آیین کشف و ابراز دلیل در فضای مَجازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

فرایند کشف، تفتیش و حفاظت از ادله الکترونیکی و نیز ابراز چنین دلایلی از سوی ذینفع در دادگاه حاوی مسایل مهمی است که نیاز به بررسی دارند. اصول و تشریفاتی که در این فرایند به کار گرفته می‌شوند و نیز ضمانت ‌اجرای اقداماتی که صورت می‌گیرد، از جمله این مسایل می‌باشند. به طور کلی، ابراز دلیل و نیز آثار خودداری از ابراز دلیل در موارد قانونی، تابع قواعد عمومی مذکور در مقررات آیین دادرسی است؛ در عین حال، در مورد ادله الکترونیکی اغلب لازم می‌آید تا برخی قواعد خاص یا تشریفات ویژه این نوع از ادله به کار گرفته شوند. این مقاله ضمن شناخت ابزارها و دلایل مرتبط با فضای مجازی به بررسی تشریفات کشف جرایم مَجازی و اعتبار داده‌ها و تشریفات ابراز آنها می‌پردازد و بر این نکته مهم تأکید دارد که قواعد و تشریفات حاکم بر کشف، نگاهداری و ابراز و استناد به ادله الکترونیکی باید به صورت استاندارد و بدون تفکیک میان دعاوی حقوقی و کیفری ارایه شوند. در مقاله، آخرین قوانین و مقررات کشورمان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و راهکارهای مرتبط به منظور استناد و اعتبار ادله الکترونیکی در دادگاهها و سایر مراجع ارایه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Procedure of Discovery and Provide of Evidence in Cyberspace

نویسندگان [English]

  • Mostafa Elsan 1
  • Mohammadreza Manouchehri 2
1 Assistant prof. in law faculty sheheed Beheshti University
2 Phd student in law at shaheed Beheshti University
چکیده [English]

 
Process of discovery, investigation and preservation of electronic evidence, as well as the reasons introduced by beneficiary in court contain important issues that need to be attended to. Principles and procedures that are used in the process and sanctions that are imposed are some of these issues. In general, introducing evidences and the effects of non-introducing are governed by general rules of criminal and civil procedure. At the same time, electronic evidence often need to some specific rules or procedures applicable to these types of evidence. In this study, we identify the tools and evidence related to cyberspace to examine the procedures and formalities expressed in the discovery of cybercrime and validating of data and formalities needed to their discovery. This paper is emphasizing the fact that there are no differences between rules and principles governing the process of discovery and admissibility of electronic records and evidences in civil and criminal cases. In the paper, the latest laws and regulations of our country have been analyzed and relevant solutions are provided to cite and validate the electronic evidence in courts and other authorities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Discovery
  • Provide
  • Evidences
  • Cyberspace
  • Investigation and preservation

