کنترل تحت نظر درحقوق کیفری ایران و فرانسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج

2 استادیار دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج

3 استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز

چکیده

حق برآزادی فردی، یعنی حق بر عدم دستگیری و بازداشت جز به حکم قانون و دادگاه صالح، از حقوق جدایی­ناپذیر انسان و شرط اول بهره­مندی از سایر حقوق عمومی است. تحت­نظر به­عنوان یک رویه پلیسی رایج و مرحله­ای که چارچوب اساسی پرونده قابل رسیدگی در دادگاه در آن شکل می­گیرد، یک تأسیس مستعد تعرض به آزادی­های فردی است. یکی از مهم­ترین ابزارهای ایجاد اطمینان از رعایت حقوق بنیادین پیش­بینی شده در دو قانون آیین دادرسی کیفری ایران و فرانسه و پیشگیری از تعرض نسبت به آزادی­های فردی، کنترل مرحله تحت­نظر به­عنوان یک اقدام سالب آزادی است. این­که ضروت کنترل تحت­نظر پلیسی چیست، شیوه­های کنترل کدام است و توسط چه اشخاصی قابل انجام است و چه آثار حقوقی –جرم شناختی نسبت به متهم از یک­سو و ضابطین و نیز مقام قضایی از سوی دیگر، در پی دارد، موضوع مقاله حاضر را تشکیل می­دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Control of Police Custody in Iranian and French Law

نویسندگان [English]

  • Ali Alghasi mehr 1
  • Ali Janipour 2
  • Shahram Ebrahimi 3
1 Student in Criminal Law and Criminology, Islamic Azad University, Yasuj
2 Assistant Prof. Islamic Azad University, Yasuj
3 Assistant Prof. Shiraz University
چکیده [English]

