تحولات تقنینی جرم زنا در قانون مجازات اسلامی 1392

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق دانشگاه گیلان

2 استادیار گروه حقوق دانشگاه گیلان

چکیده

قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در خصوص جرایم جنسی با تحولات گسترده­ای همراه بوده است، از جمله این تحولات می­توان به مواد222، 224 و 225 این قانون در مورد  زنای با عنف و اکراه و زنای محصنه نام برد، در پژوهش حاضر سعی شده با تحلیل تحولات قانونی ناظر بر جرایم جنسی، به این پرسش که آیا در تحولات ایجاد شده در خصوص این نوع جرایم، مبانی جرم انگاری و مقتضیات زمان، لحاظ شده است یا خیر، پاسخ داده شود. با نگاهی به شناخته شده­ترین مبانی جرم انگاری همچون ضرر، اخلاق، پدرسالاری و قرار دادن آن­ها در کنار تحولات ایجاد شده در خصوص این جرایم، این یافته به­دست آمده که تحولات مدنظر، بیش از آن­که متأثر از اصول و مبانی جرم­انگاری باشد، ناشی از مقتضیات زمان و مکان و حرمت تنفیر و ممانعت از وهن به دین و ملاحظات حقوق بشری بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Developments of the Islamic Punishment Law Adopted in 1392 Related to Adultery

نویسندگان [English]

  • Fariborz Haidari 1
  • Hasan Shahmalekpour 2
  • abbas salmanpour 2
1 M.A Student in Criminal Law and Criminology, University of Guilan
2 Assistant Professor, University of Guilan
چکیده [English]

