دانشگاه گیلان (با مشارکت انجمن ایرانی حقوق جزا)
پژوهشنامه حقوق کیفری
2322-2328
2820-980X
3
2
2012
03
20
فناوری دروغ سنجی؛ تهدیدی بر علیه حریم خصوصی
7
28
FA
حسین
آقابابایی
0000-0002-8605-918X
aghababaei@guilan.ac.ir
زهرا
احمدی ناطور
حریم خصوصی یکی از حقوق یا ارزش های اساسی انسانی است که امروزه به واسطه ظهور تکنولوژی های نوین، مورد تهدید جدی واقع شده است. بهکارگیری ابزار و فناوری هایی از قبیل دروغ سنج به منظور دستیابی به اطلاعات محرمانه و زوایای پنهان افکار و شخصیت افراد، تعرض به آزادی فردی، دخول بی اجازه در خلوت افراد و به عبارتی نقض حریم خصوصی آنان محسوب می شود. امروزه در بسیاری از کشورها از فناوری دروغ سنج به عنوان بخشی از آزمون پیش از استخدام و یا به عنوان وسیله ای برای جرم یابی یا کشف جرم استفاده می شود. در اینگونه آزمایش ها سوالاتی در مورد مذهب، زندگی و تمایلات جنسی، عقاید سیاسی، مسائل نژادی و... مطرح می شود که ضمن این که مداخله غیرمشروع در حریم خصوصی افراد است، معمولاً هیچ ارتباطی به استخدام یا کشف جرم مربوطه ندارد. در این مقاله نقش فن آوری دروغ سنجی در نقض حریم خصوصی افراد مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.
دروغ سنجی,حریم خصوصی,جرم یابی,کشف جرم,تفتیش عقیده
https://jol.guilan.ac.ir/article_621.html
https://jol.guilan.ac.ir/article_621_e9cbf4820bc642e68fb7250e15a5359c.pdf
دانشگاه گیلان (با مشارکت انجمن ایرانی حقوق جزا)
پژوهشنامه حقوق کیفری
2322-2328
2820-980X
3
2
2012
03
20
مطالعه تطبیقی راهبردهای اصلاحی و درمانی، در مرحله اجرای مجازات زندان، در ایران و کانادا
29
60
FA
شهرام
ابراهیمی
0000-0003-3588-3301
shahram.ebrahimi@gmail.com
عبداله
ایزدی
بررسی تفکرات راهبردی قانون گذاران و تصمیم گیرندگان سیاست جنایی، در حوزه اصلاح و درمان مجرمین، به خصوص در مرحله اجرای مجازات زندان و میزان اهتمام به اجرایی نمودن آن؛ مساله مهمی است که می تواند در قالب مطالعه تطبیقی، هدفمند بودن و برنامه مداری یک سیستم را نشان دهد. اگر در بحث اصلاح و درمان به سطح بندی راهبردها بپردازیم، به نظر میرسد که می بایست در کنار راهبردهای پایه ای و یا بسترساز، برخی از موارد موجود در مرحله اجرای کیفر را راهبردهای اجرایی دانست. در این مرحله، برگزاری دوره های اصلاحی درمانی، ارزیابی و سنجش کارایی، اولویت در اصلاح، تخییر در اصلاح و تخصصی نمودن امر اصلاح جلوهنمایی می کنند. توجه عمیق به کارکردهای عملی ساز وکارهای اصلاحی حاکم در مرحلۀ اجرای مجازات زندان در ایران و کانادا بیانگر این مهم است که جز در خصوص راهبرد اول که اهتمام ایده آلی نسبت به آن در ایران و کانادا وجود دارد، در مورد سایر موارد، سیستم اصلاحی ایران برخلاف کانادا با کاستی هایی مواجه است. راهبردهای ارزیابی و سنجش کارایی و تخصصی نمودن امر اصلاح، راهبردهای کلانی می باشند که عدم توجه به آنها موجب تاثیر بر سایر راهبردها می گردد.
