تحلیل اقتصادی رفتار بزهکار و تبیین بازدارندگی مجازات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر‌انزلی

چکیده

رویکرد اقتصادی به حقوق کیفری تلاش دارد تا با استفاده از فرض انسان اقتصادی، نحوه تصمیم­گیری و رفتار مجرمین و مجرمین بالقوه را تبیین نموده و راهکارهایی کیفری برای کاهش رفتار مجرمانه ارائه نماید. مدعای این رویکرد آن است که مجرمین، به دلیل عدم قطعیت نتایج حاصل از رفتار مجرمانه، در پی بیشینه­سازی مطلوبیت مورد انتظار خود هستند و در این راستا از تحلیل هزینه- فایده بهره می­برند، لذا افزایش قطعیت و شدت مجازات می­تواند منجر به کاهش پدیده جرم گردد. در این نوشتار، ضمن تبیین این مدعا و بررسی انتقادات وارد بر آن، نتیجه گرفته شده است که اولا با وجود انتقادات تجربی بر مفهوم انسان اقتصادی، این فرض در تبیین و پیش­بینی برخی از پدیده­های مجرمانه می­تواند موفق باشد. ثانیا هر چند ارتباط میان درصد تغییرات در شدت و قطعیت مجازات نسبت به کاهش رفتار مجرمانه چندان دقیق و قطعی نیست ولی با توجه به جنبه بازدارندگی مجازات، نظریه اقتصادی می­تواند مکمل مجازات محور برای برخی نظریه­های پیشگیری از جرم، مانند پیشگیری وضعی، باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Economic Analysis of Criminal Behavior and Explanation of Deterrence

نویسنده [English]

  • Morteza Naeimy
چکیده [English]

Economic analysis of criminal law seeks to explain decision-making and behaviour of criminals and potential criminals so as to suggest strategies and mechanisms to decrease criminal behaviour. The thesis of this approach is that the criminals, because of uncertainty of consequences of criminal behaviour, seek to maximize their expected utility and use cost-benefit analysis. So increasing the severity or certainty of punishment can decrease crime rate. In this paper, this claim will be explained and criticized. I conclude that despite of empirical observations, economic man can explain happening of some crimes. Furthermore although the proportional effects of severity and certainty on crime reduction are not certain, in the battle against the crime, economic model can be a punishment-based complement to some of the criminology theories, specially, situational deterrence theory

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic analysis of criminal law
  • Rational criminal
  • Expected utility
  • Severity of punishment
  • Certainty of punishment