مستندات فقهی اصل قانونمندی و قضامندی در جرم سب‌ّالنبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه مفید قم

2 استادیار گروه حقوق دانشگاه مفید قم

چکیده

این پژوهش به بررسی مبانی فقهی قانونمندی در جرم سب‌ّالنبی(ص) می‌پردازد. با توجه به مبنای فقهی این جرم، بررسی این مهم که قانونی بودن جرم و مجازات در سب‌ّالنبی بر پایه چه ادله فقهی استوار گردیده و همچنین در اجرای مجازات آیا دخالت مقام صلاحیت دار قضایی مطرح می‌باشد یا خیر هدف اصلی این پژوهش می‌باشد. با در نظر گرفتن ادله فقهی به­ویژه روایات معتبر در این زمینه می­توان گفت که دشنام به پیامبران الهی، اعم از حضرت محمد (ص) و سایر پیامبران و همچنین معصومین (علیهم السلام) مشمول جرم سب‌ّالنبی بوده و مجازات آن نیز با توجه به مهدور الدم بودن دشنام دهنده، اعدام است. علاوه بر این، جرم مذکور تنها جرم حدی است که اغلب فقها اذن امام را در آن شرط نمی‌دانند، اما فقهایی نیز هستند که با استناد به روایات منقول در این زمینه قائل به وجوب اذن امام در اجرای احکام آن می‌باشند. به نظر می‌رسد در عصر تشکیل حکومت اسلامی، به دلیل اصل قضامندی، نظریه لزوم اذن امام در اجرای مجازات ساب النبی کاملا قابل دفاع باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Refresh of Docuntatiomen the Principle of Legality in Criminal Law insulting Prophet

نویسندگان [English]

  • Rahman Saboohi 1
  • Seyed Hosein Hashemi 2
چکیده [English]

This study examines the principle of legality in criminal jurisprudence insulting the Prophet deals. Given the richness of the jurisprudence of this crime, it is important to check the legality of crime and punishment in appropriate prophet relying on what legal principles are based, as well as the penalty is the involvement of the judiciary authority. Taking into account the traditions quoted refers in this context we can say that sentence substation prophets, including Prophet Muhammad and other prophets and Imams (as) subject to sub-Nabi crime and punishment, according to blood Mhdvr the Saab, death. Moreover, the crime is one of the few crimes that the public jurists Despite his permission on the condition they do not know, but those who, according to reports cited in this respect the obligation to leave the Imam in enforcing it

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cursing the prophet
  • Insulting Islam
  • Apostasy
  • The Principle of Legality
  • Permission of Governor
  • The principle of judicialy
قرآن کریم
نهج البلاغه
الف. منابع فارسی
استفانی، گاتسون، و همکاران (1377)، حقوق جزای عمومی، ترجمه حسن دادبان، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
بکاریا، سزار (1389)، رساله جرائم و مجازات­ها، ترجمه محمد علی اردبیلی، چاپ ششم، تهران: انتشارات میزان.
توجهی، عبدالعلی، رحمان صبوحی (1393)، «سیاست جنایی بزه پوشی در حدود (با تاکید بر جرایم منافی عفت)»، ماهنامه دادرسی، سال هجدهم، شماره 108، صص15-22
حسینی، سید محمد (1390)، سیاست جنایی در اسلام و در جمهوری اسلامی ایران، چاپ دوم، تهران: انتشارات سمت
دهخدا (1341)، لغت نامه دهخدا، تهران: انتشارات سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور.
سجادی نژاد، احمد (1385)، «اصل قانونی بودن جرایم و  مجازات ها»، فصلنامه الهیات و حقوق، شماره 20، صص89-114
شامبیاتی، هوشنگ (1389)، حقوق جزای عمومی، چاپ شانزدهم، تهران: انتشارات مجد.
صانعی، پرویز (1372)، حقوق جزای عمومی، جلد اول، تهران: انتشارات گنج دانش.
 عارفی، محمد اکرم (1386)،‌اندیشه های سیاسی آیت الله خویی، چاپ اول، قم: انتشارات موسسه بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم).
قیاسی، جلال­الدین و همکاران (1388)، حقوق جزای عمومی، جلد دوم، چاپ اول، تهران: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
محسنی، مرتضی (1375)، دوره حقوق جزای عمومی، تهران: گنج دانش.
نوبهار، رحیم (1392)، «اصل قانونمندی مجازات­ها»، فصلنامه حقوق کیفری، شماره 5، صص65-96
هاشمی، سید حسین (1384)، ارتداد و آزادی، چاپ اول، قم: سازمان انتشارات فرهنگ و‌اندیشه اسلامی.
هالوی، گابریل (1394)، اصل قانونمندی در حقوق جنایی، ترجمه محمد جعفر ساعد، چاپ اول، تهران: انتشارات مجد.
ب. منابع عربی
اردبیلى، احمد بن محمد ( 1403ه.ق.)، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان‌، چاپ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌.
اردبیلى، سید عبد الکریم موسوى‌ (1427ه.ق.)، فقه الحدود و التعزیرات، چاپ دوم، قم: انتشارات مؤسسة النشر لجامعة المفید رحمه­الله.
اصفهانى، حسین بن محمد راغب (1412)، مفردات ألفاظ القرآن‌، مصحح:  صفوان عدنان داودى،‌ چاپ اول‌، لبنان: انتشارات دار العلم- الدار الشامیة‌.
اصفهانى، فاضل هندى (1416ه.ق)، محمد بن حسن، کشف اللثام والاِبهام عن قواعد الاحکام، قم: انتشارات دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
اصفهانى، مجلسى دوم، محمد باقر بن محمد تقى‌ (1406 ه.ق.)، ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار‌، چاپ اول، قم: انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى.
اصفهانى، مجلسى دوم، محمد باقر بن محمد تقى‌ (1404 ه.‍ق.‌)، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول‌، چاپ دوم، تهران: انتشارات دار الکتب الإسلامیة‌.
بخاری جعفی، محمد بن اسماعیل ابو عبدالله (1427 ه.ق.)، صحیح بخاری، چاپ اول، ریاض: انتشارات دارالطوق.
برقى، ابو جعفر، احمد بن محمد بن خالد (1371)، المحاسن، چاپ دوم، قم: انتشارات دار الکتب الإسلامیة‌.
بغدادى، مفید، محمّد بن محمد بن نعمان عکبرى (1413ه.ق.)، المقنعة‌، چاپ اوّل، قم: انتشارات کنگره جهانى هزاره شیخ مفید- رحمة الله علیه.
تبریزى، ابو طالب تجلیل (1421 ه‍ ق‌)، التعلیقة الاستدلالیة على تحریر الوسیلة،‌ ‌ چاپ اول، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
جوهرى، اسماعیل بن حماد (1410 ه.ق.)، الصحاح- تاج اللغة و صحاح العربیة‌، چاپ اول، بیروت: انتشارات دار العلم للملایین‌.
حائرى، سید على بن محمد طباطبایى ‌(1418 ه.ق.)، ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل( ط- الحدیثة)، چاپ اول، قم: انتشارات مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌.
