Qisas in the Duality of Stability Oriented and Functionalist Readings

Document Type : Research Paper

Authors

1 PHD student of Ferdowsi university

2 Associate Professor of Law, Ferdowsi University of Mashhad

3 Assistant Professor of Law, Ferdowsi University of Mashhad

Abstract

Qisas is one of the most important shapes of punishment in the Penal structure of Sharia. About this matter that Qisas is fixed penalty there are two different kinds of reading in Sharia penal theory. The famous theory believed that Qisas is a fix penalty and times and place requirements have no impact on it. This reading is stability oriented reading. In contrast to this reading we can talk about functionalist reading. Based on this reading, Qisas is a social phenomenon and its continuity redundant depends on its social function. So, if in the time passing, Qisas failed to perform its social function we can replace it with another kind of punishment.
 

Keywords

Main Subjects


آملی، محمد تقی (1413ق)، المکاسب و البیع تقریر ابحاث الاستاد الاعظم المیرزا النائینی،  محاضر میرزا محمدحسین غروی نائینی، جلد 1، چاپ نخست، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامی.
ابن ­منظور، محمد بن مکرم (بی­تا)، لسان العرب، جلد 11، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
انصاری، مرتضی (1428ق)، فرائدالأصول‏، جلد 3، چاپ نهم، قم: مجمع‌الفکر الاسلامی.
انصاری اراکی، محمد ابراهیم (بی­تا)، جواهرالاصول، محاضر محمدباقر صدر، بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
براج طرابلسی، عبدالعزیز بن نحریر (1406ق)، المهذب فی الفقه، جلد 2، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامی.
بریث ناچ، سیموس (1387)، جرم و مجازات از نظرگاه امیل دورکیم، ترجمه محمد جعفر ساعد، تهران: خرسندی.
جناتی، ابراهیم (1388)، «سیر تحول فقه اجتهادی در بستر زمان»، کاوشی نو در فقه، شماره 59 و 60، ص 62- 25.
جوان جعفری بجنوردی، عبدالرضا و ساداتی، سید محمد جواد (1398)، جامعه­شناسی کیفری و واقعیت چندگانه مجازات، دایره­المعارف علوم جنایی، کتاب چهارم، زیر نظر علی حسین نجفی ابرندآبادی، تهران: میزان.
خوانساری، سید احمد (1405ق)، جامع المدارک فی شرح المختصر النافع، جلد 5، چاپ دوم، تهران: مکتبة الصدوق.
خسروشاهی، قدرت­الله (1380)، فلسفه قصاص از دیدگاه اسلام، چاپ نخست، تهران‌:  بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم‌)
سبحانی، جعفر (1421ق)، فی ظلال التوحید، تهران: مشعر.
سید مرتضی، علی (1415ق)، الانتصار فی انفرادات الإمامیة، چاپ نخست، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامی.
شهابی خراسانی، محمود (1387)، ادوار فقه، چاپ پنجم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات.
شهید اول (بی­تا)، القواعد و الفوائد فی الفقه و الاُصول و العربیة، جلد 1، قم: مکتبة المفید.
صافی ‌گلپایگانی، لطف­الله (1412ق)، الاحکام الشرعیة ثابتة لا تتغیر، قم: دار القرآن کریم.
صدر، سید محمد باقر (1405ق)، دروس فی علم الاصول، جلد 2، بیروت: دار المنتظر.
طباطبایی، سید محمد حسین (1343)، بحثى درباره مرجعیت و روحانیت، تهران: شرکت سهامى انتشار.
طباطبایی، سید محمد حسین (بی­تا)، تفسیر المیزان فی القرآن، جلد 1، قم: انتشارات اسماعیلیان.
طوسی، محمد بن حسن (1387ق)،المبسوط فی فقه الإمامیة، جلد 7، قم: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
طوسی، محمد بن حسن (1409ق)، التبیان فی تفسیر القرآن، جلد 2، تحقیق احمد قصیر عاملی، قم: مکتب الاعلام الاسلامی فی الحوزة العلمیة.
عباسی‌نژاد، حسین و صادقی، مینا و رمضانی، هادی (1393)، «بررسی رابطه جرائم اجتماعی و متغیرهای اقتصادی در ایران»، فصلنامه علمی­پژوهشی برنامه­ریزی و بودجه، سال نوزدهم، شماره3، ص92- 69.
علامه حلی(بی­تا)، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد (قسم الالهیات)، (بی­جا): (بی­نا).
علوی، سید عادل (1415ق)، القصاص علی ضوء القرآن و السنة، محاضر سید  شهاب‌الدین  مرعشی نجفی، جلد 1، چاپ نخست، قم: کتابخانه آیت­الله مرعشی نجفی.
علی، جواد (١٩٧٨م)، المفصل فی تاریخ العرب قبل الإسلام، جلد ۵، چاپ دوم، بغداد و بیروت: دار العلم للملایین و مکتبة النهضة.
عمید زنجانی، عباسعلی (1377)، فقه سیاسی، جلد 2، تهران: امیرکبیر.
فاضل موحدی­­لنکرانی، محمد (1380)، تفصیل الشریعة- القصاص، چاپ نخست، قم:  مرکز فقه الائمه الاطهار(ع).
