راهبرد سند الحاقی 2014 به اساسنامه دیوان دادگستری، حقوق بشر و ملت آفریقا در قبال جرایم جنگی با نگاهی به اساسنامه رُم دیوان کیفری بین‌المللی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اراک، اراک، ایران.

چکیده

تأسیس «دیوان دادگستری، حقوق بشر و ملت آفریقا» در تفاوتی فاحش با تأسیس دیگر محاکم کیفری بین‌المللی قرار دارد. از این‌رو، تأسیس دیوان آفریقا بر پایة عدم همکاری دولت‌های آفریقایی با دیوان کیفری بین‌المللی و عدم پذیرش صلاحیت دیوان در رسیدگی به جرایم بین‌المللی در قلمرو قاره آفریقا شکل گرفت. البته تأسیس چنین دیوانی در ابعاد گوناگونی می‌تواند چالش‌های قابل ملاحظه‌ای از حیث هم‌پوشانی صلاحیت قضایی با دیوان کیفری بین‌المللی را ایجاد نماید. با این حال، دیوان دادگستری، حقوق بشر و ملت آفریقا با الحاق سند تکمیلی موسوم به «سند الحاقی مالابو» طی سال 2014، صلاحیت رسیدگی به جرایم بین‌المللی را در سطح قاره آفریقا پیدا نمود. البته علی‌رغم این که درج مصادیق جرایم جنگی در سند مزبور به‌مثابه بازخوانی مقرره‌های مصوب در اساسنامه رُم به‌شمار می‌رفت، اما مسأله حاکی از استقرار صلاحیت رسیدگی در قلمرو دیوان آفریقا بود. بر این اساس، دیوان آفریقا در قبال رسیدگی به جرایم جنگی براساس سند الحاقی، مبادرت به رفع چالش‌هایی نظیر رعایت موازین حقوق بشردوستانه بین‌المللی در مخاصمات مسلحانه، حمایت از حقوق کودکان، کاربرد سلاح‌های هسته‌ای و کشتار جمعی، و غیره نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

2014 Additional Document Strategy Statute African Court on Human and Peoples’ Rights Against War Crimes Take a Look at Rome Statute of the International Criminal Court

نویسنده [English]

  • Peyman Namamian
Assistant Professor, Department of Law, Faculty of Administrative Sciences and Economics, Arak University, Arak, Iran
چکیده [English]

