The realm of crimes subject to the evidentiary aspect of the obviation Rule (Darʼ)In Law of Islamic countries with regard to jurisprudential doctrine

Document Type : Research Paper

Author

Associate Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Qom University, Qom, Iran

Abstract

The rule of Darʼ has two aspects: real and evidentiary. This article tries to study the crimes that are influenced by the evidentiary dimension of the rule in the jurisprudence of Islamic schools and the law of Muslim countries in a comparative and descriptive-analytical method. The results indicate that the rule in all schools waives the crimes subject to Diyat and includes the Hodoud, and excluding the Qazf from this inclusion, which is seen in some Jurisprudential opinions, has not been accepted by the legal systems of Muslim countries. In the two categories of crimes punishable by Retribution and ta'zir, there are differences in the Jurisprudential opinions and views of the legal systems. In Fiqh and the legal system of Sunni countries, the rule includes retribution, not ta'zir. In Imami jurisprudence, there is disagreement about the inclusion of the rule in these two categories of crimes. Despite the Generality of Article 120 of the Islamic Penal Code, in our country, it should be said that the rule is also valid in ta'zir, but it does not include retribution.
1.Introduction
The obviation Rule (Darʼ), which is also interpreted as the doctrine of shubha, is one of the most important criminal rules that has been accepted by most of the jurists of Islamic schools, according to which the punishment is removed in case of doubt. The issue that is the subject of this article is related to the determination of crimes that are subject to the proof dimension of the rule of Darʼ, does it include only the Hodoud, or does the rule also apply in cases of retribution, Diyat, and ta'zir? The study of the legal systems of Islamic countries illustrates that their legislative and judicial systems have adopted three different approaches to the evidentiary aspect of the rule of Darʼ. Some countries have not recognized the rule. A number of others have applied the rule to some of the doubts as an example, without having a rule-based view; And finally, some have considered it as a general rule. Our country followed this recent approach by approving the Islamic Penal Code in 1392 SH. In this article, the approaches of two groups of recent systems that have recognized the rule, in whole or in part, have been analyzed based on their accepted jurisprudential doctrines.
 
2.Methodology
In this research, the realm of crimes subject to the evidentiary aspect of the obviation Rule (Darʼ) has been dealt with by analytical-descriptive method.

3.Resultsanddiscussion
Some systems, in a case-by-case manner, have taken into consideration some of the doubts that are subject to the implementation of the rule of Darʼ in the statute and have ruled on the cancellation of punishment in them, without considering the totality of the evidential aspect of the rule. The Codes of the countries of Brunei, Pakistan, Mauritania, Yemen, the states of Malaysia and northern Nigeria and Aceh province of Indonesia should be included in this category. The suspicion of the invalidity of the Retraction of confession and the suspicion of proving the punishment for the adultery of a woman without a husband based on pregnancy are among these doubts. Another category of Islamic legal systems refers to the countries where, although the legislator has included cases in the provisions regarding some doubts, but beyond these examples, he has specified the evidentiary aspect of the rule of Darʼ in general. Sudan and our country should be included in this category. The research shows that the approach of these two categories of legal systems to the crimes that are subject to the rule is not the same and the reason for this should be found in their accepted jurisprudence foundations.