فضل ­الرحمان (1397)، اسلام و مدرنیته تحول یک سنت فکری، ترجمه زهرا ایران­بان، تهران: کرگدن.
فیض­ کاشانی، محمد بن شاه­مرتضی (1401ق)، مفاتیح الشرایع فی فقه الامامیة، جلد1، تحقیق: سیدمهدی رجائی، قـم: مجمع الذخائر الاسلامیة.
قاسمی حامد، مرتضی (1392)، «نگاهی به آداب و رسوم دوره جاهلیت از منظر قرآن و تاریخ»، فصلنامه حبل­المتین، دوره دوم، شماره 34، ص 92-74.
قدرتی، نورالله (1396)، «علل گرایش به مجازات اعدام در قانون گذاری ایران»، فصلنامه فقه اهل بیت، شماره 89، ص 109- 71.
قدردان قراملکی، محمدحسن (1388)، «جاودانگی شریعت و ملاک­های آن»، مجله فقه و حقوق، شماره 3، ص 132- 103.
قیم، عبدالنبی (1387)، فرهنگ معاصر عربی فارسی، چاپ هفتم، تهران: فرهنگ معاصر.
کاشف ­الغطا، محمدحسین (1415ق)، اصل‌ الشیعة و اصولها، چاپ نخست، قم: موسسه امام علی‌(ع).
کاظمی خراسانی، محمدعلی(1417ق)، فوائدالاصول، جلد 3و 4، محاضر میرزا محمدحسین غروی نائینی، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامی.
کلینی، محمد بن یعقوب (1365)، اصول کافی، ترجمه سید جواد مصطفوی، جلد 1، تهران: کتابفروشی علمیه اسلامیه.
گرجی، ابوالقاسم (1373)، «اقتراح»، نقد و نظر، سال دوم، شماره 1، ص 14- 106.
مجتهد شبستری، محمد (1376)، ایمان و آزادی، چاپ نخست، تهران: طرح نو.
مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحارالانوار، جلد 17، بیروت: موسسة الوفا.
محقق داماد، سید مصطفی (1406ق)، قواعد فقه، جلد 1، چاپ دوازدهم، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
محمدی، شهرام و رستگار مهجن‌آبادی، محمدباقر (1394)، «اصل رقابت تعقیب در دادرسی کیفری در پرتو نظام حقوقی فرانسه و ایران»، مطالعات حقوق کیفری و جرم­شناسی، دوره دوم، شماره 2 و 3، ص 133- 115.
محمدی جورکویه، علی (1387)، قصاص مرد در برابر زن با نگاهی به فلسفه تفاوتها، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
مدنی تبریزی، سید یوسف (1384)، الفوائد القمیة فی القرآن و الدعاء و الذکر و بعض المسائل المتفرقة، تهران: دفتر آیه االله مدنی تبریزی.
مشکینی، علی (1348)، اصطلاحات الاصول و معظم أبحاثها، چاپ نخست، قم: حکمت.
مطهری، مرتضی (بی­تا)، تعلیم و تربیت در اسلام، تهران: صدرا.
معتمدی، محمد (1397)، سیره عقلا و عرف در اجتهاد: تقریر و تحلیلی از آراء فقیه عالیقدر حضرت آیت‌الله‌العظمی منتظری، چاپ نخست، تهران: سرایی.
منتظری، حسینعلی (1387)، پاسخ به پرسش‌هایی پیرامون مجازات‌های اسلامی و حقوق بشر، چاپ نخست، قم: ارغوان دانش.
منتظری، حسینعلی (1388)، اسلام دین فطرت، چاپ چهارم، قم: نشر سایه.
موسوی ­بجنوردی، سید محمد (1384)، «خشونت نسبت به زنان از منظر دین»، مجله بازتاب اندیشه، شماره 64، ص 64- 55.
موسوی‌ خمینی، سید روح الله (1410ق)، الرسائل، جلد1، قم: اسماعیلیان.
موسوی ‌خمینی، سید روح‌الله (1378). صحیفه امام، جلد21، چاپ نخست، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س).
مونتگومری، وات (1379)، «عربستان پیش از اسلام»، ترجمه علی ناظمیان­فرد، مجله تاریخ اسلام، شماره 4، ص 31- 21.
نادری قمی، محمد مهدی و کریمی‌نیا، مهدی (1391)، نظریه حقوقی اسلام، محاضر محمدتقی مصباح یزدی، جلد2، قم: موسسه آموزش و پژوهش امام خمینی(ره).
نبهان، محمد فاروق (1997م)، مباحث فی التشریع الجنایی الاسلامی (القتل، الزنا، السرقه)، بیروت: وکالة المطبوعات و دارالقلم.
نقدی، زینب (1396)، تحلیل جامعه­شناسی تطابق مجازات قتل عمد با تحولات اجتماعی ایران، پایان­نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم­شناسی، دانشگاه فردوسی، مشهد.
نوبهار، رحیم (1384)، «بررسی قاعده حرمت تنفیر از دین»، تحقیقات حقوقی، پاییز و زمستان، یادنامه دکتر شهیدی، ص 172- 129.
نوبهار، رحیم (1398)، «مکان­یابی مقررات کیفری در فقه و پیامدهای روش­شناختی آن»، تحقیقات حقوقی، دوره 22، شماره 85، ص 194- 169.
نوبهار، رحیم (1398)، «از حفظ حکومت تا حفظ نظام»، پژوهش حقوق عمومی، دوره 21، شماره 63، ص 64- 43
Durkheim, Emile (2013)، The Division of Labour in society, Translation by W. D. Halls. Second Edition, Edited and with a new introduction by Steven Lukes. Palgrave Macmilan.
Hudson, Barbara (2003), Understanding justice (introduction to idea- perspective and controversies modern penal theory), Open University press.
Garland, David W (1991), Sociological perspectives on punishment, Crime and Justice, Vol 14.
 Garland, David W (2012), Punishment and social solidarity, The SAGE Handbook of Punishment and Society, London.