 
The fulcrum of which the individual rights overwhelmingly turn is the right not to being arrested without properly legal process. (notice and hearing by a neutral court). In other words, this inalienable right primarily and relatively is the main prerequisite for the performance of other individual rights. Monitoring or surveillance as a common police procedure and basic framework of a triable case might be a potential violation of liberty. One of the most paramount means of ensuring the observance of the fundamental rights and restraining any violation of the right to liberty envisaged in the criminal procedure law of Iran and France, is to recognize and consider surveillance and monitoring as a violation of right to liberty. In this article, surveillance, its methods and the persons in charge of its application and its legal effect with regard to victims and legal authorities will be thoroughly addressed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Police Custody
  • Control
  • Public prosecutor
  • Iranian Law
  • French law
آشوری، محمد (1395)، آیین دادرسی کیفری، جلد دوم، انتشارات سمت.
احمدپور، مجید (1394)، «حقوق متهم تحت­نظر در قانون آیین دادرسی کیفری»، پایان نامه­ی کارشناسی ارشد در رشته حقوق جزا و جرم­شناسی، دانشگاه شیراز.
اردبیلی، محمدعلی (1395)، «حقوق متهمان در مرحله تحت­نظر، در: آیین دادرسی کیفری؛ بنیان‌ها، چالش‌ها و راهکارها» ـ مجموعه مقالات همایش قانون آیین دادرسی کیفری دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول، تهران: انتشارات معاونت فرهنگی، اجتماعی و دانشجویی دانشگاه شهید بهشتی.
شفیع زادۀ دیزجی، توحید (1392)، «مطالعۀ مدل­های دو گانۀ عدالت کیفری هربرت پاکر، با تکیه بر ارزیابی عدالت کیفری ایران در پرتو آن مدل‌ها»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی، مرداد.
مجموعه مقالات همایش قانون آیین دادرسی کیفری: بنیانها، چالشها و راهکارها آذرماه (1394)، نشر مولف، 1395
موسوی، سید پوریا (1395)، «مبانی و آثار حقوقی ـ جرم­شناختی اصل قانونی بودن دادرسی کیفری، موضوع مادۀ 2 قانون آیین دادرسی کیفری 1392،» پایان­نامۀ کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم­شناسی، قم: دانشکدۀ حقوق دانشگاه مفید، زمستان.
مؤذن­زادگان، حسنعلی و کوره‌پز، حسین (1395)، «ضمانت‌های اجراییِ نقض حقوق شهروندی در فرآیند پلیسی»، مجلۀ آموزه­های حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد: شمارۀ 11.
موذن­زادگان، حسینعلی و سحر سهیل مقدم (1395)، «قاعده بطلان دلیل در دادرسی کیفری (با تاکید بر حقوق آمریکا)»، مطالعات حقوق کیفری و جرم­شناسی، دوره 3، شماره 2، پاییز و زمستان.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین (1375)،­ «سیاست جنایی سازمان ملل متحد»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی، شمارۀ 18.
ــــــــــــــ (1386)، بدنبال عدالت کیفری کرامت مدار، ویژنامه همایش قوه قضاییه و حقوق شهروندی، اداره کل اجتماعی و فرهنگی قوه قضاییه، تیرماه قابل دسترس در Lawtest.ir
ــــــــــــــ (1387)، «پیشگیری از بزهکاری و پلیس، در آمدی بر پیش همایش ملی پیشگیری از جرم، در علی حسین نجفی ابرندآبادی، «زیر نظر»: پلیس و پیشگیری ازبزهکاری»، مجموعه مقاله­ها و سخنرانی­ها، چاپ اول، نشر میزان.
ــــــــــــــ (1388)، «رویکرد جرم شناختی قانون حقوق شهروندی، (درباره رابطه آیین دادرسی کیفری و جرم­شناسی)» مجموعه مقالات همایش حقوق شهروندی، چاپ اول، نشر گرایش.
ــــــــــــــ (1391)، درباره امنیت شناسی (از حق بر امنیت تا حق بر تأمین)، دیباچه بر مدیریت انسان‌مدار ریسک جرم، سودابه رضوانی، چاپ اول، تهران: انتشارات میزان.
ــــــــــــــ (1392)، «درآمدی بر پژوهش در نظام عدالت کیفری؛ فرصتها و چالشها، در: بایسته‌های پژوهش در نظام عدالت کیفری؛ فرصتها و چالشها» ـ مجموعه مقاله‌ها، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
ــــــــــــــ (1392)، کیفر شناسی نو جرم‌شناسی نو، درآمدی بر رویکرد مدیریتی خطرمدار، در تازه‌های علوم جنایی، چاپ دوم، تهران: میزان.
ــــــــــــــ (1393)، از جرم­شناسی انتقادی تا جرم­شناسی امنیتی، تقریرات درس جرم‌شناسی، دوره دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی. ، قابل دسترس در Lawtest.ir
ــــــــــــــ (1393)، درآمدی بر اساسی سازی حقوق کیفری؛ در: در تکاپوی حقوق عمومی؛ به کوشش علی اکبر گرجی؛ چاپ اول، تهران: انتشارات جنگل.
ــــــــــــــ (1394)، آیین دادرسی کیفری: جدال قدرت-امنیت و حقوق-آزادیهای فردی، مجموعه مقالات همایش قانون آیین دادرسی کیفری: بنیانها، چالشها و راهکارها آذرماه، قابل دسترس در Lawtest.ir
ــــــــــــــ (1395الف)، پیشگیری عادلانه از جرم، در: علوم جنایی،  مجموعه مقاله‌ها در تجلیل از استاد دکتر محمد آشوری، چاپ ششم، بهار، تهران: انتشارات سمت.
ــــــــــــــ (1395ب)، جهانی شدن حقوق کیفری و تعاملات دانشگاهی بین­المللی، دیباچه در: رضوی فرد، بهزاد (به کوشش)، جلوه­های از حقوق کیفری فرانسه، مجموعه مقالات و سخرانی­های میشل مسه و برنات اوبر، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
ــــــــــــــ (1395)، دفاع اجتماعی در آغاز سده بیست و یکم، دیباچه بر ویراست چهارم کتاب دفاع اجتماعی، ترجمه دکتر علی حسین نجفی ابرندآبادی و محمد آشوری، ویراست پنجم، تهران: گنج دانش.
ــــــــــــــ (1396)، گفتمان سیاست جنایی قانونگذار در قانون آیین دادرسی کیفری 1392، در: حج اندیشه، یادنامه استاد دکتر ناصر قربان نیا، انتشارات دانشگاه مفید قم.
وروایی، اکبر و بهرامی پور، رسول و پراکوهی، احسان (1393)، حقوق متهم تحت­نظر نظام حقوق کیفری ایران، چاپ اول، تهران: انتشارات بهنامی.
Boudot, Jean (2012), La réforme de la garde à vue à l'épreuve de la pratique, AJ Pénal
Cappello, Aurélie. (2016), La promptitude du contrôle de la garde à vue, AJ Pénal
Danet, Jean. (2014), Principe de loyauté des preuves et sonorisation de cellules de garde à vue, RSC
Dumontet, benoît. (2004), L'avocat et la garde à vue : aspects pratiques et critiques, AJ Pénal.
De Lamy, Bertrand . (2011), L'avancée des garanties en matière de garde à vue ou la consécration d'un basculement de la procédure pénale vers la phase policière ?, RSC.
Giudicelli, andré. (2011), Le ministère public n'est pas une autorité judiciaire au sens de la Convention de sauvegarde des droits de l'homme : quelles conséquences sur le contrôle de la garde à vue ? RSC
Vlamynck, hervé. (2008), La garde à vue du code d'instruction criminelle à nos jours, AJ Pénal.
Boudot, Jean. (2012), La réforme de la garde à vue à l'épreuve de la pratique, AJ Pénal.
Danet, Jean. (2014), Principe de loyauté des preuves et sonorisation de cellules de garde à vue, RSC.
Leroy. (2011), La garde à vue après la réforme, collection actualité LexisNexis.
Louis-Edmond Pettiti. (1993), Louis- Violences policières au cours d'une garde à vue, RSC.