4.Conclusion
The study carried out about the crimes subject to the evidentiary dimension of the rule of Darʼ indicates that:
First. In Sunni jurisprudence, the rule includes prescribed punishments, i.e., Hodoud and Retribution. Regarding the hadd of qazf, some disputes have not been accepted by the majority due to the fact that it is the rights of people, so it does not allow the rule to be extended to it. Regarding the Diyat, due to the fact that, firstly, it is not a punishment and secondly, it has a financial aspect that belongs to the private rights of individuals, it is completely excluded from the scope of the rule. ta'zir is not considered as a specific and prescribed punishment, so so it cannot be removed with doubt.
Second. In Imamiyyah jurisprudence, the definitive extent of the jurisdiction of the rule is the Hodoud, although there is a difference of opinion regarding the hadd of qazf, and some jurists consider gratitudinous of the rule to be contradictory by extending it to the crime of having a personal right of qazf. However, due to the existence of the aspect of God's right in this crime based on some bases, and the generality of the wording of the Hodoud of the subject of the rule without being bound by God's right, the majority of jurists consider the rule to be valid in Qazf. Dayat is out of the scope of the rule without any controversy about it, but Retribution and ta'zir are a dispute, which seems to be due to the fact that Retribution has the nature of a personal right and the word hadd does not apply to it, and according to some hadiths, the rule does not apply to it. The entry of the rule does not apply to it. In Tazirat, due to the use of hadd in non-prescribed punishments in hadiths and jurisprudential sources, the theory of accepting the rule is stronger in them.
Third. In the legal system of some Sunni countries, due to the feeling of no need for the rule of Darʼ due to the existence of Presumption of innocence and the rule of interpretation in favor of the accused in the relevant provisions, the statute is silent about the rule, but a significant number of these systems have considered the evidentiary dimension of the rule either in general or with respect to some doubts. The present study shows that in these systems, the rule includes retribution in addition to Hodoud, but it does not include Tazirat and Diyat.
In our country, in the Code in 1392 SH, Besides the Article 218 regarding Hodoud, in Article 120, the legislator specified the rule's absolute application in crimes, and this has caused some to consider the rule to be applicable in Hodoud, retribution, Diyat, and Tazirat. Despite this, although considering the generality of the mentioned articles, the rule should be considered applicable in all Hodoud; However, in Diyat, the generality should be considered as a result of negligence. In retribution, analysis in the articles indicates that the rule is not accepted, hence the practice of the courts that apply the rule to retribution as well can be criticized. Regarding Tazirat, considering the generality of Article 120 and the establishment of this article in the book of generalities, it should be considered that the rule should be generalized in this category of crimes.
 
5.Selection of References
Akrami, Ruhollah (1399), “Doubt of the Islamic Legal Maxim ofDar’:Hudud Avoidance in the Case of Doubt in the Law of Iran”, Criminal LawDoctrines, Volume 17, Number 20, pp. 3-28. [In Persian].
dakdika, walid (2018), “The Suspicion that Cancel the Punishment: Reading in the Libyan Law of Punishment and Compensation”, Sabratha University Scientific Journal, Volume 2, Number 1, pp. 37 -54. [In Arabic].
Hafnawi, Mansur Muhammad (1406), “Suspicions and their impact on criminal punishment in Islamic jurisprudence, compared to law”, , Cairo: Maktabah al-Amanah. [In Arabic].
Malifi, Haitham (2018), “Al-Tazir for Doubt in the Saudi jurisprudence, Master’s thesis, Riyadh”: Naif Arab University for Security Sciences. [In Arabic].
Muhammad, Awad (No date), “Studies in Islamic Criminal Jurisprudence, Alexandria”: Dār al-Maṭbūʻāt al-Jāmiʻīyah. [In Arabic].
Najafi, Mohammad Hassan (1404), Jawahir al-Kalam, vol. 41, seventh edition, Beirut: Dar Al-Ihyaa Al-torath Al-Arabi. [In Arabic].
Peters, Ruud (2001), “The reintroduction of Islamic criminal law in Northern Nigeria”, Lagos: European Commission.
Solomon, Yasser Arif (2015), “the Adultery crime punishable by had in light of the Judicial decisions of the Abu Dhabi Supreme Court and the Federal Supreme Court”, Abu Dhabi: Judicial Department. [In Arabic].
Weimann, Gunnar J. (2010), Islamic Criminal Law in Northern Nigeria: Politics, Religion, Judicial Practice, Amsterdam: Amsterdam University Press.
Youssef, Yassin Omar (1996), “The general theory of the Sudanese criminal law for the year 1991”, Beirut: Dar Al Hilal Publishing House. [In Arabic].
 

