برساختِ اجتماعیِ «اراذل‌واوباش» (چالش‌های مفهومی «طرح مبارزه با اراذل‌واوباش» از منظر جرم‌شناسی‌فرهنگی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران

2 دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس تهران

چکیده

پلیس ایران برای کنترل و پاسخ‌دهی به افرادی که آن‌ها را «اراذل‌واوباش» می‌نامد، اقدام به اجرای طرحی به نام، «طرح ارتقاء امنیت اجتماعی- مبارزه با اراذل‌واوباش» می‌نماید. ما در این مقاله استدلال می‌کنیم که این «طرح» اساساً فاقد مبنای نظری مشخص و منسجم بوده و با چالش‌های مفهومی جدی مواجه است. برخلاف تصور رایج مبنی بر روشن بودن مفهوم «اراذل‌واوباش»، این مقاله با به‌کارگیری جرم‌شناسی فرهنگی به‌عنوان چارچوب نظری، نشان می‌دهد که اولاً، اصطلاح «اراذل‌واوباش» بیش‌تر از آنکه معنای مشخص حقوقی داشته باشد، برساخته‌ای پلیسی- قضایی است. ثانیاً، این مفهوم کاملاً جنبه‌های خرده‌فرهنگی دارد و بدون توجه به این جنبه‌ها، نتیجه محتومِ سیاست‌ها و برنامه‌هایی که برای کنترل آن اجرا می‌شود، شکست است. ثالثاً، مقامات نظام عدالت کیفری با استفاده از این اصطلاح به‌مثابه برچسبی مجرمانه، خود در فرایند هویت دهی به مخاطبان «طرح» و درنهایت تقویت خرده‌فرهنگِ خشونت‌بار تأثیر دارند. درنظرگرفتن این بینش‌های سه‌گانه باعث می‌شود که نظام کیفری به‌جای روی آوردن به اقدامات سرکوبگر، تنبیهی و نمایشی در این زمینه به سراغ پاسخ‌های انطباقی و مبتنی بر آموزه‌های جرم شناسانه رفته و در فرایند پاسخ‌دهی به مسئله «اراذل‌واوباش» خود به بخشی از «مسئله» تبدیل نشود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Social Construction of Thugs (arazel va obash) Conceptual Challenges of ‘Societal Security Promotion Plan (SSPP') From the Perspective of Cultural Criminology

نویسندگان [English]

  • Farhad Allahverdi 1
  • Mohammad Farajiha 2
1 Assistant prof. Mzanran University
2 Associate prof. Tarbiat Modares University
چکیده [English]

