راهکارهای تأمین جرم‌انگاری توسعه گرا در حقوق کیفری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

. استادیار گروه حقوق دانشگاه دامغان

چکیده

افزایش مجازات، راهکار اصلی و سنتی دولت‌ها در مقابله با ازدیاد جرایم مهم در جامعه بوده است. تحولات دهه‌های اخیر حقوق کیفری در قبال جرایم مهم علیه امنیت و نظم عمومی نشان می‌دهد که کشورها با تکیه بر چه راهکارهایی، سیاست کیفری سرکوبگرانه‌ای را در این زمینه اتخاذ کرده‌اند. راهکارهایی که مرکز ثقل خود را استفاده از ظرفیت درونی حقوق کیفری در مبارزه با این گروه از جرایم قرار داده است. این مقاله به روشنی راهکارهای مرتبط با ارکان سه‌گانه جرایم که زمینه‌ساز توسعه دامنه جرم‌انگاری بوده و سهم عمده‌ای در تحقق سیاست کیفری سرکوبگرانه دارد  تشریح می‌کند. از این روست که راهکارهایی از قبیل به‌کارگیری اصطلاحات خاص و مرتبط ساختن آن به دامنه جرم‌انگاری، به‌کارگیری قیود حداقلی، استفاده از الفاظ مبهم و اختلاف‌زا، تغییر در موضوع جرایم، بهره‌گیری از جرم‌انگاری مطلق و عدم تقید به نتیجه، بهره‌مندی از جرم‌انگاری با اکتفا به سوءنیت عام و نیز گسترش پذیرش جرایم غیر عمد در همین راستا تشریح شده است. توجه به این راهکارها می‌تواند توجه همگان را به ظرفیت حقوق کیفری در تأمین سیاست کیفری امنیت‌مدار معطوف نموده و نیز از اهمیت تاریخی افزایش مجازات به‌عنوان تنها راه‌حل مقابله با جرایم مهم بکاهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Strategies for Development-Oriented Criminalization in Criminal Law

نویسنده [English]

  • Seyed Mahmood Majidi
چکیده [English]

Increasing punishment is the main strategy which has been applied by governments against growth of serious crimes. Evolution of criminal law with regard to such serious crimes as crimes against security and public order in recent decades shows that strategies has been taken by States in making coercive criminal policy in this regard.  The strategies focus on the internal capacities of criminal law when fighting against such categories of crimes. This paper sheds lights on the strategies relating to triple elements of crimes which widen the scope of criminalizing and a major part of research has been devoted to it. Thus the solution such as using certain terms and connecting it to the scope of criminalization, clauses with limited scope, ambiguous and controversial terms, changing the subject matter of the crimes, objective without considering the result, criminalization by general malicious intent as well as accepting unintentional crimes in this regard. Noting the solution can attract the attentions to the capacities of criminal law and reduces the importance of increasing punishment as a way of dealing with serious crimes

کلیدواژه‌ها [English]

  • Development-oriented criminalization
  • Security oriented criminalization
  • Capacities of criminal law
  • widening the subject matter of the crimes
  • Ambiguous criminalization
آزمایش، سید علی (1378-1379)، درسنامه حقوق جزای اختصاصی (2)، انتشارات دانشکده حقوق دانشگاه تهران.
الیوت، کاترین و ورنون، کاترین (1382)، نظام حقوقی فرانسه، ترجمه صفر بیگ زاده، تهران: انتشارات مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
بولک، برنار (1373)، کیفر شناسی، ترجمه علی حسین نجفی ابرند آبادی، تهران: انتشارات مجد.
پرادل، ژان (1373)، تاریخ اندیشه‌های کیفری، ترجمه علی حسین ابرند آبادی، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
پیمانی، ضیاالدین (1377)، جرایم علیه امنیت وآسایش عمومی، چاپ دوم، تهران: نشر میزان.
ریاض الخانی، محمد (1986)، شرح قانون العقوبات، القسم الخاص، دمشق: مطبعه الاسکان.
زراعت، عباس (1377)، شرح قانون مجازات اسلامی، جلد اول، تهران: نشر فیض.
ساریخانی، عادل (1378)، جاسوسی و خیانت به کشور، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
سپه وند، امیر (1376)، درسنامه حقوق جزای اختصاصی3، دانشگاه امام صادق(ع).
کلارکسون، سی‌.ام.وی (1371)، تحلیل مبانی حقوق جزا، ترجمه حسین میر محمد صادقی، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
گری، جان (1379)، فلسفة سیاسی جان استوارت میل، ترجمة خشایار دیهیمی، تهران: طرح نو.
محمودی، فیروز (1382)، مبانی، اصول و شیوه‌های جرم انگاری، رسالة دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشگاه تهران.
میرمحمد صادقی، حسین (1390)، جرائم علیه امنیت و آسایش عمومی، چاپ سی­ام، تهران: نشر میزان.
نجفی ابرند آبادی، علی حسین و حمید هاشم بیگی (1390)، دانشنامه جرم شناسی، چاپ دوم، تهران: انتشارات شهید بهشتی.
Bouloc, Bernard (1996), et Yves Mayaud, Code pénal commenté, Dalloz, . . Paris.
Desportes, Frédéric (2008), et Francis le Gunehec, Droit pénal  général, 9eédit. Economica,. Paris.
Leclerc, Henri (1994), Le nouveau code pénal,1994 .Seuil, 3eéd. Paris
Maison, Rafaelle (2004), La responsabilité individuelle pour crime d΄Etat  en droit international public, Bruylant, Bruxelles. 
Mayaud, Yves (1997), Le terrorisme, Dalloz, Paris.
Mayaud, Yves (1996), Code pénal commenté, Dalloz, Paris.
Pradel, Jean (1994), Droit pénal général, Cujas, Paris.
Pradel, Jean(1994), et Michel Danti – Juan, Manuel de droit pénal spécial,1994. 2eédit. Cujas .Paris
Veron, Michel (1998), Droit pénal spécial, 6e édit. Masson. Paris.