اصلاح و درمان,سنجش کارایی,تفکرات راهبردی,تخییر در اصلاح,مجازات زندان
https://jol.guilan.ac.ir/article_620.html
https://jol.guilan.ac.ir/article_620_90f8ff1d335c34a594fb730105f39c8d.pdf
دانشگاه گیلان (با مشارکت انجمن ایرانی حقوق جزا)
پژوهشنامه حقوق کیفری
2322-2328
2820-980X
3
2
2012
03
20
تحلیل جرم ایجاد مزاحمت تلفنی
61
83
FA
محمدجعفر
حبیب زاده
0000-0003-0024-3507
habibzam@yahoo.com
عادل
علی پور
مقاله حاضر به بررسی و تحلیل ارکان جرم مزاحمت تلفنی، موضوع ماده 641 قانون مجازات اسلامی می پردازد. در بررسی هر یک از ارکان سه گانه جرم مزبور، به پرسش هایی که ممکن است پس از قرائت مادۀ مزبور به ذهن متبادر شود پرداخته شده و ابهامات و شبهات برآمده از اجمال ماده <br />فوق الذکر تبیین شده است. پس از تحلیل ارکان جرم موضوع ماده 641 آشکار شد که نتیجه مجرمانه این جرم به عنوان جرمی مقید، عبارت است از ایجاد مزاحمت برای شخص و برهم زدن آسایش روانی وی. رفتار مجرمانه آن فعل مثبت اعم از مادی و معنوی است و برای تشخیص مزاحمت آمیز بودن یا نبودن عمل مرتکب باید هر دو معیار نوعی و شخصی را به کار گرفت. موضوع آن شخصیت معنوی افراد و وسیله مجرمانه آن شامل تلفن، بی سیم، رایانه متصل به اینترنت، فاکس، پیجر و هر وسیله مخابراتی دیگر می باشد. زمان و مکان، جزء ارکان متشکله این جرم محسوب نشده و قصد برقراری تماس مزاحمت آمیز و قصد ایجاد مزاحمت، به ترتیب سوءنیت عام و خاص این جرم به شمار می روند و سرانجام اینکه دادگاه محل پاسخگویی به تلفن، صلاحیت رسیدگی به جرم اشاره شده را دارد.
مزاحمت تلفنی,تلفن,دستگاه های مخابراتی,فعل مزاحمت آمیز,آسایش روانی
https://jol.guilan.ac.ir/article_619.html
https://jol.guilan.ac.ir/article_619_ab0d3eff3ac8b83d15455ee70c7a73cb.pdf
دانشگاه گیلان (با مشارکت انجمن ایرانی حقوق جزا)
پژوهشنامه حقوق کیفری
2322-2328
2820-980X
3
2
2012
03
20
بررسی تاثیر افکار عمومی بر ابقای مجازات اعدام در غرب
85
104
FA
محسن
مرادی حسن آباد
mmorad.2009@gmail.com
فیروز
محمودی جانکی
0000-0002-6782-9484
f.mahmoudi49@gmail.com
کنش گری افکار عمومی پیرامون کیفر اعدام در غرب، در دو زمینه ابقا و الغای این مجازات قابل بررسی و تامل است. مقاله پیش رو با استفاده از منابع کتابخانه ای و با بهره گیری از روش تحلیلی توصیفی به بررسی این بُعد مساله پرداخته است که افکار عمومی در کشورهای غربی که اعدام را حفظ کرده اند چه تاثیری برجای نهاده است. نتایج نشان می دهد ظاهراً افکار عمومی در این گونه کشورها که ایالات متحده و بلاروس نمونه های بارز آنها هستند توانسته است با حمایت از اعدام، دوام این کیفر را رقم زند. اما با توجه به این که با وجود حمایت مردم از اعدام در دیگر کشورهای اروپایی، این کیفر در آن کشورها ابقا نشده است، این امر زیر سوال می رود و نمی توان ابقا یا احیای اعدام را به اعتبار افکار عمومی دانست. به واقع بسترهای سیاسی و تعریفی که از دموکراسی در کشورهای ابقاگر وجود داشته باعث شده است افکار عمومی بیشتر مورد توجه قانون گذاران و دست اندرکاران نظام عدالت کیفری قرار گیرد؛ موضوعی که خود دو نوع تاثیر را برجای نهاده است: از یک سو با اعتبار بخشیدن به افکار عمومی و با توجه به حمایت عمومی از این کیفر، به ابقای اعدام کمک کرده است و از سوی دیگر با طرح بیشتر موضوع اعدام برای عموم و تزریق باورهای سرکوب گرایانه، افزایش حمایت از اعدام و در نتیجه احتمال افزون تر ابقای اعدام را رقم زده است. به واقع آن چه که باعث بقای اعدام در این کشورها شده است نه حمایت عمومی از اعدام، بلکه ساختار عوام گرایانه نظام عدالت کیفری و گفتمان سیاسی حاکم بر این کشورهاست که از یک سو باعث تشدید باور به اعدام در میان مردم شده و از سوی دیگر به این نگرش های عمومی در زمینه ابقای اعدام بها داده است.
افکار عمومی,اعدام,غرب,عوام گرایی. عدالت کیفری
https://jol.guilan.ac.ir/article_618.html
https://jol.guilan.ac.ir/article_618_826a1e9e2f0d5dbdfa873b616059c019.pdf
دانشگاه گیلان (با مشارکت انجمن ایرانی حقوق جزا)
پژوهشنامه حقوق کیفری
2322-2328
2820-980X
3
2
2012
03
20
کدهای رفتاری و پیشگیری از بزهکاری
105
134
FA
محبوبه
منفرد
امیرحسین
جلالی فراهانی
مبارزه با بزهکاری از دیرباز یکی از دغدغههای اصلی بشر بوده و داشتن جامعهای عاری از لوث هنجارشکنیهای زیانبار، از آرمانهای بلندش به شمار میآمده است. در این راه، تاکنون انواع تدبیرهای کنشی و واکنشی آزموده و اجرا شدهاند. لیکن همواره بازدهی مطلوب راهکارهای رویارویی با بزهکاریها موردتوجه قرار گرفته است. به همین منظور، چه با نگاه کنشمدارانه و چه واکنشی، آن دسته از عوامل بزهآفرین نشانه گیری می شوندکه نقشی حیاتی در پیدایش بزهکاری دارند و با برچیده شدن آنها، از شکلگیری دیگر عناصر فرایند جنایی و وارد آمدن زیانهای گوناگون به بزهدیدگان و آماجهای بزه جلوگیری می شود. در این نگاه، انگیزه و آگاهی جنایی، به عنوان سرچشمه بزهکاری و اولویت اصلی نظریهپردازان و برنامهریزان سیاست جنایی شناخته شدهاند. چنانچه بتوان این عناصر را از بین برد، راه برای شکلگیری وضعیت جنایی و تحقق رخداد جنایی بسته میشود. برای هدفگیری این عناصر، راهکار مطلوبی که امروزه در دستور کار نظامهای پیشگیری از بزهکاری قرار گرفته، کدهای رفتاری است که با یادآور شدن پیامدهای بزه برای کنشگران آن، نقش بسزایی در تحقق اهداف این حوزه ایفا میکنند. لیکن رسیدن به این دستاورد نیازمند شناسایی جایگاه، کارکرد، سازوکارها و شرایط حاکم بر تدوین و اجرای این ابزارها و همچنین محدودیتها پیشروی آنهاست. در غیر این صورت، ممکن است پیامد ناروا داشته باشند و بزهکاران بالقوه را با انگیزه و توانایی بیشتری رهسپار فرایند جنایی کنند.
کدهای رفتاری,پیشگیری,پیامدهای بزهکاری,پیشگیری اجتماعی,پیشگیری وضعی
https://jol.guilan.ac.ir/article_614.html
https://jol.guilan.ac.ir/article_614_3a386a1a1eb0a88bbd25452e6a380f21.pdf
دانشگاه گیلان (با مشارکت انجمن ایرانی حقوق جزا)
پژوهشنامه حقوق کیفری
2322-2328
2820-980X
3
2
2012
03
20
مقابله با هرزه نگاری کودکان: بررسی تطبیقی اسناد بین المللی و قوانین کیفری ایران
135
159
FA
مرجان
نگهی
marjannegahi@gmail.com
هرزه نگاری کودکان در سال های اخیر به تهدید فزاینده جهانی تبدیل شده است. عواملی چون سهولت دسترسی به اینترنت، محیط امن فضای مجازی و پنهان ماندن هویت مجرم، توزیع سریع و کم هزینه، نقش مهمی در این افزایش داشته است. هرزه نگاری کودک چیست و انواع آن کدام است؟ شیوع این پدیده در کشورهای جهان به چه میزان است؟ قربانیان هرزه نگاری و مرتکبان این پدیده چه کسانی هستند؟ پاسخ جامعه جهانی در سطح بین المللی به این تهدید چه بوده است؟ رویکرد قانونگذار ایران در مقابله با این جرم چه بوده است؟ ارکان سازنده این جرم چیست؟ قوانین کیفری سرزمین ما توان مقابله و پیشگیری از این جرم را دارد؟ این مقاله تلاش می کند به این پرسش ها پاسخ دهد.
هرزه نگاری کودک,کودک,اسناد بین المللی,قوانین ملی,قربانی هرزه نگاری
https://jol.guilan.ac.ir/article_617.html
https://jol.guilan.ac.ir/article_617_65269a38435124c4153c54ff05e55f52.pdf
دانشگاه گیلان (با مشارکت انجمن ایرانی حقوق جزا)
پژوهشنامه حقوق کیفری
2322-2328
2820-980X
3
2
2012
03
20
سن و مسئولیت کیفری: بازخوانی نظریه مشهور فقهای امامیه
161
185
FA
رحیم
نوبهار
rnobahar@gmail.com
نظریۀ معروف در میان فقهای امامیه سن بلوغ دختران را پایان نُه سال قمری و سن بلوغ پسران را پایان پانزده سال قمری می داند. در این نظریه، اهلیت عبادی و حقوقی از مسئولیت کیفری تفکیک نمی شود. این مقاله به بازخوانی مبانی این نظریه می پردازد. بخش اول مقاله به تبیین مقتضای اصل در مسئله می پردازد. بخش دوم با تاکید بر مفاهیم ناظر به بلوغ در متون دینی بویژه قرآن مجید تاکید می کند که بلوغ یک واقعیت زیست شناسانۀ جسمی و روانی است و به همین اعتبار از ارکان اهلیت جزایی به شمار می آید. سن به اعتبار نظم عمومی و از آن رو که به طور غالب می تواند کاشف از این وضعیت باشد، اماره بلوغ است. این اماره ممکن است از جامعهای به جامعه دیگر متفاوت باشد. بخش سوم مقاله با توجه به ویژگی های مسئولیت کیفری به طرح دلایلی می پردازد که بر پایۀ آن ها می توان از تفکیک اهلیت کیفری از دیگر اهلیت های حقوقی و عبادی دفاع نمود.
بلوغ,مسئولیت کیفری,فقه امامیه,مجازات صغار,سن اهلیت جزایی
https://jol.guilan.ac.ir/article_616.html
https://jol.guilan.ac.ir/article_616_92d154ea8cc700cf6940b9dbad343f43.pdf
دانشگاه گیلان (با مشارکت انجمن ایرانی حقوق جزا)
پژوهشنامه حقوق کیفری
2322-2328
2820-980X
3
2
2012
03
20
گفتمان «پیمان حقوق کودک» در زمینه پیشگیری از بزهکاری
187
204
FA
امیرحسن
نیازپور
a_niazpour@sbu.ac.ir
پیمان حقوق کودک بنیادیترین سند هنجارساز درقلمرو حقوق کودکان به شمار میرود. در این پیمان مصادیق متعدد حقوق این دسته از شهروندان شناسایی شدهاند که یکی از بارزترین آنها «حق کودکان بر پیشگیری از بزهکاری» است. به موجب حق مذکور، کودکان این امکان را مییابند تا از رهگذر بهرهمندی از شماری از جلوههای حقوق بشر به سمت درست تربیت شدن و همنوایی با قواعد اجتماعی پیش روند. جلوههایی که طبیعتاً بر فرآیند رشد کودکان تاثیرگذار بوده و اسباب اجتماعی شدن آنان را فراهم میآورند. از همین رو، در پیمان مذکور از میان شاخههای جرمشناسی پیشگیری، بر «پیشگیری فردمدار» تاکید شده است تا به واسطه اتخاذ تدابیر مناسب در این زمینه نظام شخصیتی کودکان به شکل درست سامان یابد. در این نوشتار، گفتمان «پیمان حقوق کودک» در زمینۀ پیشگیری از بزهکاری در سه قسمت حق کودکان در برخورداری از خانواده مطلوب (یکم)، حق کودکان در برخورداری از آموزش و پرورش (دوم) و حق کودکان در برخورداری از برنامههای تفریحی سرگرمی فرهنگی (سوم) مورد بررسی قرار میگیرد.
کودک,بزهکاری کودکان,حقوق بشر,پیشگیری از بزهکاری,جرمشناسی
https://jol.guilan.ac.ir/article_615.html
https://jol.guilan.ac.ir/article_615_51ac7787cd5407876c573b25bad08423.pdf