سندرم بزه دیدگی زیست محیطی: پاسخی به چرایی ارتکاب رفتارهای آسیب رسان به منابع آب زیرزمینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی فردوسی مشهد

2 دانشیار حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی فردوسی مشهد

چکیده

باوجود افزایش چشمگیر جرایم علیه منابع آب زیرزمینی در چند دهة گذشته، قربانیان این جرایم جزئی عادی از زندگی مدرن تلقّی شده و شاهد پدیدة سندرم بزه­دیدگی زیست­محیطی هستیم. در همین راستا، پژوهش پیش­رو با هدف یافتن چرایی تبدیل بزه­دیدگی منابع آبی­زیرزمینی به اتّفاقی عادی نگاشته شده است. چرا که، یافتن هرگونه راه ­حلّی برای مبارزه با سندرم بزه­دیدگی منابع آبی زیرزمینی و تخصیص امکانات نظام عدالت کیفری برای غلبه بر جرایم و انحرافات علیه آنها در گام نخست نیازمند شناسایی دلایل ارتکاب رفتارهای آسیب­رسان می­باشد. این مقاله با بهره­مندی از دستاوردهای دانش جرم­شناسی انتقادی زیست محیطی، به این نتیجه دست یافت که اولاً، در بسیاری از موارد جامعه هراسی از آسیب­های جرایم نامرئی سبز نداشته و خود را قربانی بزهکاران یقه سبز نمی­داند. ثانیاً، عملکرد ناکافی نظام عدالت کیفری و سیاست­های سبزشویی صاحبان صنایع نقش چشمگیری در شکل­گیری حاشیه­ای امن برای مرتکبان این جرایم دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Green Crimes Victimization Syndrome: A Response to the Cause of the Harmful Behaviors to the Underground Resources

نویسندگان [English]

  • mohamad seifi 1
  • abdolreza Javan Jafari 2
  • zahra farhadi alashti 3
1 M.A student of criminal law and criminology, ferdowsi university of mashad.
2 Associate Prof. at department of criminal law and criminology, ferdowsi university of mashad
3 PhD student in criminal law and criminology , ferdowsi university of mashad.
چکیده [English]

