ارزیابی پروژه مسکن مهر شهرستان بجنورد از منظر نظریه پیشگیری از جرم با طراحی محیطی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد رشته حقوق دانشگاه فردوسی مشهد

2 استادیار گروه حقوق دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

پروژه­ی مسکن مهر به عنوان یکی از انواع مساکن اجتماعی به منظور حمایت از اقشار آسیب پذیر جامعه در حواشی شهرها تعقیب گردید. اما، آسیب پذیری گروه هدف این پروژه و ویژگی­های عمومی پروژه­ی مسکن مهر شامل حاشیه­گرایی، کوچک سازی و بلند مرتبه سازی، نگرانی­های جدی را مبنی بر افزایش آمار جرایم و ناهنجاری­ها در سایت­های مسکن مهر ایجاد می­کند. پژوهش حاضر با هدف ارائه­ی روشی علمی برای ارزیابی پروژه­های مسکونی- به عنوان نمونه سایت مسکن مهر بجنورد- از منظر اصول پیشگیری از جرم با طراحی محیطی انجام پذیرفته­است. به این منظور 10 معیار به عنوان معیارهای مؤثر در کاهش جرم خیزی فضاهای شهری تعیین و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و با رویکردی مشارکتی وزن دهی شدند. به موجب این ارزیابی نمره­ی پیشنهادی به سایت گلستان شهر از مؤلفه­ی نظارت –  و در بازه­ی عددی 0 تا 10- برابر با 01/1، تعداد جمعیت 14/1، قلمروگرایی 44/0، حمایت از فعالیت­های پشتیبان 25/0، مکان­یابی 17/0، کنترل دسترسی 28/0، مدیریت و نگهداری 15/0، سخت کردن دست­یابی به اهداف مجرمانه 23/0، خوانایی محیط 08/0، مقیاس انسانی 05/0 و کاهش آلودگی صوتی 14/0 است. در مجموع نیز، سایت مسکن مهر بجنورد از 10 امتیاز، نمره­ی 94/3  را در زمینه اصول طراحی محیطی کسب کرده است. این مسأله لزوم اتخاذ تمهیداتی برای ارتقای ایمنی این سایت را بیش از پیش آشکار می­کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Mehr Housing Project in Bojnord City from the Perspective of Environmental Design (CPTED)

نویسندگان [English]

  • Mohadese Jalali 1
  • Seyed Mahdi Seyedzadeh Sani 2
چکیده [English]

