جرم‌شناسی فرهنگی سبز: از علت شناسی تا پیشگیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه حقوق دانشگاه تبریز

چکیده

رویکرد سنتی به رشد و توسعة اقتصادی همراه با پدیده­هایی چون صنعتی شدن، شهرنشینی، رشد فزاینده جمعیت و امپراطوری سرمایه و سرمایه‌داری، جهان معاصر را با بحران­های جدی زیست­محیطی مواجه ساخته است. به گونه­ای که امروزه حفاظت از محیط‌زیست و مقابله با بحران­های زیست محیطی به یکی از نگرانی‌های اصلی جامعه جهانی تبدیل گردیده است. «جرم­شناسی فرهنگی سبز» به عنوان یک رویکرد انتقادی نوین، با هدف به چالش کشاندن این رویکردهای سنتی و غیراکولوژیک، حفاظت از محیط‌زیست، علت‌شناسی جرایم و رفتار­های ناپایدار زیست محیطی و پیشگیری از آنها از اوایل هزاره سوم میلادی وارد جرم‌شناسی انتقادی معاصر گردیده است. این مقاله با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی به بررسی این رویکرد نوین پرداخته است. حاصل این مطالعات نشان می­دهد که جرم­شناسی فرهنگی سبز در علت­شناسی جرایم و رفتارهای ناپایدار زیست ­محیطی بر فرهنگ مجرمانه سازمانی، فرهنگ مصرف­گرایی، اقتصاد سیاسی جوامع سرمایه­داری و بازنمایی­های رسانه­ای تأکید می­کند و بر این اساس، اصلاح ساختارهای سیاسی، اقتصادی، حقوقی و فرهنگی آنومیک و غیر اکولوژیک جامعه را موثرترین روش برای پیشگیری از جرایم و رفتارهای ناپایدار زیست­ محیطی می­داند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Green Cultural Criminology: From Etiology to Prevention

نویسنده [English]

  • Esmail Rahiminejad
Associate professor of law, University of Tabriz
چکیده [English]