مراجع

آشوری، محمد، (1388)، آیین دادرسی کیفری، جلد دوم، تهران: انتشارات سمت.
آیین‌نامه جمع‌آوری و استنادپذیری ادله الکترونیکی، مصوبه شماره ۱۰۰/۲۸۱۹۹/۹۰۰۰ـ12/05/1393 رییس قوه قضاییه، روزنامه رسمی (ویژه‌نامه) شماره 703ـ15/05/1393.
السان، مصطفی، (1396)، حقوق تجارت الکترونیکی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات سمت.
السان، مصطفی، (1396)، حقوق فضای مجازی، چاپ ششم، تهران: انتشارات شهر دانش.
جلالی‌فراهانی، امیرحسین (1386)، «استنادپذیری ادله الکترونیکی در امور کیفری»، فصلنامه فقه و حقوق، شماره 15، زمستان.
جمالی، جعفر و رزاقی، افشین (1394)، «نقش و ارزش اسناد کتبی و الکترونیکی در نظام حقوقی ایران»، مجله تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، شماره 23، بهار 1394.
خالقی، علی، (1388)، آیین دادرسی کیفری، تهران: نشر مؤسسه پژوهش­های شهر دانش.
ساعی، سید محمد‌هادی، و رضا باباخانی (1391)، «بررسی ارزش اثباتی اسناد الکترونیک در حقوق ایران»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، شماره 35.
محسنی، حسن و رضایی‌نژاد، امیرحسین (1390)، «حقوق و اخلاق؛ اخلاق و دادرسی: تأملاتی پیرامون اعتبار صدای ضبط شده بدون اخطار»، مجله حقوقی دادگستری، دوره 75، شماره 73، بهار.
قانون آیین دادرسی نیروهای مسلح و دادرسی الکترونیکی، مصوب 08/07/1393 کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی.
مؤذن‌زادگان، حسن‌علی؛ سلیمان دهکردی، الهام؛ یوشی، مهشید (1394) «حفظ صحت و استنادپذیری ادله الکترونیک با استفاده از بیومتریک و رمزنگاری»، مجله پژوهش حقوق کیفری دانشگاه علامه طباطبایی، شماره 12، پاییز 1394.
نجفی‌ابرندآبادی، علی‌حسین (1388)، «کیفرشناسی نو، جرم‌شناسی نو، درآمدی بر سیاست جنایی مدیریتی خطرمدار»، تازه‌های علوم جنایی (مجموعه مقاله‌ها)، تهران: انتشارت میزان.
نجفی‌ابرندآبادی، علی‌حسین (1387)، مختصر جرم‌شناسی (خلاصه مباحث جرم‌شناسی دکتر نجفی‌ابرندآبادی)، تدوین مجتبی جعفری، (بی‌نا)، فروردین.
Aljneibi, Khaled, (2013), Search and Seizure for Electronic Evidence: Procedural Aspects of UAE's Legal System, Evidence and Electronic Signature Law Review, Vol. 10.
Arslan, Çetin, (2013), An Evaluation of Evidence Obtained through Electronic Surveillance in Criminal Procedure, Ankara Bar Review, Vol. 6.
Chasse, Ken, (2011), Electronic Records for Evidence and Disclosure and Discovery, Criminal Law Quarterly, Vol. 57.
Chung, Christine Sgarlata & Byer, David J, (1997), The Electronic Paper Trial: Evidentiary Obstacles to Discovery and Admission of Electronic Evidence, Boston University Journal of Science & Technology Law, Vol.4.
Electronic Records as Documentary Evidence, Standard by Canadian General Standards Board, 03/01/2017.
Givens, Shane J, (2003-2004), The Admissibility of Electronic Evidence at Trial: Courtroom Admissibility Standards, Cumberland Law Review, Vol. 34.
Goode, Steven, (2009-2010), The Admissibility of Electronic Evidence, Review of Litigation, Vol. 29 (1).
Learner, David E  (2009), (Editor) Electronic Crime Scene Investigation, Nova Science Publishers, New York, pp.11-13.
Philippe, M, (2002), Where is Everyone Going with Online Dispute Resolution, International Business Law Journal, No. 2.
Rashbaum, Kenneth N. (2011-2012), et al, Admissibility of Non-US Electronic Evidence, Richmond Journal of Law & Technology, Volume XVIII, Issue 3. 1.
Reed, Chris and Angel, John (2003), (Editors), Computer Law, Fifth Edition, Oxford University Press, New York.
Sells, Berkley D. and Ian Collins, (2010), Strategies to Obtain Electronic Evidence, The Advocates' Quarterly, Volume 36, Number 3, January.
Thomson, Lucy L., (2013), Mobile Devices New Challenges for Admissibility of Electronic Evidence, SciTech Lawyer, Volume 9, Number 3, Winter/Spring.
Turrini, Elliot & Ghosh, Sumit (2010), A Pragmatic, Experimental Definition of Computer Crimes, In: Ghosh, Sumit & Turrini, Elliot (Editors), Cybercrimes: A Multidisciplinary Analysis, Springer.
UK, Regulation of Investigatory Powers Act 2000.
US Fedral Rules of Evidence; See: www.law.cornell.edu/rules/fre/
پرونده‌ها و رویه قضایی مرتبط:
Armstrong v. Executive Office of the President , 1 F.3d 1274 [DC Cir Cir 1993].
Celanese Canada Inc. v. Murray Demolition Corp., [2003] O.J. No. 4211 (QL).
Commonwealth v. Williams, 926 N.E.2d 1162 (Mass. 2010)
People v. Lenihan, 30 Misc. 3d 289, 911 N.Y.S. 2d (N.Y. Sup. Ct. 2010).
United States v. Jackson, 208 F.3d 633 (7th Cir. 2000)
پژوهشنامه حقوق کیفری
دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 18
مقالات
دی 1397
صفحه 7-30

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار