چالش‌های نظری و عملی فرآیند تعقیب، رسیدگی و اجرای مجازات اشخاص حقوقی در قانون آیین دادرسی کیفری 1392

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه شهید بهشتی

2 استادیار دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری

چکیده

در قانون مجازات اسلامی، با تغییر نگرش قانون‌گذار به‌موجبِ پذیرش مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی، تدوین قانون آیین دادرسیِ ویژه متناسب با وضعیت این دسته از اشخاص، ضروری می‌شود. از این روی شیوة تعقیب، دادرسی و اجرای مجازات اشخاص حقوقی، باید با وضع قوانین کیفری خاص -به‌ویژه آیین دادرسی متمایز از اشخاص حقیقی- قبول و مسجل گردد. به همین جهت، قانون‌گذار در قانون آیین دادرسی کیفری جدید (مصوب سال 1392) برای اشخاص حقوقی، آیین دادرسی ویژه‌ای را پیش‌بینی نمود. نوشتار حاضر با رویکردی تحلیلی- توصیفی، به بررسی و تحلیل شیوه‌های تعقیب، دادرسی و اجرای مجازات اشخاص حقوقی در قانون آیین دادرسی کیفری جدید می‌پردازد. بررسی مواد مرتبط نشان می‌دهد که این قانون باوجود ارائة برخی نوآوری‌ها، به هیچ روی تناسبی با وضعیت خاص اشخاص حقوقی ندارد و قانون آیین دادرسی کیفری 1392، صرفاً به دادرسی و شیوه‌های اجرای مجازات اشخاص حقیقی نظر داشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Theoretical and Practical Challenges in Prosecution, Trial and Punishment of Legal Entities According to the Criminal Procedure Code

نویسندگان [English]

  • amin nikoomanazari 1
  • amin nikoomanzari 2
1 M A student of Ccriminal law and Criminology, Shahid Beheshti Univercity
2 Faculty member of Uuniversity of Judicial Sciences
چکیده [English]

In the Islamic Penal Code, through changing the legislator's attitude due to taking criminal responsibility of legal entities, drafting particular rules of procedure compatible with the status of this group of entities becomes imperative. Therefore, new prosecution, trial and punishment methods should be adopted and confirmed for legal entities, through approval of specific criminal laws and new criminal Procedures distinct from those considered for natural entities. Therefore, in the new Criminal Procedure Code (approved in 1392) the legislator has considered a special criminal procedure for legal entities. Review of the relevant articles show that, in spite of providing some innovations, the above-mentioned Code is in no way commensurate with the special status of legal entities and the Criminal Procedure Code of 1392, has only accounted for trial and punishment of natural entities. Therefore, revision of the Code, consideration of relevant articles, and extraction of the chapter related to offences committed by legal entities from the Criminal Procedure Code of armed forces –as described in the following sections- is necessary.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Legal entities
  • Legal representative
  • Prosecution and trial
  • Execution of punishment
  • Criminal Procedure Code

