حقوق حیوانات در سنجه جرم‌شناسی انتقادی گونه‌های حیوانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران

2 دانشیار گروه حقوق دانشگاه گیلان

چکیده

در سال­های اخیر نوع نگاه به حیوانات و حقوق آن­ها با تحولاتی همراه بوده است. از یک­سو، دیدگاه­های اخلاقی و فلسفی به حیوانات تغییر کرده­ و از سوی دیگر، فعالیت سازمان­های مردم­نهاد در گسترش حقوق حیوانات در ابعاد داخلی و خارجی نقش مؤثری داشته­است. در حال حاضر، برخی جرم­شناسان مطالعه حقوق حیوانات و علل قربانی­شدن آن­ها را از بُعد انتقادی به عنوان یکی از گرایش­های جرم­شناسی انتقادی در دستور کار خود قرار داده­اند، به طوری که رشته جدیدی با موضوع مطالعه بزه­دیدگی گونه­های حیوانی در نتیجه اقدامات بشری، تحت­عنوان جرم­شناسی گونه­های حیوانی مطرح شده­است که به بررسی علمی حقوق حیوانات، نهادهای درگیر با این موضوع و ضعف و کاستی­های آنها می­پردازد. علاوه براین، رشته انتقادی جدیدی تحت عنوان آسیب­اجتماعی­شناسی نیز مطرح­شده که جنبه­های مختلف قربانی­شدن گونه­های حیوانی را در نتیجه عواملی چون آلودگی­ هوا، آلودگی صوتی، آلودگی نوری و غیره مطالعه می­کند. این نوشتار از ­یکسو، به مطالعه بزه­ها و آسیب­های این عرصه و دسته­های بزهکاری مختلفی که براساس انگیزه­های بزهکاران و نتایج حاصل از اعمال آن­ها ترسیم می­شود، می­پردازد و از سوی دیگر، تحولات صورت گرفته در حقوق کیفری حیوانات را براساس آورد­ه­های جرم­شناسی گونه­های حیوانی در سطح داخلی و بین­المللی مورد بررسی قرار می­دهد.­.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Animals' Rights in light of Critical Nonspecies Criminology

نویسندگان [English]

  • Sakineh Khanalipoor Vajargah 1
  • Hossein Aghababaei 2
  • Esmaeil Ansari 1
چکیده [English]

In recent years, looking at animals and their rights have been changed. Moral and philosophical views about animals had changed and NGOs' activities in development of animals' rights have an important role in internal and external dimensions.
Now, some criminologists study animal rights and causes of their victimization from a critical dimension as one branch of the critical criminology. So, a new field about the study of animal species' victimization as a result of human actions has been posed as nonspecies criminology. It is a scientific study of animals' rights, institutions deal with this issue and their weaknesses and shortcomings. In addition, a new critical branch as zemiology studies various aspects of animal species' victimization as a result of air pollution, noise pollution, light pollution, genetic transformation experiments, etc. Thus, according to new developments, animal species need new kinds of support to minimize their vulnerability.
This study, on one hand, introduces this criminology, studies offenders and damages in this field and traces various criminal models based on the motives of offenders and the results of their actions, and on the other hand, it considers changes in animals' criminal law derives from nonspecies criminology whether domestic or international level

