جنبه‌های حقوقی، فلسفی، سیاسی و جامعه‌شناختی مجازات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق جزایی و جرم‌شناسی دانشگاه تهران

2 دانش‌آموخته دوره دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشگاه تهران

چکیده

مجازات به­عنوان یکی از ارکان حقوق کیفری دارای ماهیتی پیچیده است و از این­رو از ابعاد مختلف قابل بررسی است. تاکنون عمده مطالعات راجع به مجازات از دریچه حقوق کیفری بوده است، اما فیلسوفان، سیاست­دانان و جامعه­شناسان نیز به­صورت پراکنده به موضوع مجازات پرداخته­اند. هر یک از اینان با اسلوب و اهداف خاص خود به مطالعه نهاد مجازات پرداخته و سعی در تبیین ماهیت، خصایص، کارکردها و نیز ارتباط آن با دیگر پدیده­ها دارند. این نوشتار در صدد است با بهره­گیری از یافته­های حقوقی، فلسفی، سیاسی و جامعه­شناختی به ترسیم چهره­ای ترکیبی و جامع از نهاد مجازات دست یابد. از منظر نگارندگان مطالعات تک بُعدی نمی­تواند گویای تمامی واقعیت­های راجع به مجازات باشد و از این­رو لازمه سیاست­گذاری کیفری  توجه به تکثر ابعاد مجازات است. توجه به تمامی ابعاد مجازات علاوه بر ارزش علمی و نظری، از حیث عملی و کاربردی نیز واجد اهمیت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Legal, Philosophical, Political and Sociological Aspects of Punishment

نویسندگان [English]

  • seyed Mohammad Hosseini 1
  • Omid Rostami Ghazani 2
1 Associate Professor in criminal law and criminology at Tehran Uuniversity
2 Ph.D in criminal law and criminology at Tehran Uuniversity
چکیده [English]