Keywords

References

آل بورنو، محمدصدقی (1424 ه.ق)، موسوعه القواعد الفقهیه، ج  5 ، چاپ 1، بیروت: مؤسسه الرساله.
آل عصفور بحرانی، حسین (بی­تا)، الانوار اللوامع، ج 14، چاپ 1، قم: مجمع البحوث العلمیه.
إبن رشد قرطبی، محمد(1425ه.ق)، بدایه المجتهد و نهایه المقتصد، ج 4، قاهره: دارالحدیث.
ابن عابدین، محمد أمین (1423ه.ق)، رد المحتار علی الدر المختار، ج 6 ، ریاض: دار عالم الکتب.
ابن قدامه مقدسی، عبدالله (2004)، المغنی، بیروت: بیت ألافکار الدولیه.
إبن مبروک الأحمدی، عبدالعزیز (1424ه.ق)، إختلاف الدارین و آثاره فی أحکام الشریعه الاسلامیه، ج 2، چاپ 1، مدینه منوره: جامعه الاسلامیه بمدینه المنوره.
ابن مکی عاملی [شهید اول]، محمد (1414ه.ق)، غایه المراد، ج4، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
ابن نجیم، زین­الدین (بی­تا)، البحر الرائق شرح کنز الدقائق، ج 5 ، چاپ 2، بی­جا: دارالکتاب الاسلامی.
ابن همام حنفی، محمد (1424ه.ق)، شرح فتح­القدیر، ج 10، چاپ 1، بیروت: دارالکتب العلمیه.
اردبیلی [مقدس]، احمد (1403ه.ق)، مجمع الفائده و البرهان ، ج 13، چاپ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
استادی، رضا (1383)، «قلمرو قاعده درأ 2»، فقه اهل­بیت علیهم­السلام، شماره 37، صص.71-94.
اکرمی، روح‌الله (1399)، «شبهه موضوع قاعده درأ در حقوق ایران»، آموزه‌های حقوق کیفری ، شماره 20، صص.3-28.
الهام، غلامحسین و برهانی، محسن (1395)، درآمدی بر حقوق جزای عمومی، ج 1، چاپ 2، تهران: نشر میزان.
بهوتی، منصور (1423ه.ق)، کشاف القناع، ریاض: دار عالم الکتب.
تنوخی حنبلی، زین­الدین (1424ه.ق)، الممتع، ج 4، چاپ 3، مکه مکرمه: مکتبه الاسدی.
پژوهشکده استخراج و مطالعات رویه­قضایی (1395)، مجموعه آرای قضایی شعب دیوان­عالی کشور: کیفری، چاپ 1، تهران: مرکز انتشارات قوه قضاییه.
جمل، أحمد محمد (1983)، مجموعه عمر: جمیع أحکام النقض الصادره من وقت إنشاء محکمه النقض المصریه 1931، ج 2، اسکندریه: بی­نا.
حاجی ده‌آبادی، احمد (1400)، «جریان یا عدم جریان قاعده درأ در قصاص با تأکید بر قانون مجازات اسلامی 1392»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، شماره 25، صص. 177-212.
حسونه، بدریه عبدالمنعم (2000)، شرح قانون الاثبات الاسلامی السودانی و تطبیقاته القضائیه، چاپ 1، ریاض: اکادیمیه نایف العربیه.
حسینی شیرازی، سید محمد (1419ه.ق)، الفقه: القانون، چاپ 2، بیروت: مرکز الرسول الاعظم (صلی الله علیه و آله) للتحقیق و النشر.
حفناوی، منصور محمد (1406ه.ق)، الشبهات و أثرها فی العقوبه الجنائیه، چاپ 1، قاهره: مطبعه الامانه.
حلی [محقق]، أبوالقاسم جعفر (1408ه.ق)، شرائع الاسلام،ج 4، چاپ 2، قم: اسماعیلیان.
حیدری، علی­مراد (1396)، حقوق جزای عمومی: بررسی فقهی حقوقی واکنش علیه جرم ، چاپ 2، تهران: انتشارات سمت.
خالقی، علی (1394)، آیین دادرسی کیفری، ج 1، چاپ 27، تهران: نشر شهر دانش.
دقدیقه، ولید محمد (2018)، «الشبهه التی تسقط القصاص: قراءه فی قانون القصاص و الدیه اللیبی»، مجله جامعه صبراته العلمیه، شماره 3، صص. 37-54.
زراعت، عباس (1393)، حقوق جزای عمومی3، ج 2، چاپ 2، تهران: انتشارات جاودانه جنگل.
زرکشی، أبوعبدالله (1405ه.ق)، المنثور فی القواعد الفقهیه، ج 2، چاپ 2، کویت: وزاره الاوقاف الکویتیه.
