نقد سیاست کیفری تقنینی و قضایی ایران در جرم‌انگاری و تعیین کیفر شکار و صید گونه‌های جانوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی

2 کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه اصفهان

چکیده

عملکرد مقنن در حمایت از گونه­های جانوری چالش­های فراوانی به همراه دارد که نه تنها سبب آشفتگی و عدم شفافیت قوانین حمایتی در جرم­انگاری گشته، بلکه سبب آشفتگی در سیاست کیفری قضایی در تعیین کیفر برای شکار و صید نیز شده است. از این رو هدف این پژوهش که با روش توصیفی ­ـ­ ­تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه­ای نگارش شده، به تصویر کشیدن آشفتگی موجود در سیاست کیفری تقنینی و قضایی در جرم­انگاری و تعیین کیفر برای شکارچیان و صیادان می­باشد. یافته­های این پژوهش را می­توان در سه مورد نظاره­گر بود. نخست آن­که گونه­های جانوری موجود در ایران هر چند از تنوع مناسبی برخوردار هستند اما در وضعیت نامناسبی قرار گرفته­اند. دوم آن­که سیاست کیفری تقنینی ایران با چالش­هایی چون عدم جرم­انگاری بر مبنای معیاری واحد، عدم تعیین گونه­های جانوری و تعارض قوانین حمایتی روبه­رو می­باشد و سوم سیاست کیفری قضایی نیز در تشخیص مستند قانونی معتبر دچار آشفتگی می­باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critical Review on Iranian Penal Judiciary and Legislative Policy Regarding Criminalization and Sentencing on Hunting and Fishing Animal Species

نویسندگان [English]

  • Amin Jafari 1
  • Asghar Ahmadi 2
1 Assistant prof. Allameh Tabataba'i University
2 M A student, Isfahan University
چکیده [English]

The functions of legislature for the protection of animal species have many challenges which not only disturbed the transparency of supportive laws of criminalization, but also created disturbances in judicial penal policy to determine the punishment for hunting and fishing. Therefore, the purpose of this study, which is descriptive and analytical using library resources, it illustrates the chaos in legislative and judicial penal policy in the criminalization and pass a sentence for hunters and fishermen. The findings of this study can be viewed in three cases. First, the species of animals in Iran, inspite of a good variety, are in poor condition. Second, Iran's legislative penal policy faces challenges such as non-criminalization on the basis of a single standard, the non-assignment of animal species, and the conflict of supportive laws. And third, judicial penal policy is also confused with recognizing a valid legal document.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Animal species
  • Hunting and fishing
  • Legislative penal policy
  • Judicial penal policy
  • Criminalization
  • Sentencing
قرآن کریم.
برهانی، م. (1395)، اخلاق و حقوق کیفری، چاپ نخست، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
بیگ­زاده، ا؛ کمالی، ع. (1390)، «رویکرد گونه­محور در حمایت بین­المللی از تنوع زیستی: حفاظت و بهره­برداری از گونه­های مهاجر در حقوق بین­الملل»، مجله تحقیقات حقوقی، ویژه­نامه(5): ص 284ـ245.
تقی­زاده ­انصاری، م. (1374)، حقوق محیط زیست در ایران، چاپ نخست، تهران: انتشارات سمت.
خالقی، ا. (1389)، «تحلیل تدابیر کیفری ملی در حفاظت از گونه­های جانوری با تأملی بر اسناد فراملی»، فصلنامه حقوق (مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی)، 40(4): ص 172ـ155.
خالقی، ا. (1390)، «سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال صید غیرمسئولانه آبزیان با مطالعه تدابیر فراملی»، مجله پژوهش حقوق و سیاست، 13(32): ص 62ـ31.
خانعلی­پور، س؛ آقابابایی، ح؛ انصاری، ا. (1395)، «حقوق حیوانات در سنجه جرم­شناسی انتقادی گونه­های حیوانی»، پژوهشنامه حقوق کیفری، 7(2): ص 129ـ105.
رمضانی­قوام­آبادی، م. (1388)، «حمایت کیفری از گونه­های جانوری در ایران»، فصلنامه علوم محیطی، 7(2): ص 94ـ77.
طباطبایی، س م ح. (1360)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
العاملی، ج.  (1425)، حقوق الحیوان فی الاسلام، بیروت: المرکز الاسلامی للدراسات.
عباچی، م. (1395)، «جرم­شناسی سبز»، دایره المعارف علوم جنایی (مجموعه مقالات تازه­های علوم جنایی)، زیرنظر علی حسین نجفی­ابرندآبادی، کتاب دوم، چاپ دوم، تهران: نشر میزان.
فرهنگ­نامه حیات وحش ایران. (1390)، ویرایش دوم، چاپ چهارم، تهران: نشر طلایی.
فهیمی، ع؛ عرب­زاده، ع. (1391)، «مبانی فقهی حقوق محیط زیست»، پژوهش­نامه حقوق اسلامی، 13(1): ص 209ـ189.
قاسمی، ن. (1384)، حقوق کیفری محیط زیست، چاپ دوم. تهران: جمال­الحق.
قوام، م ع. (1374)، حمایت کیفری از محیط زیست، چاپ اول، تهران: انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست.
گرجی­فرد، ح­ر. (1395)، جرم­شناسی سبز، چاپ نخست، تهران: نشر میزان.
لازرژ، ک. (1396)، درآمدی بر سیاست جنایی، چاپ ششم، برگردان: علی حسین نجفی ابرندآبادی، تهران: انتشارات میزان.
مجنونیان، ه. (1379)، مناطق حفاظت شده ایران، تهران: انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست.
مجلسی، م ب.  (1403)، بحار الانوار، بیروت: دار الحیاء التراث العربی.
محمدی، ا. (1387)، مبانی استنباط حقوق اسلامی،  چاپ سی­ام. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
محمدزاده­رهنی، م. (1389)، «بررسی مبانی فقهی حمایت از محیط زیست»، فصلنامه فقه و تاریخ تمدن، 6(25): ص 195ـ177.
میرمحمدصادقی، ح. (1392)، جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی، چاپ بیست و یکم، تهران: نشر میزان.
نجفی­ابرندآبادی، ع­ح. (1396)، «سیاست جنایی»، دانشنامه علوم جنایی اقتصادی، چاپ نخست، زیر نظر امیرحسن نیازپور، تهران: انتشارات میزان.
نجفی­ابرندآبادی، ع­ح. (1395)، جرم­شناسی در آغاز هزارة سوم، درآمد ویراست سوم دانشنامه جرم­شناسی، چاپ سوم، تهران: کتابخانه گنج دانش.
وایت، ر. (1395)، جرایم زیست محیطی فراملی به سوی جرم­شناسی جهان بوم، برگردان: حمیدرضا دانش­ناری، چاپ نخست، تهران: انتشارات میزان.
Stretesky, P. and Lynch, M. (2009), »Does self-policing reduce chemical emissions?«, The Social Science Journal, 46(3): pp 459–473.
Walters, R. (2007), »Crime, regulation and radioactive waste in the United Kingdom«, Issues in Green Criminology. Confronting Harmsagainst Environments, Humanity and Other Animals, Edited by: P. Beirne and N. South. Portland: William Publishing, pp. 186–205.
Ragnhild, S. (2013), »Animal Trafficking and Trade: Abuse and Species Injustice«,
Emerging Issues in GreenCriminologyExploring Power, Justice and Harm, Edited by: Reece Walters, Diane Solomon Westerhuis and Tanya Wyatt, First published, Palgrave Macmillan, pp 72ـ92.