Punishment as one of the pillars of criminal justice has a complex nature that can be studied from different aspects. Up to now, the major work on the punishment has been from the criminal law framework, but philosophers, politics and sociologists also focused on the issue of punishment in scattered. Each of them, with their specific goals and methods, is studying the institution of punishment and trying to explain the nature, features and functions of punishment, and its relationship with other phenomena. This article attempts, by using the results of legal, philosophical, political and sociological sciences, to draw a comprehensive figure of the punishment institution. From the authors' perspectives, one-dimensional view can’t show all realities of criminal punishment, and hence, it is necessary to criminal policy-makings to pay attention to the plurality aspects of punishment. Importance of attention to all aspects of punishment is not merely a theoretical value, but also it has practical value. Paying attention to all aspects of punishment, in addition to scientific and theoretical value, has also practical value.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Punishment
  • Crime
  • Criminal
  • Criminal law
  • Nature
بریث­ناچ، سیموس (1387)، جرم و مجازات از نظرگاه امیل دورکیم، ترجمه محمدجعفر ساعد، ج اول، تهران: خرسندی.
بکاریا، سزار (1385)، رساله جرایم و مجازات­ها. ترجمه محمدعلی اردبیلی، چ پنجم، تهران: میزان.
بولک، برنار (1387)، کیفرشناسی، ترجمه علی­حسین نجفی­ابرندآبادی، چ هشتم، تهران: مجد.
پرادل، ژان (1388)، تاریخ اندیشه­های کیفری، ترجمه علی­حسین نجفی­ابرندآبادی، چ اول، تهران: سمت.
جمال­الدین المقداد بن عبدالله (1373)، کنز العرفان فی فقه القرآن. ج 2، تهران: مرتضوی.
حسینی، سیدمحمد (1383)، سیاست جنایی (در اسلام و در جمهوری اسلامی ایران)، چ اول، تهران: سمت و دانشگاه تهران.
حسینی، سیدمحمد (1388)، «دو گونه کیفر در مقابل دو دسته بزه (باز تعریف «حدود» و «تعزیرات» از دیدگاه فلسفه کیفری)»، فصلنامه حقوق مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 1،  ص 106 – 87.
دورکیم، امیل (1360)،  فلسفه و جامعه‌شناسی، ترجمه فرحناز خمسه‌ای، چ اول، تهران: مرکز ایرانی مطالعه فرهنگ‌ها.
دورکیم، امیل (1392)، درباره تقسیم کار اجتماعی، ترجمه باقر پرهام، چ پنجم، تهران: مرکز.
ریچلز، جیمز (1387)،  فلسفه اخلاق، ترجمه آرش اخگری، چ اول، تهران: حکمت.
شیکر، دیوید (1389)، مفهوم و ماهیت مجازات، ترجمه حسین آقائی جنت­مکان، چ اول، اهواز: دانشگاه شهید چمران.
علیزاده، عبدالرضا (1382)، «جامعه­شناسی حقوق»، روش­شناسی علوم انسانی، شماره 35، ص 205 ـ 171.
عوده، عبدالقادر (1379)،  حقوق جنایی اسلام بر اساس مذاهب پنجگانه، ترجمه و تعلیق از سیداسماعیل صدر، ج 1، چ دوم، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
فلچر، جورج (1384)، مفاهیم بنیادین حقوق کیفری، ترجمه سیدمهدی سیدزاده ثانی، چ اول، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
فوکو، میشل (1391)، مراقبت و تنبیه، تولد زندان، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، چ دهم، تهران:، نی.
فیض، رضا (1392)،. «قهر مطبون» و جزای نامطلوب در عرفان ابن‌عربی. در جمعی از نویسندگان، دایره‌المعارف علوم جنایی،  چ اول، تهران: میزان.
فیض، علیرضا (1383)، «مفهوم کیفر در عرفان ابن عربی»، مجله تخصصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شماره 9 و 10، ص 58 ـ 39.
کاپلستون، فردریک چارلز (1388)، تاریخ فلسفه، ترجمه بهاء الدین خرمشاهی، ج 8، چ پنجم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
گارلند، دیوید (1383)، «پاسخ­های انطباقی مدرنیزم کیفری»، ترجمه محمد فرجیها در: جمعی از نویسندگان، علوم جنایی: مجموعه مقالات در تجلیل از دکتر محمد آشوری، چ اول، تهران، سمت، ص 762 ـ 741.
مطهری، مرتضی (1389)، عدل الهی. چ سی و چهارم، تهران: صدرا.
 مظلومان، رضا (1352)، «جامعه ـ بزه ـ کیفر: هدف ـ نوع و خصائص کیفرها نوع مجازات­ها»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 14، ص 64 ـ 35.
 مکارم شیرازی، ناصر (1383)، تعزیر و گستره آن، تهیه و تنظیم علیان نژادی دامغانی، چ اول، قم: مدرسه الامام علی بن ابی طالب علیه السلام.
نوبهار، رحیم (1389)، اصل قضایی بودن مجازات­ها: تحلیلی فقهی بر حق محاکمه عادلانه، چ اول، تهران: شهر دانش.
هابز، تامس (1387)، لویاتان، ویرایش و مقدمه سی بی مکفرسون، ترجمه حسین بشریه، چ پنجم، تهران: نشر نی.
Ashworth, Andrew. and Jeremy Horder (2013),  Principles of criminal law, Oxford University Press.
B. Maggs, Peter (1980),  Pashukanis: Selected Writings on Marxism and Law. Academic Press.
Beckett, Katherine (1993), Making crime pay: Law and order in contemporary American politics. Oxford University Press.
Clarkson, C.M.V. (1987), Understanding Criminal law. Fontana Press.
Garland, David (1991), "Sociological Perspectives on Punishment". Crime and Justice, Vol. 14: 115- 165.
Grasmick, Harold G. and Donald E. Green (1980), "Legal punishment, social disapproval and internalization as inhibitors of illegal behavior". Journal of Criminal Law and Criminology, Vol.71: 325 – 335.
Hart, Herbert Lionel Adolphus (2008. 2008), Punishment and responsibility: Essays in the philosophy of law. Oxford University Press.
Jacobs, David and Ronald Helms (2001), "Toward  A Political Sociology of Punishment: Politics And Changes In The Incarcerated Population". Social Science Research, Vol.30 (2): 171 – 194.
Jefferson, Michael (2013), Criminal Law.  Foundation Studies in Law Series. (Book)
Laurie A. Gould and Matthew Pate (2011), "Penality, Power, and Polity: Exploring the Relationship Between Political Repression and Corporal Punishment". Vol.21 (4): 443 – 461.
Samaha, Joe (2009), Criminal law.Wadsworth.
Simester, A and G. Sullivan. (2007), Criminal Law: Theory and Doctrine, Oxford University Press.
Tadros, Victor (2011), The Ends of Harm: The Moral Foundations of criminal law. Oxford University Press.