The Iranian police implements “Societal Security Promotion Plan (SSPP)" to control those called "Thugs". In this article we argue that the "plan" lacks a well-defined theoretical basis and faces with serious conceptual challenges. Contrary to the convention that the concept of harassment is clear, this paper uses cultural criminology as a theoretical framework to show that firstly, the term "thugs" is a police – constructed term rather a legal defined one. Secondly, this concept has completely sub-cultural aspects ignoring any policy to control harassment. Thirdly, criminal justice officials, stigmatizing the “Thugs" give them a special identification that results ultimately in creation and reinforcement of violence culture. With regard to these three insights, any plan to control the harassment problem requires adoptive responses to this issue rather than punitive and repressive responses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Societal Security Promotion Plan (SSPP)
  • Crime control policy
  • Culture of violence
  • "Thugs"
  • Cultural criminology
اباذری، یوسف و پاپلی یزدی، علی(1392)، «بررسی تقابل سنت و مدرنیته در فیلم­های جاهلی با تأکید بر الگوهای لات و لوطی در دو فیلم لات جوانمرد و جوانمرد و قیصر»، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 32، ص  36-11.
بارکر، کریس (1387)، مطالعاتفرهنگی (نظریهوعملکرد)، ترجمه مهدی فرجی و نفیسه حمیدی، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
بروتون، داوید لو (1392)، جامعه‌شناسی بدن، ترجمه ناصر فکوهی، با مقدمه نویسنده برای ترجمه فارسی، نشر ثالث، چاپ اول.
پناهی، حمید؛ اکبریان، مهدی؛ جاوید، نورمحمد و ناصری­نژاد، علی (1389)، «افزایش احساس امنیت شهروندان شهرری با اجرای طرح مبارزه با اراذل‌واوباش»مطالعاتامنیتاجتماعی، شماره 22، ص 213-187.
ترابی، یوسف؛ یاوری، امیرحسین و یعقوبی، پرویز (1386)، «ارزیابی عملکرد طرح ارتقای امنیت اجتماعی مبارزه با اراذل‌واوباش از دیدگاه مردم شهرستان کرج»، مطالعاتمدیریتانتظامی، سال دوم، شماره 4، ص 488-479.
فرجیها، محمد و الله­وردی، فرهاد (1393)، «رویکرد جرم‌شناسی فرهنگی به تغییر الگوی مصرف مواد مخدر در میان جوانان»، آموزه‌های حقوق کیفری، شماره 7، ص 106-83.
فرجیها، محمد (1387)، ارزیابیمداخله‌هایپیش­گیرانهپلیس: چالش‌هایروش‌شناختیوسیاست‌گذاریدرمجموعه مقالاتپلیسوپیشگیریازجرم، زیر نظر علی حسین نجفی ابرندآبادی، تهران: دفتر تحقیقات کاربردی پلیس پیش‌گیری ناجا.
فرجیها، محمد (1384)، ارزیابیمداخلهپلیسدرکنترلبازارهایخریدوفروشموادمخدر، در: علوم جنایی گزیده مقالات آموزشی برای ارتقاء دانش دست‌اندرکاران مبارزه با مواد مخدر در ایران، تهران: انتشارات سلسبیل، چاپ اول بهار.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین (1391-1392)، ازجرم‌شناسیانتقادیتاجرم‌شناسیامنیتی، تقریرات درس جرم‌شناسی، تهیه و تنظیم: سکینه خانعلی پور و مهدی قربانی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
ولد، جرج و دیگران (1380)، جرم‌شناسینظری، ترجمه علی شجاعی، تهران: انتشارات سمت.
Cohen,S & Taylor,L. (1992), Escape Attempts: The Theory And Practice of resistance to everyday life, 2nd edn,London: Rutledge, Frist Published:1976
Cohen, S. (1972), Folk Devils and Moral Panics. London, MacGibbon and Kee. New edition Oxford, Martin Robertson, 1980.
Ferracuti, F.and Wolfgang,M (1967), The Subculture of Violence: Toward an Integrated Theory of Criminology. London: Tailstock.
Ferrell J, Sanders CR, eds. (1995), Cultural Criminology. Boston: Northeastern Univ. press
 Ferrell J, Websdale N, eds. (1999), Making Trouble: Cultural Constructions of Crime, Deviance, and Control. Hawthorne
Ferrell J. (1997), Youth, crime, and cultural space. Soc. Justice 24:21.38
Ferrell J. (1998), Criminalizing popular culture.See Bailey & Hale 1998, pp.71.83
 Ferrell j. (2004), Boredom, crime and criminology, Theoretical Criminology. Sage publication. Vol. 8(3): 287–302
Ferrell, J (2004), the Only Possible Adventure: Edgework and Anarchy, in: Stephen Lyng (ed.) Edgework: The Sociology of Risk. London: Routledge, forthcoming.
Ferrell,J, Milovanovic,D and Lyng,S (2001), ‘Edgework, Media Practices, and the Elongation of Meaning’, Theoretical Criminology 5(2).
Garland, D. (2006), ‘Concepts of culture in the sociology of punishment, Theoretical Criminology. Vol. 10(4): 419–447
Garland, D.(2001), The Culture of Control: Crime and Social Order in Contemporary Society. The University of Chicago Press
Hayward, Keith J. and Jock Young (2004), ‘Cultural Criminology: Some Notes on the Script’, Theoretical Criminology 8(3): 259–73.
Hayward,k (2010), opening the lens: Hayward and Presdee(eds) cultural criminology and the image, In: farming crime:cultural criminology and the image, Routledge
Lea, J and Young, j (1984), what is to be done about law and order? Penguin, London.
Miller JA. (1995), Struggles over the symbolic: gang style and the meanings of social control. See Ferrell & Sanders 1995
Milovanovic, D. (1996), `Postmodern criminology', Justice Quarterly, 13 (4).
Presdee, M. (2000), Cultural Criminology and the Carnival of Crime. London, Routledge.
Sewell, W.H. Jr (1999), The Concept(s) of Culture, in V.E. Bonnell and L. Hunt (eds) Beyond the Cultural Turn, pp. 35–61. Berkeley, CA: University of California Press
Webber, C (2007), Background, foreground, foresight: The third dimension of cultural criminology? CRIME MEDIA CULTURE, Vol 3(2): 139–157
Whyte,w.(1943), Street Corner Society: The Social Structure of an Italian Slum, University of Chicago Press
Williams, J. (2001), ‘Who you calling a hooligan?’, in M. Perryman (ed.), Hooligan wars: Causes and effects of football violence, Edinburgh and London: Mainstream,