جایگاه تعدد نتیجه در حقوق کیفری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پردیس فارابی دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد حقوق جزا و عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور ایران

3 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شیراز

چکیده

تعدد جرم از جمله عوامل عام مشدده­ی مجازات است که خود به دو قسم مادی (ارتکاب چند رفتار مجرمانه مستقل) و معنوی (ارتکاب یک رفتار دارای عناوین مجرمانه متعدد) تقسیم می­شود. در کنار این دو، موضوع تعدد نتیجه (ارتکاب یک رفتار دارای یک یا چند عنوان مجرمانه ولی با نتایج متعدد) مطرح  می­شود. گرچه می­توان از تعدد نتیجه به عنوان عامل مستقلی برای تشدید مجازات در کنار تعدد مادی و معنوی، نام برد، اما بسیاری اعتقاد به استقلال این نهاد ندارند و آن را زیر مجموعة تعدد معنوی می­دانند. پس از سال­ها خلأ قانونی، قانون مجازات اسلامی 1392 ضمن یادکرد این نهاد، آن را زیرمجموعة تعدد مادی دانسته است. بدیهی است با توجه به این که مقدار تشدید در تعدد مادی بیش از تعدد معنوی است، تبیین مبانی این رویکرد قانونگذار به همراه تحلیل و توصیف اصل این نهاد، اهمیت به سزایی دارد؛ امری که این مقاله متکفل آن است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Status of Plurality of Result in the Iranian Criminal Law

نویسندگان [English]

  • Ahmad Hajidehabadi 1
  • Amir Bagerzadegan 2
  • Mohammad Mirzaei 3
چکیده [English]