The establishment of the African Court on Human and Peoples’ Rights presents significant differences from the establishment of all international criminal courts. Accordingly, the establishment of African Court was founded on the lake of cooperation of African governments with the International Criminal Court and the failure to accept the jurisdiction of the Court with respect to international crimes on the African continent. However, the establishment of such a court in various dimensions can pose major challenges in terms of jurisdictional overlap with the International Criminal Court. However, the Court of Justice, Human Rights and the African Nation acquired jurisdiction over international crimes across the African continent in 2014 with the accession of a supplementary document called the “Malabo supplementary document”. But, despite the inclusion of examples of war crimes in the document, it was considered as a re-reading of the regulations adopted in the Rome Statute. But, the issue was the establishment of jurisdiction in the jurisdiction of the African Court. The African Court of Justice, under the Supplementary Document, in response to war crimes, addressed challenges such as compliance with international humanitarian law standards in armed conflict, protection of children's rights, the use of nuclear weapons and genocide and so on.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • War Crimes
  • Armed Conflicts
  • International Humanitarian Law
  • African Court on Human and Peoples’ Rights
  • Malabo Additional Document
  • International Criminal Court
اسلامی، رضا و بصیرت، یلدا (1388)، «بررسی و تحلیل برخی آراء کمیسیون آفریقای حقوق بشر و مردم»، تحقیقات حقوقی، شماره 2، ص 319-371.
بانتیکاس، ایلیاس (1397)، ابعاد انسان‌شناختی جنایات بین‌المللی و عدالت کیفری بین‌المللی، ترجمۀ پوپک دبستانی، در: رویکردهای جرم‌شناختی به حقوق بین‌المللی کیفری، ویراستار ایلیاس بانتیکاس و امانوئلا میلوناکی، به‌کوشش حمیدرضا نیکوکار، چاپ اول، تهران: انتشارات بنیاد حقوقی میزان.
ضیایی، سیدیاسر و جعفرزاده‌درابی، صادق (1394)، «ساختار و عملکرد دیوان آفریقایی حقوق بشر»، پژوهش‌‌های حقوقی، شماره 27، ص 155-174.
خالقی، ابوالفتح (1394)، حقوق بین‌الملل کیفری اختصاصی، چاپ اول، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
خالقی، علی؛ حبیب‌زاده، محمدجعفر و صلاحی، سهراب (1391)، «جنایات ارتکابی در زندان ابوغریب از منظر عدالت کیفری»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 80، ص 227-256.
علی‌پور، محمد (1397)، «آثار حقوقی تصمیم خروج کشورهای آفریقایی از دیوان بین‌المللی کیفری»، پژوهش‌های حقوقی، شماره 36، ص 159-187.
صالحی، جواد (1396)، «چالش‌های دیوان کیفری بین‌المللی در پیگیری پرونده رئیس جمهور سودان؛ از مخالفت اتحادیه آفریقا تا عدم همکاری کشورهای عضو اتحادیه»، پژوهش حقوق عمومی، شماره 57، ص 69-89.
صالحی، جواد (1399)، «نقدی بر تقابل اتحادیه آفریقا و دولت‌های عضو وی با دیوان کیفری و تأثیر آن بر رویه قضایی بین‌المللی»، مطالعات حقوق عمومی، شماره 2، ص 793-803.
طلعت، آرمین و آهنگراصیل، محمد (1395)، «حمایت از حقوق کودکان در مخاصمات مسلحانه در چارچوب اسناد بین‌المللی»، پژوهش‌های حقوقی، شماره 30، ص 115-145.
رضایی، حجت‌اله؛ مهدوی ثابت، محمدعلی؛ آشوری، محمد و مهرا، نسرین (1398)، «دیوان کیفری بین‌المللی در آستانه دو دهه فعالیت؛ چالش‌ها و دستاوردها»، آموزه‌های حقوق کیفری، شماره 18، ص 83-110.
رمضانی‌قوام‌آبادی، محمدحسین (1392)، «تآسیس شعب فوق‌العاده سنگال برای محاکمه حیسن هابره؛ یک گام به جلو در راستای مبارزه با جنایات بین‌المللی»، پژوهشنامه حقوق کیفری، شماره 2، ص 89-117.
رمضانی‌قوام‌آبادی، محمدحسین (1397)، «توسعه تدریجی عدالت کیفری منطقه‌ای با تأکید بر دیوان آفریقایی دادگستری و حقوق بشر»، پژوهش حقوق کیفری، شماره 22، ص 261-383.
رمضانی‌قوام‌آبادی، محمدحسین و بهشتی، منصور (1396)، «تحقق عدالت کیفری بین‌المللی در آفریقا؛ موانع و راهکارها»، مطالعات حقوق عمومی، شماره 1، ص 1-26.
روت، داون و مولینز، کریستوفر (1396)، نسل‌زدایی، جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت در آفریقای مرکزی؛ اکتشاف جرم‌شناختی، ترجمه سمانه طاهری، در: جرم‌شناسی فراملی؛ به‌سوی جرم‌شناسی جنایات بین‌المللی، به‌کوشش حمیدرضا نیکوکار، چاپ اول، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
زمانی، سیدقاسم (1392)، «تعهد به عدم همکاری با دیوان کیفری بین‌المللی و آینده مبهم عدالت کیفری در قاره سیاه»، پژوهش‌های حقوق جزا و جرم‌شناسی، شماره 2،  ص 43-68.
زمانی، سیدقاسم و حسینی ‌اکبرنژاد، هاله (1394)، «جامعه بین‌المللی و عدالت کیفری جهانی»، مطالعات حقوق عمومی، شماره 3، ص 315-339.
مروت، مجتبی (1385)، «حقوق کودکان در مخاصمات مسلحانه»، پژوهش حقوق عمومی، شماره 18، ص 139-179.
مؤمنی، مهدی (1393)، حقوق بین‌المللی کیفری، چاپ اول، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی.
ممتاز، جمشید و شایگان، فریده (1393)، حقوق بین‌الملل بشردوستانه در برابر چالش‌های مخاصمات مسلحانه عصر، چاپ اول، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهردانش.
میرمحمدصادقی، حسین و عابد، رسول (1391)، «جرایم علیه اجرای عدالت کیفری در اساسنامه دادگاه کیفری بین‌المللی»، پژوهش حقوق کیفری، شماره 1، ص 97-120.
Abbas, Ademola, (2013), “Prosecuting International Crimes in Africa: Rationale, Prospects and Challenge”, The European Journal of International Law, Vol. 24, No. 3.
Adeola, Romola and Benyam D Mezmur (2021), “The Protection of Internally Displaced Children in Africa: A Doctrinal Analysis of Article 23(4) of the African Children's Charter”, Journal of African Law, Vol.65, No. 2.
Ambos, Kai (2013), Treatise on International Criminal Law; Foundations and General Part, Vol. 1, Oxford University Press.
Ambos, Kai (2014), Treatise on International Criminal Law; The Crimes and Sentencing, Vol. 2, Oxford University Press.
Clark, Phil (2018), The Impact of the International Criminal Court on African Politics, Cambridge University Press.
M Deng, Francis and Romola Adeola (2021), “The Normative Influence of the UN Guiding Principles on the Kampala Convention in the Protection of Internally Displaced Persons in Africa”, Journal of African Law, Vol.65, No. 2.
Imoedemhe, Ovo (2015), “Unpacking the Tension Between the African Union and the International Criminal Court: The Way Forward”, African Journal of International and Comparative Law, Vol. 23, No. 1.
Jalloh, Charles and Ilias Bantekas(2017),The International Criminal Court and Africa, Oxford University Press.
Jalloh, Charles C. (2019), “A Classification of the Crimes in the Malabo Protocol”, in:  The African Court of Justice and Human and Peoples' Rights in Context, Edited by Charles C. Jalloh , Kamari M. Clarke  and Vincent O. Nmehielle, Cambridge University Press.

Kahombo, Balingene (2016), “Africa within the Justice System of the International Criminal Court: The Need for a Reform”, KFG Working Paper Series, No. 2, Berlin Potsdam Research Group “The International Rule of Law –Rise or Decline?”, Berlin, May.

Keppler, Elise (2012), “Managing Setbacks for the International Criminal Court in Africa”, Journal of African Law, Vol.56, No. 1.
Martini, Pauline (2021), “The International Criminal Court Versus the African Criminal Court”, Journal of International Criminal Justice, Vol. 18, No. 5.

Omorogbe, Eki Yemisi (2019), “The Crisis of International Criminal Law in Africa: A Regional Regime in Response?”, Netherlands International Law Review, No. 66.

Ross, Callum (2018), “Selective Justice and Persecution? The African View of the ICC-UNSC Relationship”, E-International Relations, https://www.e-ir.info/2018/09/16/selective-justice-and-persecution-the-african-view-of-the-icc-unsc-relationship, SEP 16.
Rowe, Emily (2021), “The ICC-African Relationship: More Complex Than a Simplistic Dichotomy”, FLUX: International Relations Review, No. 4.