Traditional approach to economic growth along with industrialization, civilization increasing growth of population and Capital Empire has faced contemporary world with serious crises. So that the protection of environment has become the main concern of  the universal society.’ Green cultural criminology”asa new critical apprroach , aiming at challenging this traditional and nonecological approach, protection of environment, etiology and prevention of environmental crimes, has been entered into the area of contemporary critical criminology since the early of 21th century. This article, using descriptive-analytical method, has illustrated this new approach. The findings shows that green cultural criminology insists upon ”organizational criminal culture”, ”modern consumerist culture” ”political economy” and ”media representation” in etiology of environmental crimes .Based on these findings, it stresses on changing and reforming the anomic and nonecological structures of society from the political, economic, cultural and legal point of view as the most important and influential measures for prevention of environmental crimes and unsustainable behaviors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultural criminology
  • Ustainable development
  • Environmental crimes
  • Etiology
  • Prevention
آسیایی، رویا (1396)، درآمدی بر جرم­شناسی فرهنگی، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
آقایی، سار (1396)، «رسانه و جرم از منظر جرم­شناسی فرهنگی»، فصلنامه مطالعات حقوق کیفری و جرم­شناسی، دانشگاه تهران، شماره 1، بهار و تابستان، ص 35-1.
بریسمن، اوی و ساوس، نیگل (1396)، جرم­شناسی فرهنگی سبز، ترجمه اسمعیل رحیمی­نژاد و مهدی بابایی، تهران: انتشارات مجد.
بنسون، مایکل و سیمپسون سالی (1391)، جرایم یقیه سفیدی رویکردی فرصت مدار، ترجمه اسمعیل رحیمی­نژاد، تهران: نشر میزان.
بنی فاطمه، حسین و حسن‌نژاد، فهیمه (1391)، «مصرف‌گرایی در جامعه و تاثیر آن بر محیط زیست شهری: رویکردی نوین»، فصلنامه راهبرد اجتماعی و فرهنگی، سال اول، شماره دوم، بهار 1391، ص 61-39.
دانش ناری، حمید‌رضا (1394)، «درباره جرم­شناسی جهان سوم» دیباچه­ بر چاپ نخست، جرایم زیست محیطی فراملی، به سوی جرم­شناسی جهان سوم، وایت، راب، ترجمه حمیدرضا، دانش ناری، تهران: نشر روناس.
دانش‌ ناری، حمیدرضا (1392)، «رویکردی انتقادی به جرایم زیست محیطی فراملی»، فصلنامه مطالعات بین‌المللی پلیس، سال4، شماره15، پاییز1392، ص 106-83.
دکسری، والتراس (1392)، جرم­شناسی انتقادی معاصر، ترجمۀ مهرداد رایجیان اصلی و حمیدرضا دانش ناری، تهران: نشر دادگستر.
ذکایی، محمد سعید (1391)، «جرم­شناسی فرهنگی و مساله جوانان»، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره 13، شماره 1-2، بهار و تابستان1392، ص 82-58.
رشیدپور، لقمان (1385)، «بررسی و تحلیل عملکرد تشکل­های غیر دولتی زیست محیطی»، تهران: دفتر مشارکت­های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست.
رشیدی، علیرضا و رشیدی مریم (1390)، «بررسی نقش رسانه‌ها در حفاضت از محیط‌زیست و تاثیر آنها در رفتار مردم و مدیران از نظر شکل‌گیری فرهنگ مصرف»، ماهنامه مهندسی فرهنگی، سال پنجم، شماره 55 و56 مرداد و شهریور1390، ص 43-31.
رمضانی قوام آبادی، محمد حسن، و شفیق فرد، حسن (1395)، «توسعه پایدار و حق بر محیط‌زیست سالم: چشم‌انداز نسل‌های آینده»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره پنجم، شماره اول، 1395، ص 271-241.
زاهدی، شمس‌السادات و نجفی غلامعلی (1385)، «بسط مفهومی توسعه پایدار»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره10، شماره4، زمستان1385، ص 76-43.
شاملو، باقر و دیگران (1396)، «بزه‌دیده‌شناسی سبز: با تاکید بر سیاست کیفری ایران»، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، سال ششم، شماره بیستم، پاییز، ص 67-37.
شاملو، باقر و دانش ناری، حمیدرضا (1397)، «نقش فرهنگ مجرمانه سازمانی در ارتکاب جرایم زیست»، مطالعات حقوقی، دوره دهم، شماره چهارم، ص 97-59.
صادقی، حسین و فتحی، مهدی (1388)، «فرهنگ، توسعه پایدار و محیط‌زیست»، ماهنامه مهندسی فرهنگی، سال سوم، شماره 29و30 خرداد و تیر 1388، ص 20-8.
عباچی، مریم (1392)، "جرم­شناسی سبز"، دایره‌المعارف علوم جنایی، کتاب دوم، زیر نظر علی حسین نجفی ابرندآبادی، تهران: انتشارات میزان.
عبدالهی، محسن (1386). «حمایت کیفری از محیط‌زیست، تاملی بر بایسته­های حقوق کیفری زیست محیطی»، فصلنامه علوم محیطی، سال پنجم، شماره اول، پاییز، ص 117-97.
عبدی، زینب (1393)، «نقش و کارکرد رسانه‌های جمعی در طرح مسائل زیست محیطی»، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال چهارم، شماره 55، ص 349-315.
گرجی فرد، حمیدرضا (1395)، جرم­شناسی سبز، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
گودرزی، محسن و اشرافی، یاسر (1394)، «ارتباطات زیست محیطی و آسیب‌شناسی نقش زیست محیطی رسانه‌های ایرانی»، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، سال بیست و دوم، شماره4، ص 31-9.
مگوایر و همکاران (1389)، دانشنامه جرم­شناسی آکسفورد، ترجمه حمیدرضا ملک محمدی، ج اول، تهران: نشر میزان.
نجفی ابرند آبادی، علی حسین (1390)، «از جرم­شناسی تا آسیب اجتماعی‌شناسی» مجله تحقیقات حقوقی، دانشگاه شهید بهشتی، ضمیمه نامه شماره 56، زمستان، ص 1032-1015.
وایت، راب (1394)، جرایم زیست محیطی فراملی: بسوی جرم­شناسی جهان بوم، ترجمه حمیدرضا دانش ناری، تهران: نشر روناس.
ویلیامز و دیگران (1383)، نظریه‌های جرم‌شناسی، ترجمه حمیدرضا ملک محمدی، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
Barak, Gregg, (1995), »Media, Crime and justice: A case for constitutive criminology«, in cultural criminology, Jeff ,Ferrell and Clinton R.Sanders, Boston: Northern University press.
Dekesredy. Walter,s. (2011), Contemporary critical Criminology. Newyork, Routledge Publication.
East wood (2006), Lauren E, »Contesting the Economic order and Media Construction of Reality«. In Igniting a Revolution: Voice in defense of the Earth, CA: Ak press.
Ferrell Jeff (1999),» Cultural Criminology«, Annual Review of sociology, vol. 25, Department of criminal justice , Northern Arizona University, Flagstaff, Arizona U,S,A.
Ferrell, Jeff and sanders, Clinton R. (1995), »Toward a Cultural criminology«, in cultural criminology, Jeff , Ferrell and Clinton  R, sanders, eds, Boston: Northeastern University.
Fitzgerald, Amy and Baralt. lorri. B. (2010),»Media Construction of responsibility for the Production and Mitigation of Environmental Harms: The case of Mercury-contaminated Fish«. Canadian Journal of Criminology and Criminal Justice ,52 (4).
Hayward, Keith, J (2007), » Cultural criminology«, in the Oxford Handbook of criminology 4/e, mike maguire, Rod morgan and Robert Reiner, eds, pp: 102- 21 Oxford University Press.
Leboow, Victor(1955),«Price Competition in 1955«, Journal of Retailing. No. 31(1),New youk university school retailing.
O’Brien Martin (2008), Criminology: The key concepts, First published, Routledge.
Pressdee, M (2000), Cultural Criminology and Carnaval of Crime, London, Routledge.
Robert, Barry(1977), “A Representative legislature and Regulatory Agency Capture”, Thesis for the Degree of Doctor of philosophy, California Institute of Technology, Pasadena, California September 9.
Simon, David (2000), R. "Corporate Environmental crimes and social Inequality, American Behaviuoral scientist, No. 43.
Veblen, T(1975), The theory of the leisure class: on Economic study of Institution. New York, Austus M. Kelly.
White, Rob(2002), ‘ Environmental Harm and the Political Economy of Consumption’ Social Justice. Vol. 29, No. 1-2.
Green Cultural Criminology: From etiology to prevention.