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nonspecies Criminology
  • Zemiology
  • Species
  • Critical Criminology
  • Animals' Rights
احمدی نوربخش، س. 1388. «مبانی حقوق حیوانات مورد استفاده در امور علمی»، www.hakimemehr.ir/.../animlarihrd_0_87951.pdf.
بابایی، م و انصاری، ا. 1393. «تحلیل اقتصادی پیشگیری از جرم»، مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، 6(1): ص 60-31.
خالقی، ا. 1389. «تحلیل تدابیر کیفری ملی در حفاظت از گونه­های جانوری با تأملی بر اسناد فراملی»، فصلنامه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 4(40): ص 172-155.
دیکسر دی، و. 1390. جرم­شناسی انتقادی معاصر، ترجمة میر روح­الله صدیق، چاپ اول، ایلام: ایلام: انتشارات رامان.
رمضانی قوام آبادی، م. 1388. «حمایت کیفری از گونه­های حیوانی در ایران»، علوم محیطی، 7(2): ص 94-77.  
صادقی، ح؛ شقایقی شهری، و. و اصغرپور، ح. 1384. «تحلیل عوامل اقتصادی اثرگذار بر جرم در ایران»، مجله تحقیقات اقتصادی، (68): ص 90-63.
صفاری، ع. 1383. «درآمدی بر جرم‌شناسی انتقادی و انواع آن»، علوم جنایی (مجموعه مقالات در تجلیل از استاد دکتر محمد آشوری)، چاپ اول، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی «سمت»، ص 525 -498.
صفایی، م؛ کهرم، ا؛ صدوق، م و محمدی. م. «مطالعه تأثیرات جاده آسیایی بر مرگ و میر حیات وحش پارک ملی گلستان»،سایت سازمان حفاظت محیط زیست، www.doe.ir/portal/File/ShowFile.aspx?ID...8a25.
عابدی سروستانی، ا؛ شاه ولی، م. و محقق داماد، م.  1386. «ماهیت و دیدگاه­های اخلاق زیست محیطی با تأکید بر دیدگاه اسلامی»، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 2 (1و2) صص 72-59.
عباچی، م. 1391. «جرم­شناسی سبز»، دایره­المعارف علوم جنایی (مجموعه مقاله­های تازه­های علوم جنایی)، چاپ اول، تهران: انتشارات میزان.
عبداللهی، م؛ مشهدی، ع. و فریادی، م. 1391. حقوق حفاظت از هوا، چاپ اول، انتشارات میزان.
عبدالهی، م. و فریادی، م. 1389. «چالش­های حقوقی سازمان حفاظت از محیط زیست»، فصلنامه علوم محیطی، 4(7): ص 180- 143.
قاسمی، ن. 1380. حقوق کیفری محیط زیست: مطالعه تطبیقی در حقوق ملی و بین المللی،  چاپ اول، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست.
 گرجی­فرد، ح. 1392. «جرم­شناسی سبز و جرایم زیست­محیطی»، پایان­نامه کارشناسی ارشد حقوق محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی.
مشهدی، ع. 1390. «اعلامیه جهانی حقوق حیوانات»، ماهنامه دادگستر، 46(7): ص 37-35.
نجفی ابرندآبادی، ع. 1390. «از جرم‌شناسی تا آسیب اجتماعی­شناسی»،  یادنامه شادروان دکتر رضا نوربها، ضمیمه مجله تحقیقات حقوقی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، (56): ص 1032-1015.
 نجفی ابرندآبادی، ع. و هاشم­بیگی، ح. 1393. «جرم­شناسی در آغاز هزاره سوم»، دانشنامه جرم­شناسی، چاپ سوم، تهران: انتشارات گنج دانش، پیشگفتار.
 وایت، ر. 1394. جرایم زیست­محیطی فراملی: به سوی جرم­شناسی جهان بوم، ترجمة حمیدرضا دانش ناری، چاپ اول، تهران: چاپ و نشر روناس.
Beirne, Piers (1999), For a nonspeciesist criminology: Animal abuse as an object of study, Criminology Vol. 37, No.1, pp.117–148.
Beirne, Piers (2002), Criminology and Animal Studies: A Sociological View, Criminology Publications, Paper 4, p.p. 384-385; Available at: http://digitalcommons.usm.maine.edu/criminology/4
Cochrane, Alasdair (2007), Animal Rights and Animal Experiments: an Interest-Based Approach, Springer, Res Publication, No.13, pp.293–318.
Coston, Charisse T.M., Blevins, Kristie R., Bing, Robert L. & Vivian B. Lord (2012), Illegal Trafficking in Non-Human Animals, The Southwest Journal of Criminal Justice, Vol. 8, No.2.
Crime prevention and criminal justice responses to illicit trafficking in protected species of wild fauna and flora, Resolution adopted by the Economic and Social Council on 25 July 2013.
Flynn, Clifton P. (2001), Acknowledging the “Zoological Connection”: A Sociological Analysis of Animal Cruelty, Society & Animals, Vol.9, No.1.
Gibson, Miah (2011), The Universal Declaration on Animal Welfare, Deakin Law Review, Vol.16, No.2.
Hofmeister, Erik, Rogall, Gail Moede, Wesenberg, Kathy, Abbott, Rachel, Work, Thierry, Schuler, Krysten, Sleeman, Jonathan and James Winton (Fact Sheet 2010–3017, Revised 2012), Climate Change and Wildlife Health: Direct and Indirect Effects, U.S. Department of the Interior &U.S. Geological Survey.
Hughes, Gordon, Lawson, Claire (2011), RSCPA and the criminology of social control, Author manuscript, published in "Crime, Law and Social Change Vol.55, No.5, pp.375-389.
Krstić, Novak, 2012, Animal Protection From Killing And Abuse in the European and Serbian Criminal Law, Law and Politics Vol.10, No1, pp. 43-61.
Longcore ,Travis, Rich (2004), Catherine, Ecological light pollution, Front Ecol Environ, Vol.2, No.4, pp.191–198.
Gail, Mack (2012), Animal rights, Marshall Cavendish Corporation.
Nurse, Angus (2011), Policing Wildlife: Perspectives on Criminality in Wildlife Crime, Papers from the British Criminology Conference, Vol.11, pp.38-53.
Sun Wyler, Liana, Sheikh, Pervaze A. (2013), International Illegal Trade in Wildlife: Threats and U.S. Policy, Congressional Research Service.
Verbora, Antonio (2012), "The Politics of Animal Anti-Cruelty Legislation in Canada: An Analysis of Parliamentary Debates on Amending the Criminal Code", Electronic Theses and Dissertations, Paper 241.
White, Rob (2008), Crimes against Nature Environmental criminology and ecological justice, Published by Willan Publishing.