The dramatic increase in crimes against underground resources in recent decades threatens human being's life. Nevertheless, underground crime victimization is not reflected as a horrible matter, since, nowadays we are challenged with the environmental victimization syndrome phenomenon. According to green environmental criminologists, the victims of these crimes  are not at the center of attention until the emergence of harmful consequences of crimes. On the other hand, society in many situations does not assume itself as a victim of green collar criminals. Allocation of criminal justice system facilities to overcoming crimes and deviances against underground water resources in the first step needs identification of the reasons of these crimes and deviances. In doing so, we are aiming to analyze the Causes of Transformation of Groundwater Resources victimizations into the Syndrome in the light of criminology.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Green Criminology
  • Victimization
  • Environment
  • Aquifer
  • Groundwater
  • Syndrome
  • Moral Security
جوان جعفری، عبدالرضا؛ فرهادی آلاشتی، زهرا و ساداتی، سید محمدجواد (1395)،  «بازدارندگی و سنجش آن در فلسفۀ کیفر»، پژوهش­نامه حقوق کیفری، 7(2): ص 78-59.
خالقی، ابوالفتاح ورشنوادی، حجت­اللّه (1392)، «سیاست تقنینی کیفری ایران در صیانت از منابع آب با عنایت به اسناد بین­المللی»، پژوهش حقوق کیفری، سال دوم، شماره سوم، ص 141-119.
دانش­ناری، حمیدرضا (1392)، «رویکردی انتقادی به جرایم زیست­محیطی فرامرزی»، مطالعات بین­المللی پلیس، شماره 19، ص. 83-65.
شاملو، باقر؛ احمدی، اصغر و خسروشاهی، قدرت­اللّه (1396)، «بزه­دیده­شناسی سبز: با تأکید بر سیاست کیفری ایران»، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، 6(20): ص 67-37.
ظاهری، محمّد؛ مجنونی توتاخانه، علی (1397)، «ارزیابی اثرات روحی و روانی انتشار گازهای گلخانه­ای نیروگاه حرارتی سهند بناب بر جوامع روستایی، مطالعه موردی: سکونتگاه های روستایی شهرستان بناب»، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی (علوم جغرافیایی) ،19 (­53): ص 98-75.
گرجی فرد، حمیدرضا (1395)، جرم­شناسی سبز، تهران: میزان.
گلدوست جویباری، رجب (1393)، «نقش دادستان در پیشگیری از وقوع جرم»، مجله تحقیقات حقوقی، 17 (566): ص 223-211.
میر محمد صادقی، حسین (1389)، جرایم علیه امنیّت وآسایش عمومی، تهران: میزان.
وایت، راب (1395)، جرم زیست­محیطی فراملّی: بسوی جرم­شناسی جهان­بوم، ترجمه حمیدرضا دانش ناری، تهران: میزان.
نوری، میثم و سلماسی، فرزین (1396)، «بررسی عددی تاثیر پتوی رسی در کاهش نشت از پی سدهای خاکی»، مجله هیدروژوئولوژی، 2(1): ص 70-58.
رأی شرط اخذ پروانه بهره­برداری از آب­های زیرزمینی،  9109970900802388 (شعبه 8 بدوی دیوان عدالت اداری ،1391)، بازیابی شده از:
رأی جلوگیری از فعالیت کارخانه‌های آلاینده ، 9209970905100064 (شعبه 1 تشخیص دیوان عدالت اداری، 1392)، بازیابی شده از:
نامعلوم (25/03/1397)، «کلانتری: حال محیط زیست ایران خوب نیست»، تاریخ استخراج: 5/10/1397، http://www.hamshahrionline.ir/news/408058.
نامعلوم ­(9/08/1395)، «ایران دیگر آب ندارد»، تاریخ استخراج: 5/10/1397، https://www.isna.ir/news/95080906448/
نامعلوم (12/05/1388)، «دادستان کل کشور: مجازات‌های زیست محیطی بازدارنده نیست، تجهیز یگان حفاظت از اراضی ملی و منابع طبیعی ضرورت دارد»، تاریخ استخراج: 5/10/1397،
http://dadgostari-kr.ir/Default.aspx?tabid=2626&mid=4785&ctl=Article View& articleId=38517
Aaron, Schwabach (2018), Transboundary Environmental Harm and State Responsibility: Customary International Law. Encyclopedia of Life Support Systems .p:1-6.
Burkett, Paul. (2014), Marx and Nature: A Red and Green Perspective. Chicago: Haymarket.
Burkett, Paul. (2009), Marxism and Ecological Economics: Toward a Red-Green Political Economy. Chicago: Haymarket.
Beyerlin, Ulrich (1997),  Encyclopedia of Public International Law ( vol 3).Elsevier.
Croall, H. (2010), 'Economic crime and victimology: a critical appraisal' in  International Journal of Victimology, 8(2).
Chaisemartin M, Varady R, Megdal S, Conti K, Gun J, Merla A, Nijsten G, and Scheibler F (2017), Addressing the Groundwater Governance Challenge. Freshwater Governance for the 21st Century, 6, 205-227.