Islamic punishment law which was approved in 1392 has undergone extensive changes in relation to sexual offences. Some of these changes include clauses of 222, 224 and 226 of the Islamic Punishment Law on adultery with dead, adultery with violent and duress and criminal conversation. The present study through analyzing legal changes, aims at answering whether changes on these crimes have taken criminalization principles as well as time requirements into consideration. Taking a look at most common criminalization principles such as Harm principle, Legal Moralism, Legal Paternalism and contrasting mentioned changes, it is suggested that the mentioned changes have been more affected by time and place requirements, human right consideration, Tanfir Sanctity Principle and prevention Insult to religion than Fiqh principles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fiqh (Islamic Jurisprudence)
  • Adultery
  • Sexual offenses
  • Duress
  • Stoning
آقابابائی، حسین (1384)، «گفتمان فقهی و جرم انگاری در حوزه جرائم علیه امنیت ملت و دولت»، فقه و حقوق، شماره 5، ص 42-9.
ابن قدامه، عبدالله بن احمد (1406 ق)، المغنی، جلد 12، ریاض: دارالعالم الکتب.
بکاریا، سزار (1368)، رساله جرائم و مجازات ها، دکتر محمدعلی اردبیلی، چاپ اول، تهران.
ترکاشوند، امیر (1391)، نسخسنگسارتوسطاسلام، نوع عرض:  فایل پی دی اف، ناشر: سایت بازنگری در متون دینی.
جبل عاملی، زین الدین (شهید ثانی)، (بی­تا) الروضه البهیه، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
حاجی ده آبادی، احمد؛ حاجی ده آبادی، محمدعلی؛ یوسفی، محمد، (1392)، «بررسی مبنای ضرر در جرم انگاری تجاوز جنسی با رویکردی به فقه امامیه»، پژوهش نامه حقوق کیفری، سال چهارم، شماره دوم، پاییز و زمستان1392، ص 65-35.
حلبی، جعفربن حسن (محقق حلی) (1409ق)، شرایع الاسلام، چاپ دوم، تهران: انتشارات استقلال.
خسرو شاهی، قدرت الله (1380)، فلسفه ی قصاص از دیدگاه اسلام، قم: بوستان کتاب.
خوانساری، سید احمد (1364)، جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، چاپ دوم، قم: موسسه اسماعیلیان.
خوئی،سید ابوالقاسم (1428)، مبانی تکلمه المنهاج، کتاب الحدود، قم: موسسه احیاء آثار.
دلماس مارتی، می ری (1395)، نظام های بزرگ سیاست جنایی، ترجمه علی حسین نجفی ابرند آبادی، چاپ سوم، تهران: نشر میزان.
رضایی، حسن (1377)، «نقش مقتضیات زمان و مکان در حقوق کیفری اسلامی»، دوفصلنامه دین و ارتباطات، شماره8، ص 144-111.
رهامی، محسن (1384)، «تحول و تعدیل مجازات ها در نظام کیفری ج.ا.ا»، اندیشه های حقوقی، سال اول، شماره4، ص 24-5.
شامبیاتی، هوشنگ (1376)، حقوق جزای عمومی، جلد دوم، چاپ پنجم، تهران: نشر ویستار.
شاه ملک پور، حسن (1393)، فقه جزایی استدلالی، چاپ اول، تهران: نشرمیزان.
شمس ناتری، محمد ابراهیم؛ ابوالمعالی الحسینی، سید وحید؛ علیزاده طباطبایی، زهرا سادات (1390)، «ویژگی های جرم انگاری در پرتو اسناد و موازین حقوق بشر»، فصلنامه  راهبرد، شماره 58، ص302-.267.
شبیری زنجانی، سیدموسی (1419ق)، تقریرات درس کتاب نکاح ، جلد 17، چاپ اول، قم: مؤسسه پژوهشی رأی پرداز.
صالحی، محمد رضا (1390)، بررسی تطبیقی زنای به عنف در حقوق ایران، انگلستان و آمریکا، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد.
22. عبدالفتاح، عزت (1381) «جرم چیست و معیارهای جرم انگاری کدام است؟» مترجم: اسماعیل رحیمی نژاد، مجله حقوقی دادگستری، شماره 41.
فراهیدی، خلیل بن احمد (1410‍ ق‌) کتاب العین، جلد7، چاپ دوم، قم: نشر هجرت.
فرح بخش، مجتبی (1389)، تأثیر فایده گرایی بر جرم انگاری، پایان نامۀ دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشگاه تهران.
کلارکسون، سی. ام (1371)، تحلیل مبانی حقوق جزا، مترجم: حسین میر محمد صادقی، چاپ اول، تهران: جهاد دانشگاهی.
م‍ج‍ل‍س‍ی‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍رب‍ن‌ م‍ح‍م‍دت‍ق‍ی ‌(1362)، ح‍ق‍وق‌ و ق‍ص‍اص‌ و دی‍ات‌، ن‍ش‍ر آث‍ار اس‍لام‍ی‌.
محسنی دهکلانی، محمد؛ حائری، محمدحسن؛ قبولی درافشان، محمدتقی (1390)، «تأملی فقهی در مادۀ 630 قانون مجازات اسلامی و تبصرۀ 1 ماده ی 1 - 221 لایحۀ پیشنهادی»، مجله فقه و اصول، شماره 86، ص156-135.
مقدسی، محمد باقر؛ فرجیها، محمد (1390)، «رویکرد عوام گرایی کیفری به جرائم جنسی (مطالعه موردی)» پژوهش های حقوق تطبیقی، شماره2، ص 132-113.
مکارم شیرازی، ناصر (1387)، انوارالفقاهه فی الاحکام العتره الطاهره، قم: مدرسه امام علی بن ابی طالب(ع).
موسوى خمینى، سید روح اللّه (1425ق)، تحریر الوسیله، مترجم على ‌اسلامى، جلد۴، چاپ بیست و یکم، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌.
میر محمد صادقی، حسین (1392)، حقوق کیفری اختصاصی، جرایم علیه اشخاص، چاپ سیزدهم، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
نجفی توانا، علی؛ مصطفی زاده، فهیم (1392)، جرم انگاری در نظام کیفری جمهوری اسلامی ایران، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال پنجم، شماره9، ص169-149.
نجفی، محمد حسن (1374)، جواهرالکلامفیشرحشرایعالاسلام، جلد41، چاپ سوم، قم: دارالکتب اسلامیه.
نوبهار، رحیم (1389)، اهداف مجازات ها در جرایم جنسی، چاپ اول، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
یعقوبی، احمد (1366)، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، جلد2، چاپ پنجم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.