سبحانی، جعفر (1418ه.ق)، نظام القضاء و الشهاده فی الشریعه الاسلامیه الغراء، ج 2، چاپ 1، قم: مؤسسه امام صادق علیه­السلام.
سرخسی، شمس­الدین (1414ه.ق)، المبسوط، ج 9، بیروت: دارالمعرفه.
سلیمان، یاسر عریف (2015)، جریمه الزنا الحدیه فی ضوء احکام محکمه النقض باماره ابوظبی و المحکمه الإتحادیه العلیا، ابوظبی: دائره القضاء.
سلیمانی، حسین (1400)، «قوانین کیفری در پرتو موازین اسلامی بازخوانی اصل چهارم قانون اساسی در پرتو قواعد حاکم، مصلحت، و حقوق بشر»، حقوق بشر، شماره 31، صص. 53-76.
سیوری حلی، جمال­الدین مقداد (1404ه.ق)، التنقیح الرائع، ج 4، چاپ 1، قم: منشورات مکتبه آیه‌الله المرعشی‌النجفی.
سیوطی، جلال­الدین (1411ه.ق)، الاشباه و النظائر، چاپ 1، بی­جا: دارالکتب العلمیه.
شربینی، شمس­الدین محمد (1997م)، مغنی المحتاج، ج 4، چاپ 1، بیروت: دارالمعرفه.
شیرازی، أبواسحاق إبراهیم (بی­تا)، المهذب، ج 3، بی­جا: دارالکتب العلمیه.
صانعی، یوسف (1388)، استفتائات قضایی، ج 1، چاپ 3، قم: انتشارات پرتو خورشید.
ضمیریه، عثمان جمعه (2011)، «الشبهات و أثرها فی درء الحدود» ، مجله کلیه الشریعه و الدراسات الاسلامیه، شماره 29، صص. 309-390.
طباطبایی، سیدعلی (1418ه.ق)، ریاض المسائل، ج 16 و15، چاپ 1، قم: مؤسسه آل‌البیت علیهم‌السلام.
طوسی [شیخ­الطائفه]، محمدبن حسن (1387ه.ق)، المبسوط فی فقه الامامیه، ج 8 و 5، چاپ3 ،  تهران: المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه علیه­السلام.
عاملی جبعی‌[شهید ثانی]، زین­الدین (1413ه.ق)، مسالک­الأفهام، ج 14، چاپ 1، قم: مؤسسه المعارف الإسلامیه.
عبدالقادر، حباس (2016)، الشبهه و أثرها فی إسقاط العقوبه: دراسه مقارنه بین الشریعه و القانون، رساله الدکتوراه، الجزائر: جامعه وهران.
عوده، عبدالقادر (بی­تا)، التشریع الجنائی الاسلامی مقارناً بالقانون الوضعی، ج 1، بیروت: دارالکاتب العربی.
فاضل لنکرانی، محمد (1420ه.ق)، تفصیل الشریعه: القضاء و الشهادات، چاپ 1، قم: مرکز فقه الائمه الاطهار علیهم‌السلام.
فخرالمحققین حلی، أبوطالب محمد (1387ه.ق)، ایضاح الفوائد، ج 4، چاپ 1، قم: اسماعیلیان.
فیض کاشانی، ملا محمد محسن (بی­تا)، مفاتیح­الشرائع، ج 2، چاپ 1، قم: منشورات مکتبه آیه‌الله المرعشی‌النجفی.
کاشانی، علاء­الدین (1406ه.ق)، بدائع الصنایع، ج 4 و7، چاپ 2، بی­جا: دارالکتب العلمیه.
کلانتری، کیومرث و دیگران (1396)، «قلمرو و شرایط اعمال قاعده‌ی درأ در حدود و تعزیرات»، تعالی حقوق، شماره 20، صص. 105-128.
لکنوی، عبدالحی (2016)، عمده الرعایه، با حواشی صلاح محمد أبوالحاج، ج 4، بیروت: دارالکتب العلمیه.
مازری، أبوعبدالله (2008)، شرح التلقین، ج 3، چاپ 1، بی­جا: دارالغرب الاسلامی.
ماوردی، أبوالحسن (1419ه.ق)، الحاوی الکبیر، ج 14 و 13، چاپ 1، بیروت: دارالکتب العلمیه.
مجلسی، محمدتقی (1406ه.ق)، روضه المتقین، ج 10، چاپ 2، قم: بنیاد فرهنگ اسلامی.
محمد، عوض (بی­تا)، دراسات فی الفقه الجنائی الإسلامی، اسکندریه: دار المطبوعات الجامعیه.
محمدخانی، عباس (1400)، «تفسیر تبصره ماده 292 قانون مجازات اسلامی در پرتو نظریه سوءنیت غیرمستقیم»، پژوهشنامه حقوق کیفری، شماره 23، صص. 175-192.
