مسئولیت کیفری مؤسسات خصوصی حرفه ای عهده دار مأموریت عمومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق دانشکده علوم انسانی دانشگاه کردستان

چکیده

به‌طور کلی اشخاص حقوقی را به دو دستة حقوق عمومی و خصوصی تقسیم کرده­اند که قانون مجازات اسلامی با توجه به آن، در مواد 20 و 143 تا حدودی به تشریح نحوه مجازات و مسئولیت کیفری این اشخاص پرداخته است. اما در قوانین مربوطه به ماهیت و مسئولیت کیفری مؤسسات خصوصی حرفه­ای اشاره­ای نشده است، در حالی که این مؤسسات، شخصیتی مجزا از اشخاص حقوق عمومی و حقوق خصوصی دارند. بر این مبنا، این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی ضمن پرداختن به ماهیت این اشخاص، مسئولیت کیفری و نحوۀ اعمال هر یک از مجازات­های ماده 20 ق.م.ا مصوب 1392 را تشریح کرده است. در پایان این نتیجه حاصل شد که مؤسسات خصوصی حرفه­ای ویژگی­های هیچ یک از اشخاص حقوق عمومی و خصوصی را ندارند، بلکه حالت بینابینی دارند که لازم است قانونگذار در موارد مأموریت عمومی آنها را از مجازات معاف و در سایر موارد، مجازات­های قابل اعمال را مشخص نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Criminal Responsibility for Professional Private Institutions

نویسنده [English]

  • Afshin Abdollahi
Assistant Professor of Law, Faculty of Humanities, University of Kurdistan.
چکیده [English]

Legal entities are divided into two categories: public and private. The Islamic Penal Code according to it, in materials 20 and 143 somewhat describes the punishment and the extent of their criminal responsibility, While these institutions have a distinct personality from government agencies and legal entities. On this basis, this research is descriptive-analytical and studies the nature of these persons, the criminal responsibility and how to apply each of the penalties in Article 20 of the Islamic Penal Code. At the end it was concluded that professional private institutions have not characteristics of government agencies and legal entities, rather, they are intermediary and they should be considered a new entity. Therefore, legislators should be exempt from punishment in cases of public mission, and in other cases specifying the penalties applicable is necessary.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Professional private institutions
  • Criminal responsibility
  • Public mission
  • Penalties applicable
  • Legal entities
اردبیلی، محمدعلی (1397)، حقوق جزای عمومی، جلد سوم، چاپ شانزدهم، تهران: نشر میزان.
امامی، محمد و استوارسنگری، کوروش (1391)، حقوقاداری، جلد دوم، چاپ هفدهم، تهران: نشر میزان.
پوربافرانی، حسن و سیفی، مهدیه (1394)، «گونه­شناسی مجازات شخص حقوقی»، آموزه­های حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شماره نهم، ص 128-101.
جعفری، مجتبی (1395)، «مبانی و اصول مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در قانون مجازات اسلامی»، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال هفتم، شماره دوم، ص 32-7.
چلبی، فائقه، قاسم­آبادی، مرتضی و آقاپور، کمال (1396)، «تحلیلی بر جایگاه نظم عمومی در نظام حقوقی ایران»، فصلنامه قضاوت، شماره نود و یکم، ص 120-89.
رستمی تبریز، لمیاء و زارع، محمدکاظم (1392)، «تحلیل انتشار حکم محکومیت در حقوق کیفری ایران از نگاه فلسفه کیفری»، پژوهش حقوق حقوق کیفری، سال دوم، شماره چهارم، ص 165-127.
شریفی، محسن (1397)، «گستره مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در حقوق ایران و اسکاتلند»، مطالعات حقوق کیفری و جرم­شناسی، دوره 48، شماره دوم، ص 334-313.
شریفی، محسن؛ حبیب‌زاده، محمدجعفر؛ فرجیها، محمد (1393)، «ارزیابی ضمانت اجراهای کیفری نسبت به اشخاص حقوقی(تحلیل ماده 20 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392)»، پژوهشهای حقوق جزا و جرم شناسی، شماره سوم، ص 132-97.
طباطبایی مؤتمنی، منوچهر (1392)، حقوق اداری، ویراست چهارم، تهران: انتشارات سمت.
عباسی، بیژن (1390)، حقوق اداری، چاپ دوم، تهران: نشر دادگستر.
عبداللهی، افشین و فرازمهر، جواد (1398)، «امکان اعمال ضمانت­اجراهای کیفری در مورد اشخاص حقوقیِ حقوق عمومی»، پژوهش حقوق کیفری، سال هفتم، شماره بیست و ششم، ص 284-251.
علی­آبادی، علی­حسین (1352)، علوم جنایی، تهران: چاپخانه بانک ملی.
غمامی، سیدمحمدمهدی، کدخدامرادی، کمال و فلاحیان، مهدی (1396)، «ماهیت حقوقی شرکت­های وابسته به مؤسسات عمومی غیردولتی»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، سال هجدهم، شماره دوم، ص 96- 73.
کاتوزیان، ناصر (1390)، فلسفه حقوق، چاپ هفتم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
مدنی، سیدجلال الدین (1389)، حقوقاداریایران،چاپ اول، تهران: انتشارات جاودانه جنگل.
موسوی­مجاب، سید درید و رفیع­زاده، علی (1394)، «دامنه مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در قانون مجازات اسلامی»، پژوهش حقوق کیفری، سال چهارم، شماره سیزدهم، 169-147.
نجفی­ابرندآبادی، علی­حسین (1391)، جرم­شناسی بزهکاری اقتصادی، تقریرات درس جرم‌شناسی، ویراست ششم.
نجیب حسنی، محمود (1386)، رابطۀسببیتدرحقوقکیفری، ترجمه سیدعلی عباس نیای زارع، چاپ دوم، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
نوربها، رضا. (1390)، زمینه حقوق جزای عمومی، چاپ سی و دوم، تهران: انتشارات گنج دانش.
واعظی، سیدمجتبی و البرزی، زهرا (1396)، «جایگاه مفهوم خدمات عمومی در حقوق اداری ایران»، دو فصلنامه حقوق اداری، سال چهارم، شماره دوازدهم، ص 31-9.
 
Doyle, Charles. (2013), “Corporate Criminal Liability: An Overview of Federal Law”, Congressional Research Service, p 1-30.
Eser, Albin, Heine, Günter and Huber, Barbara. (1998), Criminal Responsibility of Legal and Collective Entities, International Colloquium, Berlin, May 4-6.
Fieberg, Gerhard, “National Developments in Germany: An Overview”, in: Albin Eser & Günter Heine & Barbara Huber (eds.), Criminal Responsibility of Legal and Collective Entities, International Colloquium, Berlin, 4-6 May 1998, 1999.
Miljkovic, Strahinja D. and Bozic, Vanda. (2106),” criminal responsibility of legal persons in the legislation Republic of Serbia and the Republic of Croatla”, international scientific conference on economic and social development, 170-185.
Puka, Avni. (2015), “acceptance of criminal liability of legal persons in the “civil law”, Legal Science Magazine, Opinio Juris, no.1 52-79.Abstract