Cohen, Stanley (1973), Folk Devils and Moral Panics: The Creation of the Mods and Rockers. Paladin. doi:10.4324/9780203828250. ISBN 9781138834743.
Emery, A., and Watson, M. (2004),  Organizations and environmental crime: legal and economic perspectives. Managerial auditing. 741-759.
Foster, John Bellamy. (2002), Ecology Against Capitalism. NY: Monthly Review Press.
Foster, John Bellamy. (2000), Marx’s Ecology: Materialism and Nature. NY: Monthly Review Press.
Foster, John Bellamy. (1999), Marx’s Theory of Metabolic Rift: Classical Foundations for Environmental Sociology, in American Journal of Sociology 105, 2: 366–405.
Szyszkowicz, M., Kousha, T., Kingsbury, M., & Colman, I. (2016), Air Pollution and Emergency Department Visits for Depression: A Multicity Case-Crossover Study. Environmental health insights, 10, 155-61. doi:10.4137/EHI.S40493
O’Connor, James. (1998), Natural Causes: Essays in Ecological Marxism. NY: Guilford Press.
Pun, V. C., Manjourides, J., & Suh, H. (2016), Association of Ambient Air Pollution with Depressive and Anxiety Symptoms in Older Adults: Results from the NSHAP Study. Environmental health perspectives125(3), 342-348.
Sass. V, Kravitz-Wirtz. N, Karceski. SM, Hajat. A, Crowder. K, Takeuchi. D (2017), The effects of air pollution on individual psychological distress in Health & Place ,Vol:48, pp: 72-79.
Schnaiberg, A. (2002), Reflections on my 25 years before the mast of the environment and technology section in Organization and Environment,15(1), 30-41.
Situ, Y & Emmons, D. (2000), Environmental crime: The Criminal Justice System’s Role in Protecting Environment. Sage Publications. 
Sollund, Ragnhild; Stefes, Christoph H. & Germani; Anna Rita (2016), Fighting Environmental Crime in Europe and Beyond: The Role of the EU and Its Member States
Supreme Court of the Philippines, Minors Oposa v. Secretary of the Department of Environmental and Natural Resources. 33 ILM 173 (1994),
Stefes, Christoph; Germani, Anna Rita (2016).Fighting Environmental Crime in Europe and Beyond: the Role of the EU and Its Member States. London: Palgrave Macmillan UK, 2016.
International Groundwater Resources Assessment Centre (IGRAC) (2018), Groundwater Overview: Making the invisible visible. UN-Water category publication.
Korsell, Lars Emanuelsson  (2001), “Big Stick, Little Stick: Strategies for Combating Environmental Crime”  in Journal of Scandinavian Studies in Criminology and Crime Prevention. 2: 2, pp 127 – 148.
Natali (2016), Visual Approach for Green Criminology. Department of Sociology and Social Research, University of Milano-Bicocca.
Pereira, Ricardo (2015), Environmental Criminal Liability and Enforcement in European and International Law (Queen Mary Studies in International Law).Brill – Nijhoff.
Ruggiero, V & South N. (2010), Green criminology and dirty collar crime. Springer. 251_262.
Spapens, Toine; White, Rob & Kluin, Marieke (2016), Environmental Crime and its Victims: Perspectives within Green Criminology. Routledge.
Sutherland. Edwin Hardin (1949), White Collar Crime. Yale University Press
Siegel, Larry (­­­2013), Criminology: Theories, Patterns, and Typologies. Wadsworth/Thomson Learning.
United Nations Economic Commission for Europe (UNECE), (1998), Convention on Access to Information, Public Participation in Decision-making and Access to Justice in Environmental Matters (Aarhus).
UN General Assembly. (2010), Twelfth United Nations Congress on the Prevention of Crime and Criminal Justice. A/CONF.213/18. Salvador, Brazil.
White, Rob & Heckenberg. Diane (2014), Green Criminology: An Introduction to the Study of Environmental Harm. Routledge
United Nations Human Rights Committee,E.H.P. v. Canada. CommunicationNo. 67/1980, U.N. Doc. CCPR/C/OP/1.
Katja EMAN, (2012), Crimes against the Environment–Comparative Criminology and Criminal Justice Perspectives. Univerza u Maribor, Slovenia, MA.
White, Rob (2010), Global Environmental Harm: Criminological perspectives., USA and Canada, Willan Publishing.
White, Rob (2003),  Environmental Issues and the Criminological Imagination. Theoretical Criminology. 7 (4), 483-506.