محمدیان، علی (1399)، «اصل 167 قانون اساسی و امکان‌سنجی صدور حکم بر اساس فتوای اخف»، پژوهشنامه حقوق کیفری، شماره 22، صص. 221-241.
مدنی کاشانی، آقارضا (1410ه.ق)، کتاب القصاص للفقها و الخواص، چاپ 2، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
مشکینی، میرزاعلی (1377)، مصطلحات الفقه، چاپ 1، قم: نشر الهادی.
معرفت، محمدهادی (بی­تا)، تعلیق و تحقیق عن امهات مسائل القضاء، چاپ 1، قم: چاپخانه مهر.
مکارم شیرازی، ناصر (1418ه.ق)، أنوارالفقاهه: کتاب الحدود و التعزیرات، ج 1، چاپ 1، قم: انتشارات مدرسه امام امیرالمؤمنین علی بن أبی­طالب علیه­السلام.
ملیفی، هیثم (2018)، التعزیر بالشبهه فی القضاء السعودی ، رساله للماجستیر، ریاض: جامعه نایف العربیه للعلوم الأمنیه.
منصورآبادی، عباس (1399)، حقوق جزای عمومی3، چاپ 1، تهران: نشر میزان.
موسوی اردبیلی، سیدعبدالکریم (1427ه.ق)، فقه الحدود و التعزیرات، ج 2 و1، چاپ 2، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
میرمحمد صادقی، حسین (1394)، جرایم علیه اشخاص، چاپ 20، تهران: نشر میزان.
نجفی، محمدحسن (1404ه.ق)، جواهرالکلام، ج 41، چاپ 7، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
نراقی، ملا احمد (1415ه.ق)، مستند الشیعه،ج 18، چاپ 1، قم: مؤسسه آل­البیت علیهم‌السلام.
نفراوی، احمد (1415ه.ق)، الفواکه الدوانی،ج 2، بی­جا: دارالفکر.
نور، محمد سلیمان (1427ه.ق)، «أثر الرجوع عن الإقرار فی الفقه الاسلامی و قانون الإثبات السودانی»، مجله الشریعه و الدراسات الاسلامیه، سال چهارم،شماره8 ، صص. 152-192.
نووی، یحیی (بی­تا)، المجموع: شرح المهذب،ج 20، بی­جا: دارالفکر.
هاشمی شاهرودی، سید محمود (1423ه.ق)، قرائات فقهیه معاصره، ج 1، چاپ 1، قم: مؤسسه دائره معارف الفقه الاسلامی.
یوسف، یس عمر (1996)، النظریه العامه للقانون الجنائی السودانی لسنه 1991م، بیروت: دار و مکتبه الهلال.
Abubakar, Al Yasa and Maulana, Iqbal (2018), “Alat Bukti dan Metode Pembuktian Terhadap Tindak Pidana Zina”, Legitimasi: jurnal hukum pidana dan politik, Vol. 7, No. 2, pp. 173-189.
Council of Islamic Ideology (2006), Interim Report on Hudood Ordinance 1979, Islamabad: Council of Islamic Ideology, available at: < http://cii.gov.pk/publications/h.report.pdf > (last visited on 11/24/ 2019).
Mir-Hosseini, Ziba and Hamzić, Vanja, (2010), Control and Sexuality The Revival of Zina Laws in Muslim Contexts, London: Wluml - The Russell Press.
Ostien, Philip, (2007), Sharia Implementation in Northern Nigeria 1999-2006: A source- book, Ibadan: Spectrum Books.
Peters, Ruud(2001), The reintroduction of Islamic criminal law in Northern Nigeria, Lagos: European Commission.
Weimann, Gunnar J. (2010), Islamic Criminal Law in Northern Nigeria: Politics, Religion, Judicial Practice, Amsterdam: Amsterdam University Press.
جریده رسمی (1396)، کود جزای افغانستان: ضمیمه فوق­العاده جریده رسمی، مدیر طرح محمد رحیم دقیق، چاپ 2، کابل: مطبعه بهیر .
قانون الاثبات السودانی (1994)، قابل دسترس در:
<http://www.nccw.gov.sd/files/145.pdf> (last visited on 3/20/ 2019).