مراجع

آشوری، محمد (1389)، آیین دادرسی کیفری، چاپ دوازدهم، جلد دوم، تهران: نشر سمت.
احمدی موحد، اصغر (1387)، اجرای احکام کیفری، چاپ سوم، تهران: نشر میزان.
اشتیاق، وحید (1386)، «گرایش به توسعه مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی: واکنش واقع‌گرایانه به آثار توسعه»، مجله پژوهش‌های حقوق کیفری، شماره 11، ص123-100.
اردبیلی، محمدعلی (1393)، حقوق جزای عمومی، چاپ سی و دوم، جلد دوم، تهران: نشر میزان،
پوربافرانی، حسن و سیفی، مهدی (1394)، «گونه‌شناسی مجازات اشخاص حقوقی»، آموزه‌های حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شماره نه، ص128-101.
 تدین، عباس (1391)، قانون آیین دادرسی کیفری فرانسه، چاپ اول، تهران: نشر خرسندی.
توجهی، عبدالعلی (1394)، آسیب‌شناسی قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392، چاپ اول، تهران: نشر مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضاییه.
 جعفری‌لنگرودی، محمدجعفر (1382)، ترمینولوژی حقوق، چاپ سیزدهم، تهران: کتابخانه گنج دانش.
 خالقی، علی (1393)، آیین دادرسی کیفری، چاپ هفتم، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی، شهردانش.
خالقی، علی (1394)، نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری، چاپ پنجم، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی، شهردانش.
رحمدل، منصور (1394)، آیین دادرسی کیفری، چاپ دوم، جلد دوم، تهران: نشر دادگستر.
زراعت، عباس (1390)، بطلان در آیین دادرسی کیفری، چاپ اول، تهران: نشرمیزان.
زراعت، عباس (1392)، حقوق جزای عمومی 1 و 2، چاپ  اول، جلد اول، تهران: نشر جنگل.
زراعت، عباس (1392)، شرح مختصر قانون مجازات اسلامی، چاپ اول، تهران: نشر ققنوس.
زراعت، عباس (1394)، شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی، چاپ اول، جلد دوم، تهران:  نشر جاودانه - جنگل.
سلیمی، صادق (1392)، چاپ اول، چکیده حقوق جزای عمومی، تهران: انتشارات جاودانه جنگل.
شامبیاتی، هوشنگ (1391)، حقوق جزای عمومی، جلد دوم، چاپ ششم، تهران: انتشارات مجد.
شریفی، محسن و حبیب‌زاده جعفر (1392)، «دگرگونی‌های مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در ایران»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 82، ص 159-117.
شریفی، محسن (1394)، مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در حقوق ایران و انگلستان، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
صالح احمدی، سحر (1392)، قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی، چاپ چهارم، تهران مؤسسه گام حق.
صبری، نورمحمد (1397)، محشای قانون ایین دادرسی کیفری، چاپ دوم، تهران: انتشارات فردوسی.
طهماسبی، جواد (1396)، آیین دادرسی کیفری، چاپ سوم، جلد دوم،تهران:  بنیاد حقوقی میزان.
مصدق، محمد (1392)، شرح قانون مجازات اسلامی با رویکرد کاربردی، چاپ اول،تهران:  نشر جنگل.
میرمحمد صادقی، حسین (1392)، جرایم علیه اشخاص، چاپ دوازدهم، تهران: نشر میزان.
میرمحمد صادقی، حسین (1390)، تحلیل مبانی حقوق جزای عمومی، چاپ اول، تهران: نشر جنگل.
محسنی فرید (1391)، «جرایم شرکتی از دیدگاه جرم‌شناختی»، نشریه دیدگاه حقوق قضایی، شماره 57، ص156-131.
محسنی فرید (1389)، «تحولات مسئولیت کیفری شرکت‌ها (از نظر تا عمل)»، نشریه دیدگاه‌های حقوق قضایی، شماره 51، ص 31-1.
موسوی مجاب، سید درید و رفیع‌زاده، علی (1394)، «ضمانت اجراهای شخص حقوقی در قانون مجازات اسلامی»، نشریه دیدگاه‌های حقوق قضایی، شماره 69، ص 169-140.
ناجی زواره، مرتضی (1395)، آشنایی با آیین دادرسی کیفری، چاپ دوم، جلد اول، تهران: انتشارات خرسندی.
ولیدی، محمد صالح (1382)، بایسته‌های حقوق جزای عمومی، چاپ اول، تهران: انتشارات خورشید.
Newburn, Tim. (2007), Criminology, 1st ed.USA, Willan Publishi
Freiberg, Arie (2000), Sentencing white Collar crime, retrieved:in 2012/4/2, in:http//www.aic.gov.an
Spinwall, Amy  (2015), Crossing The Fault Line in Corporate Criminal Law, Journal of Corporation Law, Winter2015, Issue2
Uhimann, David (2015), The Pendelum Swing: Reconsidering corporate Criminal prosecution,UC David Law Review,NO4,2015
 
 
پژوهشنامه حقوق کیفری
دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 20
مقالات
بهمن 1398
صفحه 239-263

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار