تبار، حسن (1383)، مبانی فلسفی تفسیر حقوقی، چاپ اول، تهران: نشر شرکت سهامی انتشار.
جلالی، محمد، سعیدی روشن، حمیده (1395)، «نقش دیوان عدالت اداری در صیانت از قانون اساسی»، مجله حقوقی دادگستری، سال هشتادم، شماره 94، ص ۱۴۰-۱۱۷.
حاج زاده، هادی (1395)، «از امنیت قضایی تا عدالت ماهوی(نگاهی دوباره به نسبت عدالت و امنیت در حوزه فقه و امنیت ملی)»، آفاق امنیت، سال نهم، ش33، ص ۷۲-۶۳.
حسینی، سیده لطیفه (1393)، «بررسی مفهوم دادرسی عادلانه»، پژوهشکده شورای نگهبان، گزارش پژوهشی، شماره 90.
حیاتی، علی عباس (1397)، «مفهوم اصل حقوقی و مقایسه آن با قاعده حقوقی (مقایسه تطبیقی در حقوق ایران و فرانسه)»، دانش حقوقی مدنی، دوره7، شماره 2، ص ۲۶-۱۵.
رفیعی، احمد (1390)، «حل اختلاف کار در نظام حقوقی ایران در پرتو اصول دادرسی منصفانه»، رساله دکتری، تهران: رشته حقوق عمومی، دانشگاه شهید بهشتی.
ساکت، محمد حسین (1387)، حقوق شناسی؛ دیباچه‌ای بر دانش حقوق، چ اول، تهران: نشر ثالث.
سیفی زیناب، غلامعلی، امیر اقدم، ریما (1395)، «بررسی تطبیقی نقش رویه قضایی در تحقق امنیت قضایی و اقتصادی در حقوق ایران و مصر»، مبانی فقهی حقوق اسلامی، دوره ۹، شماره 17، ص ۱۹۱-۱۵۷.
صادقی، محسن (1394)، اصول حقوقی و جایگاه آن در حقوق موضوعه، چ دوم، تهران: نشر میزان.
فلسفی، هدایت ا... (1390)، صلح جاویدان و حکومت قانون، چ1، تهران. نشر فرهنگ نشر نو.
-علینقی، امیر حسین (۱۳۷۹)، «امنیت قضایی»، مطالعات راهبردی، دوره ۳، شماره ۱۰، ص ۶۴-۵۰.
کاتوزیان، ناصر (1385)، فلسفه حقوق، ج3، چ 5، تهران: نشر میزان.
محمودی، جواد (1395)، درآمدی بر نظام حقوقی دانشگاه های ایران-دولتی و غیر دولتی، چ اول، تهران: انتشارات بنیاد حقوقی میزان.
معین، محمد (1363)، فرهنگ فارسی(متوسط)، ج اول، چاپ ششم، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
نوروزی، کامبیز (1390)، «امنیت قضایی و سازمان قضا در جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات راهبردی،دوره ۳، شماره۱۰، ص ۸۰-۶۸.
ویژه، محمدرضا (1390)، «امنیت حقوقی به مثابه شرط تحقق امنیت قضایی»، راهبرد، ش58، ص ۱۳۰-۹۵.
ویژه، محمدرضا و دیگران (1389)، مبانی نظری حق برخورداری از امنیت حقوقی با تأکید بر نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، چ اول، تهران: انتشارات مجد، چاپ اول.
هداوند، مهدی، مشهدی، علی (1388)، اصول حقوق اداری (در پرتو آرا دیوان عدالت اداری)، چاپ اول، تهران:  انتشارات  خرسندی.
یاوری، اسدالله (1388)، «رعایت اصل برائت در رسیدگی های شبه قضایی در حقوق فرانسه در پرتو کنوانسیون اروپایی حقوق بشر»، مجله تحقیقات حقوقی، دوره ۱۲، ش49، ص ۳۸۵-۳۲۱.