سیطرة حبس‌گرایی و رویای حبس زدایی در سیاست کیفری ایران (مطالعة موردی حوزة قضایی شهر کرمان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه کاشان

2 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 استادیار گروه حقوق دانشگاه کاشان

چکیده

امروزه سیاست کاهش جمعیت کیفری زندانیان یکی از اولویت­های کشورهای مختلف دنیا از جمله ایران است. بر این اساس، پژوهش حاضر با رویکرد امیک و تفسیری و بهره گیری از روش شناسی کیفی گراندد تئوری، به بررسی شرایط و راهبردهای سیاست زندان زدایی پرداخته است. بیست و یک نفر از قضات شهر کرمان، به عنوان مشارکت کننده در این پژوهش مشارکت کردند. قضات با روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری انتخاب شدند. داده ها با تکنیک مصاحبه عمیق جمع آوری گردید. در نهایت، تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده، منجر به خلق چهار مقوله و یک مقوله هسته شد. مقولات عبارتند از: راه هموار حبس گرایی، تناقض درون سازمانی، اجتماع قوا در قاضی و نواقص تقنینی حبس زا. مقوله هسته نیز عبارت است از: سیطرۀ حبس­گرایی در سیاست کیفری ایران.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Incarceration Hegemony and Decarceration Dream in Iran's Penal Policy (A Case Study on Jurisdiction of Kerman City)

نویسندگان [English]

  • hossein pormohyabadi 1
  • DARUSH boostani 2
  • SAEED GHOMASHI 3
1 Ph.D. Student of Criminal Law and Criminology, Kashan University
2 Associate Professor, Social Sciences Section, Shahid Bahonar University of Kerman
3 Corresponding Author, Assistant Professor of Faculty of Law at the University of Kashan
چکیده [English]

Nowadays the policy of penal population reduction of prisoners is one of the priorities of different countries including Iran. Therefore, this study by using emic approach and Grounded Theory methodology, tried to study the condition and strategies of decarceration policy. Twenty-one judges of Kerman city participated in this study as participant. Judges were selected by purposive sampling and theoretical saturation. Data was collected by in-depth interview technique. Finally, the analysis of the data from interviews resulted in the creation of four main categories and a core category. The main categories are: paved way of incarceration; contradiction within the judicial organization; the concentration of power in the judge; and the legal defects causing imprisonment. The core category is also: incarceration hegemony in Iran's penal policy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Incarceration
  • Decarceration
  • Judges
  • Penal justice system
  • grounded Theory
الاصفهانی (فاضل هندی)، بهاء الدین محمد ابن الحسن (1424ه‍.ق.)، کشف اللثام، جلد10، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
ایمان، محمد‌‌تقی (1393)، فلسفه روش تحقیق در علوم انسانی، چاپ دوم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
آزمایش، علی (1383)، «آزادی­های فردی هدف حقوق کیفری است» (متن سخنرانی دکتر آزمایش)، مجله قضاوت، سال سوم، شماره 27، ص 48- 43.
آنسل، مارک (1391)، دفاع اجتماعی، برگردان محمد آشوری و علی حسین نجفی ابرندآبادی، ویراست چهارم، تهران: گنج دانش.
بکاریا، سزار (1393)، رساله جرایم و مجازات­ها، ترجمۀ محمد علی اردبیلی، چاپ هفتم، تهران: میزان.
بولک، برنار (1387)، کیفرشناسی، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ هشتم، تهران: مجد.
پرادل، ژان (1392)، تاریخ اندیشه­های کیفری، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ هفتم، تهران: سمت.
حبیبی، غلامحسین (1390)، «خلاصه­ای از کتاب طراحی پژوهش­های اجتماعی اثر نورمن بلیکی»، جزوۀ درسی، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران.
حر عاملى، محمد ابن حسن (1409ه‍.ق.)، وسائل الشیعة، چاپ اول، جلد28، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
حسینی، سید‌‌محمد (1390)، سیاست جنایی (در اسلام و در جمهوری اسلامی ایران)، چاپ دوم، تهران: سمت.
دلاور، علی (1393)، روش­های تحقیق در روانشناسی و علوم ‏تربیتی، چاپ چهل و یکم، تهران: انتشارات ویرایش.
دلماس ـ مارتی، می ری (1381)، نظام­های بزرگ سیاست جنایی، برگردان علی حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ اول، جلد اول، تهران: میزان.
رایجیان اصلی، مهرداد (1381)، «تبیین استراتژی عقب نشینی یا تجدید دامنه مداخله حقوق جزا و جایگاه آن در ایران»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 41، ص 118-93.
شیخ طوسى، محمد ابن حسن (1407ه‍.ق.)، تهذیب الأحکام، چاپ چهارم، جلد10، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
صابر، محمود (1388)، «معیارها و تضمین­های دادرسی عادلانه در مرحله تحقیقات مقدماتی»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 13، شماره 4، ص 175-143.
طباطبایى، سید‌‌‌علی (1418 ه‍.ق.)، ریاض المسائل(ط - الحدیثة)، چاپ اول، جلد 16، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
غلامی، حسین (1393)، «اصل حداقل بودن حقوق جزا»، مجموعه مقالات اصل حداقل بودن حقوق جزا، چاپ اول، تهران: میزان، ص 40-17.
فلیک، اووه (1387)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
فوکو، میشل (1378)، مراقبت و تنبیه، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
کلارکسون، کریستوفر (1371)، تحلیل مبانی حقوق جزا، ترجمه حسین میر محمد صادقی،  تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه شهید بهشتی.
گال، مردیت. بورگ، والتر. گال، جویس (1393)، روش‌های تحقیق کمّی و کیفی در روان‌شناسی و علوم تربیتی، ترجمه احمدرضا نصر و همکاران، چاپ هفتم، جلد دوم، تهران: سمت.
مرادی دالوند، الهه (1394)، «زندان زدایی و چالش­های فراروی آن با تأکید بر قانون مجازات اسلامی مصوب 1392»، پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان.
منتظری، حسین‌علی (1366)، «سلسله درس­هایی از آیت­الله منتظری (تعزیرات شرعی)»، مجله نور علم، شماره 25، ص 30-25.
منصورآبادی، عباس و کونانی، سلمان (1389)، «بستر مجازات­های جامعه مدار با تأکید بر رویکرد سیاست جنایی ایران»، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، سال پنجم، شماره پانزدهم، ص 32-7.
نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین (1391الف)، «تقریرات درس جرم شناسی (از جرم شناسی انتقادی تا جرم شناسی امنیتی)»، جزوه درسی، نیمسال دوم تحصیلی 1392- 1391. تدوین سکینه خانعلی­پور واجارگاه و مهدی قربانی.
نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین (1391ب)، «درباره امنیت شناسی (از حق بر امنیت تا حق بر تأمین)»، دیباچه در: رضوانی، س.1391. مدیریت انسان مدار ریسک جرم، چاپ اول، تهران: میزان.
1-Blumer,h (1962), society as symbolic interaction human behavior and social processes. London, A.M. rose, Routledge and kegan paul
Blumer,h (1969), Symbolic interactionism perspective and method. New jersy, Englewood cliffs: prentice-Hall.
Glaser, B & Strauss, A. L. (1967), The Discovery of Grounded Theory; Strategies for Qualitative Research. New York, Aldine.
Matza,d. (1969), Becoming deviant with an introduction by Thomas G. blomberg. n. j, originally published: Englewood cliffs, prentice-hall.
Strauss, A. & Corbin, J. (1998), Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory, 2nd ed. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.