تروریسم و نظام عدالت کیفری: دیوان کیفری بین‌المللی یا دادگاه مختلط؟

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق دانشگاه شهید مدنی آذربایجان.

چکیده

در فرایند مبارزه با تروریسم، کارکرد دو نوع محکمه کیفری بین­المللی قابل بررسی است. اگر دیوان کیفری بین­المللی درآینده بتواند واجد صلاحیت رسیدگی به تروریسم باشد، در آن صورت علیرغم رعایت اصل حاکمیت دولتها در پرتو اصل صلاحیت تکمیلی و تثبیت برخورد کیفری نهادینه با تروریسم، مسائلی نظیر آستانه بالا برای اعمال صلاحیت و عدم همکاری احتمالی کشورهای غیر عضو می­تواند مشکل­ساز باشد. در صورتی هم که دادگاه مختلط نظیر شعبه ویژه لبنان برای برخورد کیفری با تروریسم ایجاد شود، علیرغم توسعه مشارکت محلی و ارتقاء ظرفیت و توانائی نظام قضائی ملی، مواردی همچون تعدّد مراجع قضائی می­تواند مطرح باشد. هر دو نوع محکمه با کاستی­هائی مواجهند که در مواردی می­تواند منجر به عدم موفقیت در فرایند مبارزه با بی­­کیفری در حوزه تروریسم شود. به­منظور پرکردن خلاءهای احتمالی موجود، مطلوب است که بین آن­ها هم­زیستی، تعامل و همکاری وجود داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Terrorism and Criminal Justice System: International Criminal Court or Mixed Tribunal?

نویسنده [English]

  • Hojjat Salimi Turkamani
Assistant prof. at Law department, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz Iran
چکیده [English]