قانون الاثبات الیمنی (1992)، قابل دسترس در:
<https://yemen-nic.info/db/laws_ye/detail.php?ID=11368> (last visited on 3/21/ 2020).
قانون اجرائات جزایی افغانستان (1392ش)، قابل دسترس در:
<http://moj.gov.af/Content/files/OfficialGazette/01101/OG_01132.pdf> (last visited on 2/19/ 2020).
قانون أحکام القصاص و الدیه اللیبی (1994)، قابل دسترس در:
<http://itcadel.gov.ly/wp-content/uploads/pdfs2013/add04-2016.pdf > (last visited on 9/15/ 2020).
قانون إقامه حد القذف اللیبی (1974)، قابل دسترس در:
<http://itcadel.gov.ly/wp-content/uploads/pdfs2013/add04-2016.pdf > (last visited on 9/14/ 2020).
قانون الجرائم و العقوبات الیمنی (1994)، قابل دسترس در:
<https://www.yemen-nic.info/db/laws_ye/detail.php?ID=11424> (last visited on 3/22/ 2020).
قانون العقوبات الاتحادی (1987)، قابل دسترس در:
<http://www.dji.gov.ae/Lists/DJIBooks/Attachments/44/Okobat%20Big%20WEB.pdf >. (last visited on 4/13/ 2020).
Criminal Code of the Republic of Kosovo (2012), available at: <http://www.assembly-kosova.org/common/docs/ligjet/Criminal%20Code.pdf > (last visited on 3/20/ 2019).
Code pénal du Niger (1961), available at: <http://www.vertic.org/media/National%20Legislation/Niger/NE_Code_Penal.pdf> (last visited on 3/20/ 2019).
Code pénal mauritanien (1983), available at: <http://www.justice.gov.mr/IMG/pdf/codepenalarabe.pdf> (last visited on 5/9/ 2020).
Enactment No. 13 of Syariah Criminal Code of Kelantan (1993 - 2015), available at: <http://www2.esyariah.gov.my/esyariah/mal/portalv1/enakmen2011/Eng_enactment_Ori_lib.nsf/f831ccddd195843f48256fc600141e84/edd5daa1361eaa7d482580140012da26?OpenDocument> (last visited on 7/18/ 2020).
Enactment No. 4 of Syariah Criminal Offence (Hudud and Qisas) of Terengganu (2002), available at: <http://www2.esyariah.gov.my/esyariah/mal/portalv1/enakmen2011/Eng_enactment_Ori_lib.nsf/f831ccddd195843f48256fc600141e84/eb184e29f5fa06884825765f00040fc0?OpenDocument> (last visited on 7/18/ 2020).
Penal Code of Pakistan (1860), available at: <http://www.pakistani.org/pakistan/legislation/1860/actXLVof1860.html> (last visited on 3/11/ 2019).
Qanun Aceh Nomor 6 Hukum Jinayat (2014), available at: <https://dsi.acehprov.go.id/wp-content/uploads/2017/02/Qanun-Aceh-Nomor-6-Tahun-2014-Tentang-Hukum-Jinayat.pdf> (last visited on 7/19/ 2020).
Syariah Courts Evidence Order of Brunei (2001), available at: <http://www.agc.gov.bn/AGC%20Images/LOB/Order/MNOP/Syariah%20Courts%20Evidence%20Order,%202001%20(S%2063).pdf> (last visited on 7/18/ 2020).
The Syariah Penal Code Order of Brunei (2013), available at: <http://www.agc.gov.bn/AGC%20Images/LAWS/Gazette_PDF/2013/EN/s069.pdf> (last visited on 7/18/ 2020).
Criminal Law Research
Volume 13, Issue 2 - Serial Number 26
Papers
December 2022
Pages 7-31

Files

Share

How to cite

Statistics