Crime prevention through environmental design (CPTED) is a multi-disciplinary approach to deterring criminal behavior through environmental design. Mehr project, designed in 2007, aimed to cover a part of house shortage in Iran. The present study offers a scientific approach to the assessment of this project in Bojnourd from the perspective of CPTED principles. For this purpose 10 CEPTED principles were selected. These principles were weighted using Analytic Hierarchy Process (AHP) method. Using a questionnaire and observing method for gathering data, it was concluded that this project is not doing well according to CEPTED principles. A specific sale was made for measuring this compliment:  zero was the minimum and 10 was the maximum compliment with CEPTED principles. The result of the assessment was different from one principle to another, but the final score through statistical weighting was 3.93. It means that authorities should do something to improve safety standards in this project.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crime prevention
  • Environmental design principles
  • Evaluating
  • Mehr housing
  • Analytic Hierarchy Process (AHP)
اخوان، آ. و صالحی، ا. 1389. «رویکرد جلوگیری از جرایم از طریق طراحی محیطیCPTED: رویکردی موثر در کاهش جرم و ترس از جرم در محیط­های شهری»، ماهنامه­ی بین المللی راه و ساختمان، 69: ص61-54.
اخوان، آ. و صالحی، ا. 1389. «توسعه­ی پایدار شهری و جلوگیری از جرایم از طریق طراحی محیطی(CPTED) در جهت برنامه­ریزی شهر امن و پایدار»، ماهنامه­ی بین المللی راه و ساختمان، 75: ص 68-61.
آخوندی، ع. 1391. «اشتباه دولت در تامین مالی مسکن مهر»، بازار و سرمایه، 30 و 31: ص 96-94.
استولارد، پ. 1390. پیشگیری از جرم از طریق طراحی مسکن، ترجمه سید مناف هاشمی، علی حسین­پور. چاپ اول، تهران: انتشارات طحان/ هله.
بمانیان، م. و محمودی­نژاد، ه. 1388. امنیت و طراحی شهری، چاپ اول، تهران: انتشارات طحان/ هله.
پور افکاری، ن. 1375. «عوارض مسکن اجتماعی»، فصلنامه­ی فرهنگ عمومی، 89: ص 52-41.
تی هال، ا. 1390. بعد پنهان، ترجمه منوچهر طبیبیان، چاپ ششم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
جیسون، س. و ویلسون، پ. 1390. طراحی محیطی جرم ستیز، پیشگیری جرم از طریق طراحی مسکن، ترجمه  محسن  کلانتری و ابوذر سلامی بیرامی، چاپ اول، تهران: انتشارات آذر کلک.
حبیب­زاده، م؛  شریفی، م. و صادقی، ی. 1391. «تحلیل اثر گذاری راهبردهای نظریه­ی CPTED بر کاهش وقوع جرایم؛ مورد مطالعه: میدان­های مهم شهر تهران»، فصلنامه­ی مطالعات پیشگیری از جرم، 23(7): ص 158-125.
رحمت، م. 1388. پیشگیری از جرم از طریق معماری و شهر سازی؛ راهکارهای نوین پیشگیری از جرم، چاپ اول، تهران: انتشارات میزان.
رفیعیان، م؛ امین صالحی،  ف. و تقوایی، ع. 1389. «سنجش کیفیت محیط سکونت در شهرک اکباتان تهران»، برنامه­ریزی و آمایش فضا، 4(14): ص 85-63.
زبردست، ا. 1380. «کاربرد تحلیل سلسله مراتبی در برنامه ریزی شهری و منطقه­ها»، مجله­ی هنرهای زیبا، 10: ص 21-13.
شرکت لولین دیویس. 1389. مکان­های امن، ترجمه محسن هنرور، امین امینی، چاپ دوم، تهران: انتشارات آرمانشهر.
صالحی. ا. 1387. ویژگی­های محیطی فضای شهری امن، چاپ اول، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
صالحی، ا. 1390. برنامه­ریزی و طراحی محیطی امنیت در محیط زیست شهری، چاپ اول، تهران: انتشارات سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور.
فاضل­نیا، غ؛ کیانی، ا. و رستگار، م. 1389. «مکان­یابی بهینه­ی فضاهای شهری ورزشی شهر زنجان با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی AHP و سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS»، مجله­ی پژوهش و برنامه ریزی شهری، 1(1): ص 20-1.
فرید طهرانی، س. 1390. ترس در فضای شهری، چاپ اول، تهران: انتشارات آرمانشهر.
کرو، ت. 1387. نقش معماری در پیشگیری از جرم؛ کاربردهای طراحی معماری و مفاهیم مدیریت محیطی، ترجمه حمیدرضا عامری سیاهوئی، چاپ اول، تهران: انتشارات مجد.
کلارک، ر. 1384. «بستن کوچه­ها و معابر و کاهش جرم»، ترجمه مهدی مقیمی و مجید قورچی بیگی. فصلنامه­ی دانش انتظامی، 4(7):  ص 186-163.
گروه برنامه­ریزی موسسه­ی سر کیسیان. 1390. طراحی شهری و پیشگیری بزهکاری، راهنمای مرجع، ترجمه محسن کلانتری و ابوذر سلامی بیرامی، چاپ اول، تهران: نشر آذر کلک.
محمودی جانکی، ف. و قورچی بیگی، م. 1388. «نقش طراحی محیطی در پیشگیری از جرم»، فصلنامه­ی حقوق، مجله­ی دانشکده­ی حقوق و علوم سیاسی، 2(39): ص 367-345.
مشکینی، ا؛ الیاس­زاده، ن. و ضابطیان، ا. 1391. «ارزیابی مکان­یابی پروژه­های مسکن مهر با رویکرد کالبدی– زیست محیطی با استفاده از مدل سلسله مراتبیAHP (نمونه موردی:استان یزد)»، فصلنامه­ی مطالعات شهری، 2: ص 70-57.
ملکوتیان، م. 1357. آلودگی صوتی، چاپ اول، بی جا: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
مهندسین مشاور معمار و شهرساز پارت. 1385. طرح آماده­سازی شهرک گلستان بجنورد، گزارش مقدماتی. سازمان مسکن و شهرسازی خراسان شمالی.
مهندسین مشاور معمار و شهرساز پارت. 1368. طرح تفصیلی آماده­سازی اراضی کلاته­ی اسماعیل، سازمان مسکن و شهرسازی استان خراسان شمالی.
مهندسین مشاور نقش جهان-پارس. 1389. طرح توسعه و عمران جامع شهر بجنورد، جلد سوم: مطالعات کالبدی (ویرایش نهایی)، سازمان مسکن و شهرسازی استان خراسان شمالی.
ولد، ج؛ برنارد، ت. و اسنیپس، ج. 1394. جرم­شناسی نظری، گذری بر نظریه­های جرم شناسی، ترجمه علی شجاعی، چاپ هشتم، تهران: انتشارات سمت.
Aldrin, A; Nordin A. R; Mohd Najib, M.S and M.D.S. Siti Rasidah. 2012. "Validating  Crime  Prevention  Through  Environmental  Design  Using  Structural  Equation  Model". Procedia-Social and Behavioral Science, 36: 591-601.
International CPTED Association. 2010.  Latinamerican Chapter: What is CPTED. Retrieved December 12, 2010, from http://www. cpted-region. Org.
Newman, O. 1996. Creating Defensible Space. Institute for Community Design Analysis.
Newman, O. 1972. Defensible Space: Crime Prevention through Urban Design Macmilan.
Newman, O. 1976. Design Guidline for Creating Defensible Space. Government Printing Office.
NICP. 2009. Welcome to CPTED Training-home: Definition of Crime Prevention through Environmental Design. Retrieved October 3, 2010, from  http://www. cptedtraining. net/index. Php.
Siti Rasidah, M. and A. Aldrin, 2012. "Measuring Crime Prevention through Environmental Design in a Gated Residential Area: A Pilot Survey." Procedia-Social and Behavioral Science, 42: 340-349.
Siti Rasidah, M; Noraini, J and S. Mohd Najib. 2012. "The Relationship  Between  Crime  Prevention  Through  Environmental  Design  and  Fear of  Crime". Procedia-Social and Behavioral Science, 68: 628-636.
Wilson, J. and G. Kelling. 1982. "Broken Windowes. The Police And Neighbourhood Safety".  The Atlantic Monthly Press, 249: 29-38.