In the process of fight against terrorism, the functions of two kinds of international criminal courts are considerable. If ICC has jurisdiction on terrorism, in spite of positive points like respect to the sovereignty principle in the light of complementary jurisdiction principale and stabilizing organized response to terrorism, it will face problems such as high threshold for jurisdiction and disaffiliation from non-members countries. If UN makes mixed tribunal by the cooperation of related state like Lebanon, despite of improvement of local participation and development of capacity of national legal system, forum shopping may happen. Both courts have deficiencies which can lead them to fail in the legal counterterrorism process. To fill this future gap, it is required that both criminal courts have a considerable co-existence, cooperation and interaction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Terrorism
  • Criminal Justice System
  • International Criminal court
  • Mixed Tribunal
  • Special Tribunal for Lebanon (STL)
آقایی جنت مکان، حسین و سید محمدجعفر قریشی (1392)، «سازوکارهای حقوقی کیفری بین­الملل برای محاکمه تروریست­های تکفیری در سوریه»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و هفتم، شماره 4، ص 1011- 989.
آقائی جنت مکان، حسین (1388)، «تشکیل دادگاه ویژه لبنان؛ نگاهی متفاوت در حقوق کیفری بین‌المللی»، فصلنامه حقوق، دوره 39، شماره 2، ص44 – 23.
بیگ­زاده، ابراهیم (1388)، «دادگاه ویژه لبنان: گامی در راه گسترش مبارزه با بی­کیفری»، مجله تحقیقات حقوقی شماره 49، ص185-145.
تاموشات کریستیان (١٣٨٦)، حقوق بشر، مترجم: حسین شریفی طراز کوهی، تهران: انتشارات میزان.
حبیبی مجنده، محمد و سیامک کریمی (1395)، «دادگاه­های کیفری بین­المللی و تحقق دموکراتیک عدالت کیفری»، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال هفتم، شماره دوم، ص 104-80.
زمانی، سیدقاسم و هاله­حسینی اکبرنژاد، ( 1388)، «اصل صلاحیت جهانی در آینة دیوان کیفری بین­المللی»، پژوهش حقوق و سیاست، سال یازدهم، شماره 26، ص242-203.
سلیمی ترکمانی، حجت (1391)، «تروریسم و مسئله صلاحیت دیوان بین­­المللی کیفری» تروریسم، آسیب­شناسی، بازیگران و ساختارها، مجمع جهانی صلح اسلامی، ص 433-417.
شبث، ویلیام ا. (1384)، مقدمه­ای بر دیوان بین‌المللی کیفری، مترجم: سید باقر میرعباسی و حمید الهوئی نظری، تهران: انتشارات جنگل.
شریعت باقری، محمد جواد (١٣٨٤)، حقوق کیفری بین‌المللی، تهران: انتشارات جنگل.
ضیایی، سید یاسر و سعید حکیمی­ها، (1395) «شرایط حقوقی اعمال صلاحیت جهانی در حقوق بین­الملل»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال هجدهم، شماره 53، ص 122-97.
نژندی منش، هیبت­الله و دیگران (1395)، «سازوکارهای دیوان بین­المللی کیفری برای مبارزه با بی­کیفری»، فصلنامه قضاوت، شماره 88، ص114-91.
نمانیان، پیمان (1390)، «صلاحیت قضائی دیوان کیفری بین­المللی در رسیدگی به تروریسم»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال چهاردهم، شماره اول، ص84-59.
Annan, Kofi ( 2001 (, Speech - Nobel Prize Acceptance, Oslo, Norway.
Cassese, Antonio (2008), International criminal law, Second edition, London: Oxford university press.
Costi, Alberto (2005), »Hybrid Tribunals as a Valid Alternative to International Tribunals for the Prosecution of International Crimes«, Human Rights Research, 3rd Annual Victoria University Symposium on Human Rights, Wellington.
D’argent, Pierre (2008), »Terrorism and International Criminal Justice«, Draft for Discussion, No 2.
Higonnet, Etelle R (2006), Restructuring Hybrid Courts: Local Empowerment and National Criminal Justice Reform, National Criminal Justice Reform, Arizona Journal of International & Comparative Law, Vol. 23, No. 2, p1-70
Hodgkinson, Sandra L. (2010), »Are Ad Hoc Tribunals An Effective Tool For Prosecuting International Terrorism Cases«?, Emory International Law Review, Vol.24, p.515-525.
ICC-ASP/8/43,( 2009), Assembly of States Parties, Eighth session, The Hague, Report of the Bureau on the Review Conference.
International Center for Transitional Justice (2008), Handbook onthe Special Tribunal for Lebanon.
International Law Middle East and North Africa Programmes (2010), the Special Tribunal for Lebanon and the Quest for Truth, Justice and Stability, Meeting Report.
Jurdi, Nidal Nabil(2007), the Subject-Matter Jurisdiction of the Special Tribunal for Lebanon, Journal of International Criminal Justice, No. 5, p 1-16.
Banchik, Mira (2003), »International criminal court and terrorism«. Available at: http\\:www.peacestudiesjournal.org.ukdocsICC and­ Terrorism.PDF.
Muller, Peter(2004),"State Terrorism and Genocide", international society for human rights (IGFM) presented at the" Genocide In the new Era" Conference in Stockholm, swedsen, available at: http://www.fofg-sverige.net/index.php?c=31
Nouwen, Sarah M.H (2006), »Hybrid courts’ the hybrid category of a new type of international crimes courts«, Research Paper, Volume 2, Issue 2.
Proulx, Vincent-Joël (2004), »Rethinking The Jurisdiction Of The International Criminal Court In The Post-September 11th Era: Should Acts Of Terrorism Qualify As Crimes Against Humanity«? , American University International Law Review, Vol. 19, No. 5, pp. 1009-1089.
Raub, Lindsey) 2009 (, Positioning Hybrid Tribunals in International Criminal Justice, New York University Journal of International Law & Politics, Vol. 41 Issue 4, p.1013-1065.
Selbman, RA Dr.Frank (2009 (,"terrorism-a case for the international criminal law?" available at: httpwww.voelkerstrafrecht.orgliteraturICC_Terrorism.pdf
Shehadi, Nadim and Elizabeth Wilmshurst (2007), »the Special Tribunal for Lebanon: The UN on Trial? « Royal Institute of International Affairs, Middle East Programme,Chatham House, p.1-16.
Special Tribunal for Lebanon (2014), Fifth Annual Report (2013-2014), P1-46.
Swart, Bert (2007), »Cooperation Challenges for the Special Tribunal for Lebanon«, Journal of International Criminal Justice, Vol. 5, Issue 5, p 1153-1163.
Wetzel, Jan Erik and Yvonne Mitri(2008), »the Special Tribunal for Lebanon: A Court “Off the Shelf” for a Divided Country«, the Law and Practice of International Courts and Tribunals, Volume 7, Issue 1, pages 81 – 114 .
Scharf Michael P.,(2011) ,»Special Tribunal for Lebanon Issues Landmark Ruling on Definition of Terrorism and Modes of Participation«, The American Society of International Law ,Issue: 6,Volume: 15. P.1-5.