حائرى، سید على بن محمد طباطبایى (1409 ه.ق.)، الشرح الصغیر فی شرح مختصر النافع- حدیقة المؤمنین‌، چاپ اول، قم: انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى.
حلبى، ابن زهره، حمزة بن على حسینى‌ (1417 ه.ق.)، غنیة النزوع إلى علمی الأصول و الفروع‌، چاپ اول، قم: انتشارات مؤسسه امام صادق علیه السلام‌.
حلبى، ابو الصلاح، تقى الدین بن نجم الدین (1403 ه.ق.)، الکافی فی الفقه‌، چاپ اول، اصفهان: انتشارات کتابخانه عمومى امام امیر المؤمنین (ع).
حلّى، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى‌ (1420 ه.ق.)، تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة (ط- الحدیثة)، چاپ اول، قم: انتشارات مؤسسه امام صادق علیه السلام‌.
حلّى، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى‌ (1413ه.ق.)، مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة‌، چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌.
حلّى، محقق، نجم­الدین، جعفر بن حسن (1408 ه‍ ق)،‌ شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام‌، چاپ دوم، قم: انتشارات مؤسسه اسماعیلیان‌.
خمینى، سیدروح اللّه موسوى‌ (1409 ه.ق.)، تحریر الوسیلة‌، چاپ اول، قم: انتشارات مؤسسه مطبوعات دار العلم‌.
خویى، سید ابوالقاسم موسوى (1422 ه.ق.)، مبانی تکمله المنهاج، چاپ اول، قم: انتشارات مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی (ره‌).
شریف مرتضى، على بن حسین موسوى (1415ه.ق.)، الانتصار فی انفرادات الإمامیة‌، چاپ اول، قم: انتشارات دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
شریف یحیی، امین (1378ه.ش.)، فرهنگ نامه فرقه های اسلامی، ترجمه محمدرضا موحدی، تهران: انتشارات باز.
طوسى، ابو جعفر، محمد بن حسن‌ (1416 ه.ق.)، الامالی، چاپ اول، قم: انتشارات دار الثقافة‌.
طوسى، ابو جعفر، محمد بن حسن (1390ه.ق.)‌، الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، چاپ اول، قم: انتشارات دار الکتب الإسلامیة‌.
طوسى، ابو جعفر، محمد بن حسن (1400ه.ق.)، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى‌، چاپ دوم، بیروت: انتشارات دار الکتاب العربی‌.
طوسى، ابو جعفر، محمد بن حسن (1407 ه.ق)، الخلاف، مصحح؛ على خراسانى ،سید جواد شهرستانى، مهدى طه نجف، مجتبى عراقى‌، چاپ اول، قم: انتشارات دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌.
 طوسى، ابو جعفر، محمد بن حسن (1407 ه.ق.)، تهذیب الاحکام، چاپ چهارم، تهران: انتشارات دار الکتب الإسلامیة‌.
طوسی،‌ ابوجعفر (1370 ه.ش.)،‌ المبسوط فی فقه الامامیه،‌ جلد هفتم، چاپ سوم، تهران: انتشارات کتابخانه مرتضویه.
عاملى، حرّ، محمد بن حسن ( 1409 ه.ق)، وسایل الشعیه، مصحح: گروه پژوهش مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌، چاپ اول، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
عاملى، حرّ، محمد بن حسن (1409 ه.ق.)، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة‌، چاپ اول، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌.
عاملى، شهید ثانى، زین­الدین بن على‌ (1410 ه.ق.)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (المحشّى- کلانتر)، چاپ اول، قم: انتشارات  کتابفروشى داورى‌.
عاملى، شهید ثانى، زین الدین بن على (1413 ه‍ ق )، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، ‌چاپ اول، قم: انتشارات مؤسسة المعارف الإسلامیة‌.
عاملى، شهید ثانى، زین الدین بن على (1422 ه.ق.)، حاشیة المختصر النافع‌، چاپ اول، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم‌.
عاملى، شهید ثانى (1414ه.ق.)، زین الدین بن على،‌ حاشیه الارشاد، چاپ اول، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم‌.
قرشى، سید على اکبر (1412)، قاموس قرآن‌، چاپ ششم، تهران: انتشارات دار الکتب الإسلامیة‌.
قمّى، صدوق، محمّد بن على بن بابویه (1403 ه.ق.)، معانی الاخبار، چاپ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
قمّى، صدوق، محمّد بن على بن بابویه (1413 ه.‍ق‌.)، من لا یحضره الفقیه‌، چاپ دوم، قم: انتشارات دفتر انتشارات اسلامى.