Plurality of crime inter alia is a general aggravated factor of the punishment, which divided into two material (committing several independent criminal behaviors) and constructive (committing one behavior with varied criminal titles) types. Additionally, the issue of plurality of result (committing one behavior with one or more criminal titles, albeit with varied results) is raised. Although, plurality of result can be called as an independent factor to aggravate punishment, along with material or constructive plurality, but many authors do not believe in the independence of this institution and consider it as a subset of constructive plurality. After years of legal gap, the Islamic Penal Code 1392 has addressed plurality of result and considered it as a subset of material plurality. Obviously, given that the amount of aggravation in material plurality is more than constructive plurality, it is highly important to elucidate the basics of the lawmaker’s approach, along with analyzing and describing of the institution itself; it is what the present paper attempts to address.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Plurality of crime
  • Constructive plurality
  • Material plurality
  • Plurality of result
  • Ta’ziri crimes
منابع
الهام،  غ.ح. 1372. مبانی فقهی و حقوقی تعددجرم. چاپ اول، نشر بشری. (کتاب).
باهری،  م. و داور، م.ع.ا.1380.  نگرشی بر حقوق جزای عمومی. چاپ اول، مجمع علمی و فرهنگی مجد. (کتاب)
پوربافرانی، ح. 1384. نقد سیاست جنایی حدود محور در مقررات تعدد و تکرار در حقوقکیفری ایران. نامه مفید، 49(2): ص 46-27. (مقاله)
پیمانی،  ض.ا. 1374. بررسی تاریخی و تطبیقی قاعده تعدد جرم. چاپ اول، انتشارات مجتمع آموزش عالی قم. (کتاب)
حاجی ده­آبادی، ا. 1391. قواعد فقه جزایی. چاپ سوم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. (کتاب)
جمعی از نویسندگان. 1385. تعزیرات از دیدگاه فقه و حقوق جزا. چاپ اول، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. (کتاب)
حسینی،  م.ر. 1385. قانون مجازات اسلامی در رویه قضایی. چاپ دوم، مجمع علمی فرهنگی مجد. (کتاب)
ذاکرحسین، م.ه. 1388. چشم انداز تعدد جرم در افق مبانی فقهی. ماهنامه دادرسی، 73: ص31-25. (مقاله)
رایجیان اصلی، م. 1382. تحلیلی بر مقررات تعدد جرم و دشواری های آن. فصلنامه دیدگاه­های حقوقی، دانشکده علوم قضایی، 28(4): 37-9. (مقاله)
شامبیاتی، ه. 1371. حقوق جزای عمومی. چاپ اول، جلد دوم، انتشارات پاژنگ. (کتاب)
مکی عاملی (شهید ثانی)، ز.ا. 1403. روضه البهیه فی شرح لمعه الدمشقیه. چاپ اول، جلد نهم، موسسه نشر اسلامی. (کتاب)
طاهری نسب، ی.ا. 1381.تعدد و تکرار جرم در حقوق جزا. چاپ اول، دانشور. (کتاب)
علامه حلی، ح.1410.  ارشاد الاذهان، چاپ اول، جلد اول، موسسه نشر اسلامی. (کتاب)
ـــــــ. بی­تا. قواعد الاحکام. چاپ اول، جلد دوم، موسسه نشر اسلامی. (کتاب)
علی­آبادی،  ع.ا.1352. حقوق جنایی. چاپ اول، جلد اول، ، بانک ملی. (کتاب).
عوده،  ع.ا. 1409. التشریع الجنایی الاسلامی بالقانون الوضعی. چاپ دهم، جلد اول، موسسه الرساله. (کتاب)
فاضل هندی،  م. 1405. کشف اللثام، چاپ سنگی، جلد اول، منشورات مکتبه آیت­الله مرعشی. (کتاب)
قیاسی، ج.ا. 1388. بررسی وحدت یا تعدد جرم در حالت تعدد نتیجه. فصلنامه فقه و حقوق، 20(1):  ص 148-133. (مقاله)
گارو، ژ. 1344. مطالعات نظری و عملی در حقوق جزا. ترجمة سید ضیا­الدین نقابت. جلد سوم، چاپ اول، ابن سینا. (کتاب)
گلدوزیان، ا. (1381). بایسته­های حقوق جزا. چاپ ششم، نشر میزان. (کتاب)
گلدوزیان،  ا. 1383. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ سوم، مجمع علمی و فرهنگی مجد. (کتاب)
مجموعه رویه قضایی. مؤسسه کیهان. 1344. (کتاب)
محسنی،  م. 1375. دوره حقوق جزای عمومی (پدیده جنایی). چاپ اول، گنج دانش. (کتاب)
محقق کرکی،  ع. 1408. جامع المقاصد. جلد اول، چاپ اول، موسسه آل البیت. (کتاب)
منتظری،  ح.ع. 1370. مبانی فقهی حکومت اسلامی. ترجمة محمود صلواتی، جلد سوم، چاپ اول، نشر تفکر. (کتاب)
نجفی،  م.ح. بی تا.  جواهرالکلام.  جلد دوم، چاپ اول، بیروت، دارالاحیا التراث العربی.  (کتاب)
نوربها، ر. 1381.  زمینه جزای عمومی. چاپ ششم،‌ کتابخانه گنج دانش. (کتاب)
Borodac A. 2005. Manual de drept penal.Handbook of criminal law. General part Partea generala  Editura Centrala, Chişinau. (Book)
Bulai C. 1997. Manual de drept penal. Partea genera (Handbook of criminal law. General part), Editura      ALL educational, Bucuresti. (Book)  
Dongoroz V. et al., 2003. Explicaţii teoretice ale codului penal roman, Partea generala (Theoretical explanations of the Romanian Penal Code, general part), vol. I, Editia a II-a, Editura All Beck Bucuresti.(Journal)
Mitrache C. 2000. Drept penal roman. Partea generala (Criminal law. General part), Editura Sansa SRL, Bucuresti.(Journal)
Pop T. 1923 Drept (Compared criminal law. General part), vol. II Institutul de Arta Grafica  Ardealul, Cluj., penal comparat, Partea generala.(Journal)